რა იწვევს აგრესიას და რა გზები არსებობს მის დასაძლევად?
ნანა აბულაძე 577 20 35 90 –
agresia, gansxvavebuli azris devna sxvadasxva jgufisgan – TiTqos Zaladobis kultis damkvidrebis momswreni vxdebiT yoveldRiurad. Zaladobrivi ambebi gvesmis quCidan, ojaxebidan, socialuri qselebidan, Casafrebuli e.w trol-botebisgan, romlebsac Tvalis dauxamxameblad SeuZliaT `Cagqolon~, `jvarze gagakran~ gansxvavebuli azris, Sexedulebis, orientaciis, mrwamsisTvis da kidev aTasi uargumento mizezis gamo. konkretulad, rasTan gvaqvs saqme da rogor unda movaxerxoT irgvliv gaxSirebuli agresiis daTrgunva – amaze gvesaubreba klinikuri fsiqologi manana devaZe
– bolo dros adamianebSi agresiis marTva ufro da ufro rTuli xdeba. fsiqologiurad rom avxsnaT, rasTan gvaqvs saqme da ZiriTadad, ra iwvevs adamianebSi agresias?
– agresiis gamomxatveli replikebi, komentarebi da videomasala bolo periodSi gansakuTrebiT gaxSirebulia fizikur garemoSi da Sesabamisad, socialur qselebSic aisaxeba es yvelaferi. agresiis marTva rTuli xdeba adamianisTvis, amas garkveulwilad isic ganapirobebs, rom igi agresias daiswavlis garSemomyofebisgan. konkretulad, es mocemuloba ki agresiis gaRvivebas da provocirebas uwyobs xels, rac sabolood sazogadoebaSi agresiuli fonis Camoyalibebas gansazRvravs. aqve maxsendeba stenfordis cixis eqsperimenti, romliTac ikvlevdnen Tavs moxveuli socialuri rolis gavlenas qcevaze. or kviraze gaTvlili eqsperimenti 6 dReSi daasrules umarTavi situaciis gamo. eqsperimentisas aSkarad gamoikveTa rolSi Sesuli adamianebis qcevis meqanizmebis swrafi cvlileba imis mixedviT, Tu ra wodebis roli miiRes. e.w `patimrebma~ moraluri travmebi miiRes, `badragebma~ ki ukiduresi sadisturi tendenciebi gamoavlines. aq SegviZlia vimsjeloT imazec, Tu ra Zala aqvs iarliyebs, socialur rolebs da wodebebs adamianis qcevaze, rom agresiis aRmonacens mcire naperwkalic ki SeiZleba hyofnides gasaRviveblad. adamianebs arasdros moswondaT gansxvavebuli azri da arc Cveni yofa gamoirCeva sxvagvari tendenciebiT. igmoba gansxvavebuli azri da Sesabamisad, Tu realur cxovrebaSi ramdenime adamiani gamoxatavs amaze agresias, socialur qselSi es raodenoba ormagdeba, rasac ganapirobebs is daculoba, rasac virtualur samyaroSi ganicdian agresorebi. maT ician, rom amgvari agresiisTvis veravin mosTxovs pasuxs, amitomac socialur qsels amofarebuls metad umartivdeba agresiis gamoxatva. agresias adamianSi bevri ram SeiZleba iwvevdes, magaliTad: socialuri garemo-pirobebi, ekonomikuri mdgomareoba, piradi `cudi~ gamocdileba da sxva mravali, magram rac unda davasaxeloT, bolos mainc im travmebamde mivdivarT, romelic Rrma bavSvobaSi SeiZleba hqondeT gancdili da dagrovili. es SeiZleba iyos gamouxatavi dagrovili emociac ki, romelic bumerangiviT dabrunda imisaTvis, rom gaarRvios adamianis fsiqika da gamovlindes raime saxiT.
– xSirad, jaWvuri efeqti aqvs cud ambebs, TiTqos erTmaneTis miyolebiT xdeba mkvlelobebi, Zaladoba. . . TiTqos mimbaZvelobis seni Seeyara sazogadoebas. . .
– samwuxarod, es mocemuloba gvaqvs. rogorc zemoT vaxsene, agresia da misi gamoxatvac SeiZleba iswavlo. am ukiduresi danaSaulebrivi agresiis momravlebas mimbaZvelobis senic SeiZleba vuwodoT, magram kiTxva mainc rCeba – ratom momravlda danaSauli? faqtia, danaSauls yovelTvis hqonda adgili adamianis cxovrebaSi, Tumca adre, amdenad gaxSirebuli ar iyo. sazogadoebisTvis msgavsi faqtebi TveobiT ganxilvis sagnad rCeboda, dRes ki es mdgomareoba Seicvala da danaSaulebma imata, jer erTi danaSaulis faqti ar Camcxrala da ukve meores vigebT. vfiqrob, erT-erTi maprovocirebeli aris socialuri mediiT/televiziiT danaSaulebis detaluri gaSuqeba. kerZod, adamianisTvis, romelsac aqvs agresiuli tendenciebi da ismens msgavs informacias, ufro metad dasaSvebi xdeba danaSaulis Cadena. mniSvnelovania vaxsenoT agresiuli Sinaarsiis Semcveli kompiuteruli TamaSebi, rac adamianSi apaTias iwvevs da metad mowyvlads xdis mas agresiis gamovlenis kuTxiT. SeiZleba apaTia, romelic dResdReobiT sakmaod did problemas warmoadgens sazogadoebis nawilSi, msgavsi danaSaulebis albaTobas zrdis.
– adamianebi, romlebic realur cxovrebaSi mSvidebi, gawonasworebulebi arian, socialur sivrceSi lanZRvis, bulingis, agresiis Semcvel komentarebs aqveyneben. ra xdeba aseT dros adamianSi, realurad rogor SeiZleba SevafasoT maTi fsiqotipi?
– es adamianebis is kategoriaa, romelsac TviTgamoxatva uWirT, realur socialur urTierTobebSi pasiurni arian, SesaZloa, socialuri aRiarebac ar hqondeT im samyaroSi, sadac cxovroben, rac garkveulwilad, sakuTari azris dafiqsirebis SesaZleblobas ar aZlevs maT im niadagidan gamomdinare, romelSic cxovroben. aRzrdiTac aqvT daswavlili, rom unda iyvnen mSvidebi, gawonasworebulebi, magram es imiji im garemoSi SerCaT, sadac daiswavles da generalizeba ver SeZles sxva sivrceSi. faqtia, socialuri qseli zogisTvis calke samyaroa, sadac metad advilia gamoxato Seni damokidebuleba, Seni Sinagani xedva ise, rom ar elodo gariyvas. adamianebi, romlebic fizikur garemoSi ver iReben socialur aRiarebas, cdiloben is miiRon socialuri qselis saSualebiT im sazogadoebaSi, romelic maTTvis ucxoa da romelSic iarliyebi ar aqvT mikruli. garda amisa, SeiZleba iTqvas, rom am tipis adamianebs motivacias matebs im Sinaarsis komentarebis wakiTxva ama Tu im sakiTxze, rasac fiqroben da gzac xsnilia Tundac agresiuli Sinaarsis komentaris dasawerad. aseve, rogorc aRvniSne, socialur qselSi am tipis aqtiurobas ganaprobebs is daculoba, rac virtualur samyaroSi aqvT adamianebs. maT ician, rom amgvari agresiisTvis veravin mosTxovs pasuxs, amitomac socialur qsels amofarebuls metad umartivdeba agresiis gamoxatva. garkveulwilad, SeiZleba aq konformizmis albaTobac davuSvaT, magaliTad, unda is aRiareba, romelic fizikur garemoSi ver moipova da amis miRwevas mimbaZvelobiT cdilobs socialur qselSi, sadac ufro martivia sakuTari Tavis gamoxatva, iarliyebisgan gaTavisufleba an im rolis morgeba, romelic unda rom hqondes. mniSvnelovania gvaxsovdes, rom arsebobs adamianTa kategoria, romelic emociebs pirispir urTierTobisas ver gamoxatavs, Tumca socialuri qselis saSualebiT, komentaris saxiT an SetyobinebiT, Tavisuflad ambobs saTqmels. SesaZloa, am tipis iyos is adamiani, romelic fizikur garemoSi mSvidi da gawonasworebulia, Tumca socialur qselSi misgan sxvagvari Sinaarsis teqsts vawydebiT. fsiqotipis albaTobaze mravali varaudi SegviZlia ganvixiloT, Tumca misi zusti gansazRvrisTvis pirovnebis sruli Seswavlaa saWiro.
– fsiqologiaSi Tu arsebobs brazis daZlevis raime recepti, romlis saSualebiT SeiZleba ukuvagdoT CvenSi es gancda?
– Tavad brazi rom ganvixiloT, SeiZleba iTqvas, rom is iseve, rogorc sixaruli, Cveni fundamenturi emociaa, romelsac yvela adamiani grZnobs da ganicdis. imisaTvis, rom brazi davZlioT, zogadi rekomendaciebi arsebobs, rac sakmaod efeqturia da myisier Sedegs gvaZlevs, Tumca es momentaluri da droebiTia. magaliTad: roca adamiani ucabedad Zalian Zlieri intensivobiT grZnobs brazs, SeuZlia momentalurad daiwyos sunTqviTi Terapiis teqnikiT brazis daZleva. kerZod, sunTqviTi varjiSiT, romelic sworad unda warimarTos 4-wamiani intervalebiT – SesunTqva-pauza-amosunTqva-pauza. saWiroa sunTqviTi varjiSis Sesrulebisas adamianis sxeuli modundes, komfortulad moewyos. mniSvnelovania, haeris nakadis filtvebSi Sedineba vigrZnoT, davakvirdeT sxeuls, Cvens SegrZnebebs da movusminoT mas. . . garda amisa, aris sxva teqnikac, Tumca, faqtia, rodesac braziT dabrmavebasTan da negatiur tendenciebTan gvaqvs saqme, upriania fsiqoTerapevtTan konsultacia da brazis safuZvlebis gacnobiereba, rac dagvexmareba mis daZlevaSi.
– ra ziani moaqvs agresias Tavad agresiuli adamianebisaTvis?
– adamianebi, romlebic agresiiT gamoirCevian, ver akontroleben emociebs, rac Zalian did zians ayenebs maT rogorc fsiqo-emociuri, aseve socialuri kuTxiT. adamians uWirs emociebis kontroli, emociur distress ganicdis. realurad, es faqti maTSi daZabulobas, guneba-ganwyobis mkveTr cvlilebas, pesimizms, ugulebelyofis SegrZnebas da martoobis gancdasac ki iwvevs. meore mxriv, agresia xels uSliT socialuri urTierTobebis adekvaturad warmarTvaSi. adamiani, romelic ver akontrolebs emociebs da gamoxatavs agresias, sazogadoebisTvis saSiSad aRiqmeba, rac bariers qmnis agresiis mqone adamiansa da sazogadoebas Soris. aseve, faqtia, problemebi eqmneba rogorc pirad urTierTobebSi, aseve, profesiul saqmianobaSi. sabolood, agresia pirovnebis fsiqikis ngrevas iwvevs. am problemebis Tavidan asacileblad fsiqologis daxmarebaa saWiro.
– wlebis win, fsiqologTan viziti tabudadebuli Tema iyo, imis gancdiT, rom `giJad Seracxavda xalxi.~ dRes ase aRaraa. rogorc fsiqologi, ras urCevT adamianebs, rodis unda mivmarToT fsiqologs – roca Tavad veRar vumklavdebiT emociebs Tu maSin, roca SevatyobT, rom raRac ise aRar aris CvenSi, rogorc adre?
– fsiqologTan viziti gasaidumloebulic iyo, fsiqologi `giJebis eqimad~ hyavdaT Seracxuli, rasac am mxriv cnobierebis nakleboba ganapirobebda. dRes adamianebs meti codna da gamocdileba aqvT fsiqologTan urTierTobis, vidre adre, Tumca fsiqologs maSin akiTxaven, rodesac TviTon veRar umklavdebian raime saxis problemas. Tu adamiani grZnobs, rom raRac ise ar aris, rogorc adre iyo da es mas awuxebs, umjobesia, ar daelodos viTarebis gauaresebas da mimarTos fsiqologs. ufro martivad SeZlebs rTuli mdgomareobidan Tavis daRwevas da Cveul, misTvis komfortul mdgomareobaSi dabrunebas. unda gvaxsovdes, rom fsiqologTan viziti aris sakuTar Tavze zrunvis gamoxatuleba.

