,,ამ ომით წყდება უკანასკნელი იმპერიის ყოფნა-არყოფნის საკითხი და ევროპის მომავალი”
ლაშა ხომერიკი 593 50 82 69 –
amJamad dasavleTis da ruseTis dapirispirebis areali ukrainaze gadis. swored iq wydeba evropisa da postsabWoTa qveynebis bedic. ruseTma evraziis kontinentze meore msoflio omis Semdeg yvelaze farTomasStabiani omi gaaCaRa. mTeli msoflio ara marto gmobs kremlis agresias ukrainis mimarT, aramed agresiis obieqts exmareba saxelmwifoebriobis SenarCunebaSi. mizezi? Tu ukraina damarcxdeba, es dasavleTis epoqaluri marcxi iqneba, rac am ukanasknelma saTanadod Seafasa da ruseTs mZlavri ekonomikuri sanqciebi dauwesa, ukrainas ki mniSvnelovan samxedro da finansur daxmarebas uwevs. unda iTqvas, rom ara aSS-is, dasavleTis mxardaWera, cxadia, ukrainas gauWirdeboda ruseTTan gamklaveba, yovel SemTxvevaSi, aseT mosazrebas aviTareben dasavleli, agreTve qarTveli analitikosebi.
am da sxva aqtualur sakiTxebze gvesaubreba axali umaRlesi saswavleblis `niu-unis~ leqtori saerTaSoriso samarTalSi akaki beriZe.
– omis dawyebamde aSS-is oficialuri pirebi ruseTis iol gamarjvebas varaudobdnen. es gangeb xom ar keTdeboda, raTa ruseTi Tavis ZalebSi darwmunebuliyo da realurad ver Seefasebina ukrainis siZliere?
– ruseTis agresia, marTalia, mxolod ukrainis teritoriiT aris SemosazRvruli, magram is safrTxis qveS ayenebs evropis aTwleulebis ganmavlobaSi uryev usafrTxoebis koncefcias. ruseTs surs, evraziuli kavSiris koncefcia Semoitanos, rac mTel samezobloze didi evraziuli qveynebis gavlenis sferoebis gaZlierebas gulisxmobs: CineTisTvis – samxreT CineTis zRvaze, iranisTvis – erayze, libanze, siriaze, iemenze, iseve rogorc TviT ruseTisTvis – yofil sabWoTa sivrceze. evropuli usafrTxoebis koncefcias Seejaxa evraziuli kavSirisa da ruseTis mokavSireebis survilebi. aSS-is maRalCinosnebis mxridan ruseTis am agresiis SesaCereblad gakeTebuli komentarebis gasaanalizeblad isic unda gaviTvaliswinoT, rom aSS-Si warmodgenilia sxvadasxva politikuri jgufebi, eqspertebi, aliansebi. . . rodesac vkiTxulobdi am periodSi akademiur literaturas, davinaxe, rom iq sruliad sapirispiro gancxadebebic keTdeboda. saubari iyo ruseTis SeiraRebuli Zalebis Zvelmodurobaze, gaumarTaobasa da natos standartebTan SeuTavseblobaze. ruseTis iol gamarjvebaze gancxadebebi SesaZloa, iyo maprovocirebeli, raTa ruseTi moumzadebeli yofiliyo siurprizebisaTvis.
– udavoa, rom evropas meore msoflio omis Semdeg aseTi farTomasStabiani omi ar axsovs. SeeZlo Tu ara dasavleTs ruseTis agresiis aRkveTa Tundac 2014 wels mZlavri ekonomikuri sanqciebis dawesebiT? da Tanmdevi kiTxva: dawesebuli sanqciebi ramdenad mniSvnelovania ruseTis damarcxebisTvis?
– samwuxarod, ekonomikuri sanqciebi ver aCerebs ruseTis agresias. erT-erTi mizezi isaa, rom ekonomikurma sanqciebma SesaZloa demokratiul institutebs Seuqmnas safrTxe da amiT mosaxleobasac miadges ziani. ruseTs ki aseTi institutebi ar gaaCnia, sanqciebi realurad exeba mxolod saxelmwifo uwyebebs izolirebulad da konkretul oligarqebs, romlebic xelisuflebasTan arian daaxloebulni. aseTi ekonomikuri sanqciebi ver iqneba gadamwyveti, Tu is ar gamoiwvevs samoqalaqo afeTqebas da mRelvarebas an finansuri institutebis ngrevas. SeiZleba hqondes damaCqarebeli efeqti, Tumca gadamwyveti – ara. miuxedavad amisa, dasavleTi yoveldRiurad jer kidev uricxavs moskovs asobiT milion dolars miwodebuli gazis sanacvlod, rac ruseTis saomar moqmedebebs xmardeba. mimaCnia, rom mTavari dartyma rusul gazsa da navTobze sruli embargos daweseba iqneba. es radikalurad Seamcirebs moskovis finansebs da, amasTan, kremli ver moaxerxebs alternatiuli energomatareblebis da bazrebis moZiebas, sadac mas gazis evropelebis msgavs safasurs gadauxdian. dasavleTma daawesa fasebis minimaluri da maqsimaluri limiti ruseTis navTobsa da gazze. esec erTgvari miniSnebaa, rom maT surT rusuli energomatareblebisgan Tavis daRweva. natos samitis paralelurad g G7-is qveynebis liderebis Sexvedraze kidev erTxel imsjeles ukraina-ruseTis omsa da rusuli agresiis SeCerebasTan dakavSirebul sakiTxebze. kidev erTxel aRiniSna, rom putins, am agresiis arqiteqtorebsa da mxardamWerebs, maT Soris belarusSi – lukaSenkos reJims pasuxismgebloba daekisreba. baidenma GGGg7-is Sedegebze saubrisas kategoriulad ganacxada, rom ruseTs daatovebineben did oceulsac.
– amJamad ra fazaa, Tqveni azriT, ruseT-ukrainis omSi da ras unda velodoT?
– aq aris `meore avRaneTis~ safrTxe, radgan ruseTs ar aqvs omis dasrulebis sando programa, amgvari rusuli taqtika ki mxolod avRaneTis scenaris momaswavebelia. omis es etapi aSkarad aCvenebs, rom ukraina Sedga, rogorc erovnuli saxelmwifo, romelmac evropas, dasavleTs daanaxa magaliTi, Tu rogor unda gaumklavde agresias.
– vxedavT imasac, rom mTeli msoflio exmareba mas, magram ukrainis yofilma premier-ministrma Tqva: `dasavleTi iRvwis imisTvis, rom ukrainam ar waagos am omSi da ara imisTvis, rom moigos~. . .
– ukrainis yofili premier-ministris, aseve am qveynis politikuri elitis gancxadebebSi sxva konteqsts vxedav. maT surT dasavleTis pirdapiri CarTva omSi, Tumca amas es ukanaskneli erideba. mogvwons Tu ara, dasavleTisa da natos politika ruseTis agresiis mimarT sakmaod mizandasaxulia. isini ukrainas, omis dawyebamdec da Semdegac, arasdros hpirdebodnen omSi pirdapir CarTvas. miuxedavad imisa, rom britaneTis premieri calsaxad prodasavlur da proukrainul gancxadebebs akeTebda, masac gauWirda lordTa palataSi ukrainis daxmarebis paketis gatana. nato da dasavleTi ukrainas exmareba finansebiT, iaraRiT, samxedro aRWurvilobiT, instruqtaJiT. . . amiT realurad xorcieldeba ruseTis jarebis Sekavebac da gandevnac. iaraRi da fuli – es is instrumentebia, romliTac xerxdeba ruseTis jaris ara marto Sekaveba, aramed zogi mimarTulebiT ukandaxevac ki. mgonia, natos raRac saxiT mouwevs Sesvla am omSi, Tundac ukrainisTvis ufro efeqturi da maRali xarisxis SeiaraRebis miwodebiT, Tumca, vfiqrob, dasavleTs am omis gagrZeleba xels aZlevs, Tu is mxolod ukrainis teritoriaze iqneba – nebismieri omi ekonomikas angrevs da yoveli dRe ZirgamomTxrelia ruseTis ekonomikisTvisac.
– eqspertebi acxadeben, rom konvenciur omSi ruseTi damarcxda ukrainasTan da axla kremli ukrainis energoinfrastruqturas anadgurebs. ris miRwevas cdilobs amiT ruseTi da am mxriv dasavleTis daxmareba ramdenad Tanmimdevrulia?
– yvela poziciaze ukrainis gamarjveba naTelia. garda amisa, ukrainam moaxdina sakuTari samoqalaqo sazogadoebis formireba, rac, ruseTis azriT, saeWvo iyo. ruseTi anadgurebs ara mxolod energoinfrastruqturas, samoqalaqo obieqtebsac. haagis regulaciebiTa da Jenevis oTxive konvenciiT, romlebic omis samarTals exeba, ruseTis xelisuflebis pasuxismgebloba dadgeba omis danaSaulebisa da kacobriobis winaaRmdeg mimarTuli danaSaulebisTvis. veravin iwinaswarmetyvelebs, ruseTi romel samoqalaqo obieqtebs aafeTqebs, Sesabamisad, vfiqrob, kolosaluri finansuri daxmarebis paketebi daexmareba ukrainas dangreuli infrastruqturis raRac doneze xelaxla aSenebaSi.
– rogorc viciT, didi britaneTis yofili premier-ministri ukrainis mkafio mxardamWeri iyo, axalic imave gzas adgas, Tumca zogierTebs amaSi eWvi eparebodaT. . .
– razec Riad ver saubrobs aSS-is politikuri elita, imaze amaxvilebs yuradRebas didi britaneTi – realurad axmovanebs aSS-is sagareo politikis ZiriTad mimarTulebebs, rac StatebSi ar ismis garkveuli mizezebis gamo. meore mxriv, lordTa palatas yovelTvis hqonda imis ambiciac da kulturac, rom evropuli wesrigis erT-erTi garanti unda iyos didi britaneTi. lordTa palataSi ra politikuri kombinaciac ar unda gaTamaSdes, sxva premieric rom movides, britaneTi mainc darCeba evropuli usafrTxoebis, wesrigis garanti. britaneTis sagareo politika ara enTuziazmze, aramed pragmatizmzea agebuli. maT imitom datoves evrokavSiri, rom ver xedavdnen kontinentis ganviTarebis mkafio konturebs, Tumca britaneTma evrokavSirze meti gaakeTa politikuri gancxadebebis kuTxiT ruseTis agresiis winaaRmdeg.
– amas winaT evroparlamentma ruseTi terorizmis xelSemwyob saxelmwifod aRiara. es risi maniSnebelia?
– evroparlamentis deputatebma 23 noembris sxdomaze miiRes rezolucia, romliTac ruseTs terorizmis xelSemwyob saxelmwifod cnoben. maT ganacxades, rom niadags amzadeben ruseTis prezident vladimer putinsa da misi mTavrobis saerTaSoriso tribunalze warsadgenad. regularuli Tavdasxmebi da simxece, rasac ruseTis federacia axorcielebs ukrainis samoqalaqo mosaxleobis winaaRmdeg, samoqalaqo infrastruqturis dangreva da saerTaSoriso humanitaruli samarTlis sxva seriozuli darRvevebi ukrainis mosaxleobis winaaRmdeg teroristul aqtebs utoldeba da samxedro danaSauls warmoadgens. parlamenti mouwodebs evrokavSirs, gaagrZelos ruseTis saerTaSoriso izolacia, maT Soris, rodesac saqme exeba ruseTis gawevrianebas saerTaSoriso organizaciebsa da organoebSi, rogorebicaa gaeros uSiSroebis sabWo. evroparlamentarebs aseve surT ruseTTan diplomatiuri urTierTobebis Semcireba, mis oficialur warmomadgenlebTan evrokavSiris kontaqtebis absolutur minimumamde dayvana da evrokavSirSi ruseTis saxelmwifosTan dakavSirebuli propagandistuli institutebis akrZalva. imis gamo, rom evrokavSirs amJamad ar SeuZlia oficialurad gansazRvros saxelmwifoebi terorizmis sponsorebad, parlamenti mouwodebs evrokavSirs da mis wevr qveynebs, Seqmnan Sesabamisi samarTlebrivi baza da ganixilon ruseTis damateba aseT siaSi, rac gamoiwvevda mniSvnelovan Semakavebel zomebs moskovis winaaRmdeg da farTod SemzRudvel gavlenas moaxdens evrokavSiris ruseTTan urTierTobebze. amavdroulad, evroparlamentarebi mouwodeben sabWos, rom evrokavSiris teroristTa siaSi Seiyvanos rusuli gasamxedroebuli organizacia `vagneris jgufi~, 141-e specialuri motorizebuli polki (romelic cnobilia rogorc `kadirovelebi~) da ruseTis mier dafinansebuli sxva SeiaraRebuli jgufebi, milicia da marionetebi. evropis sabWo iyo pirveli saerTaSoriso organizacia, romlis saparlamento asambleamac ruseTis dRevandeli reJimi teroristulad cno. natos saparlamento asambleam miiRo rezolucia, romelic aliansis wevrebs mouwodebs, amJamindeli reJimis pirobebSi ruseTi teroristul saxelmwifod gamoacxadon. garda amisa, ruseTis xelisufleba teroristul reJimad gamocxadebuli hyavs 6 qveynis – ukraina, lietuva, latvia, estoneTi, poloneTi, CexeTi – erovnul parlamentebs.
– yvela omi, sabolood, molaparakebiT mTavrdeba. am mimarTebiT ukrainisTvis omis sasurveli SedegiT dasruleba ra faqtorebze iqneba damokidebuli?
– uaxloes momavalSi ar mgonia SesaZlebeli am omi dasruleba an dasruleba molaparakebebiT. am SemTxvevaSi ruseTs mouwevs ukrainis teritoriuli mTlianobis aRiareba, jarebis gayvana, reparacia (zaralis anazRaureba) miyenebuli zianisTvis.
– dabolos, wydeba Tu ara ukrainaSi evropisa da postsabWoTa qveynebis bedi?
– zemoT aRvniSne, rom am omSi wydeba ukanaskneli imperiis yofna-aryofnis sakiTxi da evropis momavali usafrTxoebis koncefciac swored misi dasrulebis Semdeg Seiqmneba.
