ვარსკვლავების გამზრდელი ვარსკვლავი
iSviaTad Tu naxavT adamians. romelsac ase zedmiwevniT Seeferebodes sityva varskvlavi mTeli Tavisi mniSvnelobiTa da brwyinvalebiT. TviT holivudis kaSkaSa mnaTobebsac rom SevadaroT, mariam (marina) jaxutaSvili Tavisi xatebiT, niWierebiTa da SemoqmedebiT aravis Camouvardeba. diax, es varskvlavi ramdenime aTeuli welia anaTebs qarTul saopero samyaros, es varskvlavi yvela Camosuli stumrisTvis qarTuli xelovnebis miRwevebisa da qarTuli jiSis silamazis maCvenebelia. es varskvlavi yovelTvis, maSinac, roca misi Tanamedroveoba istorias Cabardeba, gaanaTebs da Seamkobs mSobliuri qalaqisa da qveynis istorias.
20 Tebervals qarTveli saopero momRerlis, baTumis saxelmwifo musikaluri centris saopero dasis daarsebis iniciatoris, axalgazrda vokalistTa Taobebis aRmzrdelis, bsu-is xelovnebis saswavlo universitetis sruli profesoris, saqarTvelos damsaxurebuli maswavleblis, memed abaSiZis saxelmwifo premiis laureatis, sapatio baTumelis moRvaweoba samudamod aRiniSneba varskvlavis gaxsniT, romelic baTumis musikaluri centris SesasvlelSi daidebs binas da mravali aTeuli weli iqneba im siyvarulisa da pativiscemis gamoxatuleba, romelic am unikalurma pirovnebam Tavisi Seudarebeli niWierebiT, SromismoyvareobiTa da uaRresad dadebiTi pirovnuli TvisebebiT moimko.
marina jaxutaSvilma jer Tbilisis vano sarajiSvilis saxelobis konservatoriis saopero studiasa da zaqaria faliaSvilis operisa da baletis saxelmwifo TeatrSi, Semdeg baTumis saopero Teatris scenaze dauviwyari saxeebi Seqmna. misi gamorCeuli, brwyinvale garegnoba da ulamazesi xmis tembri, ostatobasa da gonierebasTan erTad, is iSviaTi da bednieri Tanxvedraa, riTac es momRerali scenaze didxans kaSkaSisTvis iyo `ganwiruli~. misi eTeri zaqaria faliaSvilis `abesalom da eTeridan~ Tvalsac itacebda, smenasac da gulsac. igive SeiZleba iTqvas mis mier gansaxierebul yvela rolze.
masze saubroben. . .
Tumca marina jaxutaSvilis profesiul Rirsebebze profesori, koncertmaisteri da pedagogi marina metreveli ukeT ityvis. man didi roli Seasrula jer kidev damwyebi vokalistis profesiul zrdaSi.
– klasSi rom Sevedi, danaxvisTanave momxibla misma garegnobam. axlac maxsovs is klasi, romlis fanjarasTan ijda zecidan Camofrenili angelozi, araCveulebrivi silamazis gogona, SesaniSnavi, mokrZalebuli, saTno. gxiblavda ara marto garegnobiT, aramed qceviTac, Zalian lamazi xmis tembriT. niWierebisa da gulmodginebis wyalobiT male ganviTarda rogorc momRerali. studentobis periodSive ramdenime SesaniSnavi solokoncerti hqonda. rogorc ki daamTavra Tbilisis konservatoria, amierkavkasiis vokalistTa da instrumentalistTa konkursis laureati gaxda. man moipova moskovis did TeatrSi staJirebis gavlis ufleba, manamde staJireba gaiara germaniis qalaq vaimaris ferenc listis saxelobis umaRles samusiko saswavlebelSi. didi warmatebiT moiara evropa sagastrolo turneTi. serioz-uli partiebi imRera saopero studiaSi: maro (zaqaria faliaSvilis `daisidan),~ violeta (juzepe verdis `traviatadan~), xolo qeTos partia (viqtor doliZis `qeTo da kotedan~) ukve Tbilisis saopereo Teatris scenaze Seasrula. nodar andRulaZesTan xSirad muSaobda, mis saxlSi vikribebodiT. marina monawileobda batoni nodaris mier gamarTul koncertebSi. man warmatebiT Seasrula partiebi gamoCenil qarTvel diriJor jansuR kaxiZesTan TanamSromlobiT. `qeTo da kote~ daidga specialurad misTvis. moskovis petre Caikovskis did sakoncerto darbazSi Seasrula verdis `reqviemi~, romlis drosac simfoniur orkestrs jansuR kaxiZe diriJorobda. moskovis didi Teatris solistebTan erTad monawileobda koncertebSi, aseve milanis la skalas saopero Teatris cnobili tenoris bergoncis Ria gakveTilebSi, sadac ise imRera toska (puCinis `toskadan~), rom bergonci aRtacebuli iyo. erT sunTqvaze Seasrula urTulesi adgili, bravosa da taSis grialSi datova darbazi. baTumSi dadgmul yvela saopero speqtaklSi aqvs namReri mTavari partiebi. baTumSi Tu opera arsebobs da warmatebulia, amaSi marinas udidesi wvlili aqvs Setanili. mivesalmebi aWaris mesveurTa am gadawyvetilebas – varskvlavis gaxsniT daafason marinas Tavdauzogavi Sroma. pedagogiur moRvaweobasac Tavdadebulad eweva.zrdis axalgazrdebs. gverdiT udgas maT. Seusveneblad Sromobs. Cven dRemde gvaqvs SemoqmedebiTi urTierToba. SesaniSnavi masterklasebi gvqonda. vTxove, misi moswavleebis monawileobiT koncerti TbilisSi gaemarTa, radgan, marTlac, gamosamzeurebelia misi namuSevari am axalgazrdebSi. mas yovelTvis gamoarCevda niWiereba, SesaniSnavi smena, metyveleba, rac mTavaria, vokali. pedagogis Careva didad ar sWirdeboda, imdenad bunebrivad hqonda bevri ram, rac saopero momRerals sWirdeba – araCveulebrivi sunTqva, frazireba, gemovneba, diapazoni. arasodes uTqvams, avad var da ver vimRerebo. misTvis miuwvdomeli araferi arsebobda usazRvro niWierebis wyalobiT. ise metyvelebda italiuradac, rusuladac, franguladac da germanuladac, TiTqos am qveynebis warmomadgeneli yofiliyo. zedmiwevniT icavda musikaluri teqstis sizustes, siRrmiseulad gadmoscemda dramaturgiul ideas da Sinaarssac. Tavs arasdros aZlevda am yvelafrisadmi zerele damokidebulebis uflebas, – gviTxra marina metrevelma.
marina jaxutaSvilis aRzrdilebis saxelebis CamoTvlac kmara, rom daaskvna, mas TviTnabadi niWis danaxvis, daxvewis da warmoCenis iSviaTi unari aqvs da Tavad varskvlavs araerTi varskvlavi hyavs aRzrdili. SemiZlia amis dasturad isic vTqva, rom JurnalistebTan saubarSic aRsazrdelebze gacilebiT didxans da enTuziazmiT laparakobs, vidre sakuTar Tavze. sxvaTa Soris, cota vinmem Tu icis, rom amJamad Zalian warmatebuli da sazRvargareT farTo saopero wreebSi aRiarebuli tenori irakli kaxiZe, rogorc Tavad ambobs, pedagogis gareSe rCeboda baTumis konservatoriaSi swavlis dros, es misia marinas rom ar ekisra.
– musikaluri saswavleblis mesame kursis dasrulebis Semdeg pirdapir Cavabare baTumis konservatoriaSi, anu ar maqvs musikaluri saswavleblis diplomi. amis gamo aravis undoda Cemi pedagogoba, mxolod marina jaxutaSvilma gariska da gabeda irakli kaxiZis ayvana klasSi, Torem, faqtobrivad, vrCebodi upedagogod. vulocav aWaras da sruliad saqarTvelos, rom male kidev erTi saocari qarTveli momRerlis varskvlavi akaSkaSdeba. marina jaxutaSvils, rogorc qaSakaSvilis skolis TvalsaCino warmomadgenels, namdvilad ekuTvnis baTumisgan da mTeli saqarTvelosgan varskvlavis sazeimo gaxsna. kidev erTxel vadastureb Cems did pativiscemas mis mimarT, madlobas vuxdi im wvlilisTvis, rac Setanili aqvs aWaris, zogadad, saqarTvelos saopero xelovnebis ganviTarebaSi. mogexsenebaT, marinas meTaurobiT gaixsna saopero studia, romelic gagrZelebaa baTumis SesaniSnavi saopero Teatrisa. vulocav da vusurveb didxans sicocxles, janmrTelobas, kidev bevri momRerali aRezardos saqarTvelosTvis, – ase gamoxata pativiscema da siyvaruli maestrasadmi irakli kaxiZem.
diriJorma zaza azmaifaraSvilma ki, romelTanac marina jaxutaSvili xSirad TanamSromlobs (aseve – daviT muqeriasa da avTandil mamacaSvilTan), SekiTxvaze, ra Tvisebebi exmareba marinas, rogorc zogadad, Tavis profesiaSi, ise saopero dasis xelmZRvanelis rTuli misiis SesrulebaSi, ase gvipasuxa:
– Tavisi saqmis ostati, uaRresad musikaluria, aqvs Zalian lamazi xma da mdidari repertuari. urTulesi partiebi aqvs Sesrulebuli. yovelTvis siamovnebas aniWebda mayurebels misi simReriT. garda imisa, rom aseTi Sromismoyvare da profesionalia, gamorCeulia niWiT. yvela Tavis partias srulyofilad asrulebda. moswavleebze gadayolilia da akeTebs Zalian did saqmes. misma aRzrdilebma TbilisSi gamarTul koncertze warmatebiT imReres. amiTac cxadia, rom marina ar Cerdeba da maTTan mudmivad, umaRles doneze xvews vokalis teqnikas. yvelafers akeTebs, rom maqsimumi SeaZlebinos Tavis aRsazrdelebs.
faqtebi. . .
marina jaxutaSvilis SemoqmedebiTi biografia ise mdidaria, rom erT sagazeTo werilSi verafriT davatevT. mxolod umTavresi movlenebiT SemovifarglebiT da marina metrevelis mier aRniSnul faqtebs davumatebT. Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo akademiur TeatrSi Sesrulebuli aqvs: tatianas (petre Caikovskis `evgeni onegini~), dezdemonas (juzepe verdis `otelo~), eTeris (zaqaria faliaSvilis `abesalom da eTeri~), maros (`daisi~) partiebi, aseve, juzepe verdis `reqviemi~. baTumSi operisa da baletis saxelmwifo Teatris gaxsnis (1993 w.) Semdeg man didi warmatebiT imRera eTeris (`abesalom da eTeri~), aidas (`aida~), dezdemonas (`otelo~) partiebi. 1994 wels miiRo saqarTvelos Teatraluri sazogadoebis moRvaweTa kavSiris jildo zaqaria faliaSvilis opera `abesalom da eTeriSi~ eTeris partiis saukeTeso SesrulebisTvis.
2001 wels baTumis zaqaria faliaSvilis saxelobis saxelmwifo konservatoriasTan gaxsnili saopero studiis direqtorad dainiSna, 2005 wels – baTumis saxelmwifo konservatoriis zurab anjafariZis saxelobis saopero studiis direqtorad. mariam jaxutaSvilma aq dadga sergei raxmaninovis opera `aleko~, zaqaria faliaSvilis `daisi~, juzepe verdis `traviata~ da pietro maskanis `soflis Rirseba~. 2007 wels es saopero studia SeuerTda baTumis saxelmwifo musikalur centrs, romelsac marina jaxutaSvili amieridan samxatvro xelmZRvanelis rangSi waruZRveba. misi xelmZRvanelobiT aq daidga juzepe verdis `traviata~ (2007 w.), pietro maskanis `soflis Rirseba~ (2008 w.), gaetano donicetis `luCia di lamermuri~ (2012 w.). 2016 wels baTumis saxelmwifo musikaluri centris direqtoris brZanebiT, saopero studiis saxelwodeba Seicvala saopero dasiT, romelsac saTaveSi kvlav mariam jaxutaSvili Caudga. am sxvadasxva saxelwodebiT baTumeli vokalistebis saopero dasi did warmatebebs aRwevs saqarTveloSic da mis farglebs gareTac. magaliTad, 2013 wels am koleqtivma gaetano donicetis `luCia di lamermuriT~ (reJisori daviT sayvareliZe) estoneTis qalaq kuresareSi, saaremas operis saerTaSoriso festivalze furori moaxdina. saopero studiis solistebma: irakli kaxiZem, sulxan jaianma, inga jaxutaSvilma, Tea dvalma, mamuka lomiZem, irma JRentma, nona korifaZem saqarTvelo asaxeles. 2019 wels italiis qalaq pezaroSi, franko korelis saxelobis sakoncerto darbazSi anSlagiT Caiara saopero dasis speqtaklma `jambazebi~ (rujero leonkavalo).
baTumis saxelmwifo musikaluri centris scenaze am dasis bazaze sxvadasxva dros didi warmatebiT daidga JorJ bizes `karmeni~ (reJisori – gizo Jordania, diriJori – zaza azmaifaraSvili), jakomo puCinis `toska~ (reJisori – hans-ioahim frei germaniidan, damdgmeli diriJori – mauricio Campi italiidan, mxatvari da scenografi – petre okunevi), rujero leonkavalos `jambazebi~, jakomo puCinis `bohema~ (monawileobda avstrieli baritoni miSel fiSeri, reJisori da scenografi – georg ruTeringi Sveicariidan). dasi intensiurad muSaobs, rom wels daidgas juzepe verdis `atila~, jakomo puCinis `Cio-Cio sani~, juzepe verdis `aida~ da viqtor doliZis `qeTo da kote~.
saopero dasis solistebi: irakli kaxiZe, oTar nakaSiZe, sulxan jaiani, arCil gogitiZe, eTer xalvaSi inga jaxutaSvili aqtiurad moRvaweoben evropis didi qveynebis saopero scenebze, sadac araerT warmatebas miaRwies, ase magaliTad: baTumis saxelmwifo musikaluri centris saopero dasis 11 solistma 2013-2014 wlebSi aWaris mTavrobisa da aWaris ganaTlebis, kulturisa da sportis saministros mxardaWeriT, warmatebiT gaiares erTwliani staJireba safrangeTisa da italiis operis wamyvani Teatrebis akademiaSi. gaformda xelSekrulebebi safrangeTis, niderlandebisa da germaniis wamyvan saopero TeatrebTan. isini axlac warmatebiT agrZeleben SemoqmedebiT saqmianobas. aqve unda aRiniSnos im perspeqtiuli saopero momRerlebis: nona korifaZis, irma JRentis, lela sixaruliZis, irakli korifaZis, tata jiqias, salome salaZis Sesaxeb, romlebsac male vixilavT axal saopero speqtaklebSi. cxadia, saopero dasis warmatebaSi ganuzomelia marina jaxutaSvilis wvlili, romelsac yovelTvis mxarSi udgas baTumis saxelmwifo musikaluri centris xelmZRvaneloba. saopero dasi baTumis SemoqmedebiTi cxovrebis namdvili samkauli da erT-erTi savizito baraTia, romelic yvela mniSvnelovan, masStabur RonisZiebas amSvenebs da ucxoel stumrebs Cvens qalaqze saukeTeso STabeWdilebas uqmnis.
dabadebis 60 wlisTavTan dakavSirebiT baTumis municipalitetis meriam mianiWa `damsaxurebuli moRvawis~ wodeba. 2020 wlis dekembers baTumis municipalitetis programis `kulturul-saganmanaTleblo saqmianobis xelSewyoba~, qveprogramis `xelovanTa xelSewyoba~, proeqtis `wlis xelovanis~ farglebSi marina jaxutaSvili `xelovnebis didostatis~ tituliT dajildovda.
sakuTar Tavze. . .
dabolos. rasakvirvelia, unda movusminoT Tavad varskvlavs:
– rogor fiqrob, raa is mTavari, rac zustad ici, rom SeZeli cxovrebaSi?
– zustad vici, rom gavzarde kargi Svili (xaTuna CxartiSvili), romelic mudam saukeTeso megobariviT momyveba cxovrebis gzaze. faqtobrivad, erTad gavizardeT da CamovyalibdiT. amayi var Cemi ojaxiT. Sevdeqi, rogorc profesionali momRerali da rac yvelaze mTavaria, movipove msmenelis siyvaruli da Cems qveyanas gavuzarde araerTi niWieri saopero momRerali.
– Tavdapirvelad saestrado ansamblSi mRerodi, rodis da ratom gadawyvite, saopero xelovnebaSi gecada bedi?
– pirvelad baTumis zaqaria faliaSvilis saxelobis musikalur saswavlebelSi, Teoriul ganyofilebaze Cavabare. Cemi pedagogebi iyvnen cnobili Teoretikosebi: guram saRaraZe da zaur gogotiSvili. sxvaTa Soris, Teoriuli codna Zalian gamomadga vokalistis karieraSi, saopero partiebis martivad da swrafad aTvisebaSi. maxsovs, musikalur saswavlebelSi swavlis periodSi mSoblebma revaz laRiZis genialuri opera `lela~ momasmenines, ramac iseTi saocari STabeWdileba moaxdina Cemze, rom gadavwyvite, Tbilisis vano sarajiSvilis saxelobis saxelmwofo konservatoriaSi vokalis fakultetze Camebarebina da movxvdi profesor medea gabunias klasSi, romelic Tavad valerian qaSakaSvilis, italiuri skolis – `belkantos~ warmomadgeneli gaxldaT.
– iman, rom mSoblebi xelovanebi iyvnen, TavisTavad, albaT garkveuli roli iTamaSa Seni xelovnebisken miswrafebaSi?
– cxadia. deda, leila verulaSvili, aWaris damsaxurebuli momRerali, folkloristi, aWaris simRerisa da cekvis saxelmwifo ansamblis solisti gaxldaT, mama, Tamaz jaxutaSvili – amave ansamblis mocekvave. Cvens ojaxSi mudam xelovnebaze iyo saubari. ikribebodnen baTumis saukeTeso xelovanebi. aman Zalian didi gavlena moaxdina Cemze. sxvaTa Soris, mamas araCveulebrivi saopero xma hqonda, kargad erkveoda am sferoSi da xSirad miambobda saintereso istoriebs cnobil italiel saopero momRerlebze. erTi sityviT, imTaviTve gansazRvruli iyo Cemi momavali, raSic Cemi mSoblebis udidesi wvlili devs.
– momRerlad Camoyalibeba, niWis garda, romelma pirovnulma Tvisebebma ganapiroba yvelaze metad?
– Sromismoyvareobam, musikis siyvarulma, mizandasaxulobam da ganviTarebisken mudmivma swrafvam.
– sayvareli partiebi. . .
– yvela partia CemTvis erTnairad Zvirfasi da pirvelxarisxovania, Tumca gamovyofdi eTeris (zaqaria faliaSvilis `abesalomi da eTeridan~), aidas (juzepe verdis `aidadan~) da dezdemonas (juzepe verdis `otelodan~) dramatuli SinaarsiT, sirTuliT da personaJis pirovnuli siZlieriT, rac ase axlosaa Cems xasiaTTan.
– romelia yvelaze rTuli periodi Sens cxovrebaSi da ra dagexmara mis daZlevaSi?
– yvelaze Zvirfasi adamianis – Cemi axalgazrda Zmis gardacvaleba iyo yvelaze rTuli. Cven gansakuTrebuli urTierToba gvqonda. is uzomod musikaluri da niWieri adamiani iyo. Zalian mgulSematkivrobda da vgrZnobdi, rogor amayobda CemiT. mdgomareobidan gamosvlaSi isev Cemi profesia damexmara. TaviT gadaveSvi saqmeSi. vcdilobdi, ar mefiqra am Temaze. Zalian gamiWirda, Tumca viswavle tkivilTan erTad cxovreba.
– saopero studiis Camoyalibebis idea ram gikarnaxa da vin dagexmara amaSi?
– bednieri var, rom uamravi barieris miuxedavad, baTumis operis Teatris daxurvis Semdeg Sevqmeni saopero studia maSin, rodesac aravis sjeroda, rom aWaraSi kvlav ganviTardeboda saopero xelovneba da aq gaizrdebodnen adgilobrivi kadrebi, Tumca me es SevZeli profesionali musikosebis mxardaWeriT da esenia: diriJorebi – zaza azmaifaraSvili, revaz takiZe, avTandil mamacaSvili, aseve cnobili saopero momRerlebi – medea amiranaSvili, cisana tatiSvili, Tengiz muSkudiani. da ai, baTumis saxelmwofo musikaluri centris saopero dasis statusiT movediT dRemde saintereso, mravalferovani saopero da sakoncerto repertuariT.
– rTuli iyo Tu ara sasceno cxovrebidan pedagogiur moRvaweobaze gadasvlis etapi?
– Zneli namdvilad ar yofila, piriqiT, siamovnebiT gadaverTe, radgan vfiqrobdi, rom rogorc momReralma, mivaRwie Cems maqsimums, vimRere Cemi xmisTvis yvela mniSvnelovani partia da davisaxe mizani, rom mSobliur qalaqSi aucileblad kvlav unda ameRorZinebina saopero xelovneba, radgan amdeni lamazxmiani studenti, Zalian niWieri Taoba gvyavda baTumis imdroindel konservatoriaSi.
– bevri ram moaswari da SeZeli, sakuTari kvali ukve daatyve saopero xelovnebas, sakuTar qalaqs, qveyanas. aris Canafiqri, romlis ganxorcielebisTvis kvlav aqtiurad apireb brZolas?
– aris da es Cems qalaqSi saopero Teatris kvlav aRorZinebaa, radgan vTvli, rom baTumis saxelmwofo musikalur centrSi Zlieri saopero dasi gvyavs profesionali kadrebiT – Cveni solistebi warmatebiT moRvaweoben rogorc saqarTveloSi, aseve evropis sxvadasxva saopero TeatrSi. saopero dasSi warmatebiT daidga ramdenime msoflioSi cnobili saopero speqtakli. es yvelaferi maZlevs uzarmazar stimuls, vibrZolo am ideisTvis. . .
– gifiqria Tu ara maSin, roca xelovanis gzas iwyebdi, rom odesme mSobliur qalaqSi Seni saxelobis varskvlavi gaixsneboda?
– ara. msgavsi araferi mifiqria. Cemi yvelaze didi mizani da ocnebac yovelTvis iyo da darCa Cems qalaqSi saopero Teatris aRorZineba, Tumca varskvlavis gaxsnisTvis madlieri var baTumis saxelmwifo musikaluri centris da am ideis mxardaWerisTvis – qalaqis xelmZRvanelobis. imaze Zvirfasi araferia, rodesac Seni Sroma ase maRal doneze fasdeba.
male marina jaxutaSvilis Rvawli kidev erTxel warmoCndeba da dafasdeba misi saxelobis axalgazrda vokalistTa saerTaSoriso festivalis daarsebiT, xolo qarTveli da ucxoeli msmeneli kidev erTi saintereso musikaluri forumis momswre gaxdeba.
marina miTaiSvili

