,,იქნება ახალი მსოფლიო წესრიგი და არანაირი გადანაწილება”
ლაშა ხომერიკი 593 50 82 69 –
ukrainaSi dasavleTsa da ruseTs Soris, civilizaciuri omis Sedegi mravali qveynis momavals gadawyvets, umetesad ki postsabWoTa saxelmwifoebis, romlebsac ruseTi Tavisi gavlenis sferod aRiqvams
ukraina weliwad-naxevaria ara mxolod umklavdeba agresors, aramed farTomasStabian kontrSetevasac axorcielebs. arada, kremli irwmuneboda, rom sam dReSi aiRebda kievs da moaxdenda am qveynis denacifikacia-demilitarizacias, rac, praqtikulad, ukrainuli saxelmwifos gaqrobas moaswavebda. udavoa, dasavleTis mkafio mxardaWera rom ara, oficialuri moskovi axali imperiis aRdgenas SeZlebda. dasavleTma gaiazra adrindeli Secdomebi da ukrainas yovelmxriv exmareba. garda amisa, ruseTs dauwesda ekonomikuri sanqciebi, putins haagis sasamarTlom ganaCeni gamoutana. is saerTaSoriso izolaciaSi moeqca sagareo politikis TvalsazrisiT. am fonze aqtiurdeba nato – am da sxva mniSvnelovan sakiTxebze gvesaubreba bsu-is iuridiul da socialur mecnierebaTa fakultetis dekani, saerTaSoriso samarTlis specialisti levan jayeli.
– Tavdapirvelad visaubroT natos samitis Sedegebze, romelsac eqspertebma istoriuli uwodes.
– xazgasmiT unda aRvniSno, rom natos yvela samiti istoriulia, radgan es aris politikuri neba, gzavnili. vilniusis natos samiti formaluri ar iyo. krizisSi myof qveynebs ar scaliaT mivlinebisa da erTmaneTis mosanaxuleblad drois fuWad xarjvisTvis. aqcenti gamaxvilebulia problemebis operatiulad, mokle, SemWidroebul vadebSi gadawyvetaze. cxadia, natos samitze gaJRerebuli gancxadeba da miRweuli kompromisi konkretul mizans emsaxureba.
– ras gulisxmobT?
– natos gancxadeba emsaxureba mowinaaRmdege mxaris, am SemTxvevaSi, ruseTisTvis mesijebis gagzavnas, gafrTxilebas da momzadebas, anu razea wamsvleli dasavleTi, raze gaCerdeba, miiyvans saqmes bolomde? axla xom, faqtobrivad, Zalebis mosinjva mimdinareobs ukrainaSi, anu romeli mxare sanamde miva, sad aris wiTeli xazebi? dasavleTi principulad aCvenebs, rom gaCerebas ar apirebs. politikuri da SeiaraRebuli mxardaWeriT ukrainas uwyvetad uzrunvelyofs, xolo ruseTi, miuxedavad imisa, rom misi resursebi amowurvadia (saerTod, dedamiwaze yvela resursi amowurvadia), mainc agrZelebs oms. sabWoTa kavSiric ki gamoifita da ruseTi miT ufro gamoifiteba.
– gindaT TqvaT, rom ruseTs ar Seswevs Zala, dasavleTs realurad daupirispirdes?
– me ar mesmis im xalxis, romelic ambobs, rom ruseTs ulevi resursi aqvs. sabWoTa kavSiri imitom daiSala, rom resursebi ar eyo, ruseTic am zRvarzea. mas rom resursebi hqondes, ukve karga xnis win kievSi iqneboda. msurs kiTxva davusva yvela Cvens mkiTxvels da im eqspertebs, romlebic amboben, rom ruseTi gaimarjvebs, Zlieria da ase Semdeg. mainteresebs – ratom ar aris ruseTis armia kievSi? faqtia, rom mas amis resursi, Zala ar gaaCnia imitom, rom ruseTs ukve sxva dRis wesrigi aqvs. is marcxdeba ukrainasTan omSi, raSic mniSvnelovan rols dasavleTi asrulebs.
– ukrainis prezidentma amaswinandeli natos samiti dadebiTad Seafasa. am qveynis aliansSi gawevrianebis ra perspeqtiva ikveTeba? sxvadasxva gancxadeba gaJRerda. . .
– gancxadebebi iqneba, es aris informaciuli omi. SeiZleba mimdinare konfliqtis dros nebismieri qveyana miiRon natoSi sruluflebian wevrad, Tumca sulac ar gamovricxav, rom erT mSvenier dRes sruliad Seicvalos TamaSis wesebi. marTalia, natos wesdeba amas ar iTvaliswinebs, magram Cven bevri ramis momswreni varT bolo aTwleulebis ganmavlobaSi, anu erT dRes SeiZleba gaviRviZoT da davinaxoT, rom kenWi nayaria da. . . ukraina natos wevrad miiRes.
– SvedeTis natoSi gawevrianebaze Tanxmobis micema risi maniSnebelia, rogorc cnobilia, ruseTi aliansis gafarToebas ewinaaRmdegeba. . .
– maxsovs, 90-ian wlebSi ruseTis natoSi gawevrianebazec iyo saubari. Tu yvela gaerTiandeba aliansSi, maSin misi Seqmnis idea raRa iqneba? ra, ucxo planetelebisgan unda daicvan TavianTi qveynebi? ra Tqma unda, natos gafarToebasac aqvs Tavisi farglebi, magram fineTisa da SvedeTis masSi gawevrianeba mosalodnelic iyo. sabolood yvelas, visac ruseTi emuqreba, natoSi miiReben. axla midis brZola – vin vis daaswrebs. Tuki Crdiloatlantikuri aliansi ver iyoCaRebs da droulad ver imoqmedebs, ruseTi daaswrebs. es qveyana xom ar muSaobs im meTodiT, romliTac – dasavleTi da nato! ruseTi moqmedebs SantaJiT, Zalismieri meTodebiT. ukrainis did masStabur omamde ar daiZra sakiTxi natos gafarToebaze.
– sanam ukrainis omze visaubrebdeT, minda gkiTxoT: SeeZlo Tu ara dasavleTs am omis Tavidan acileba Tundac ruseTisTvis ekonomikuri sanqciebis dawesebiT?
– rasakvirvelia, SeeZlo, magram es mis interesebSi maSin ar Sedioda. vgulisxmob komerciul sakiTxs, dasavleTs ruseTTan dakavSirebiT amoZravebda biznesinteresebi, politika xom mxolod erTi piris – prezidentis interesi ar aris, politika aris mTeli qveynis komerciuli aparatis, ekonomikis dakveTiT Sedgenili gegma da aq laparaki iyo trilionobiT dolarze. amisTvis mzad maSin dasavleTi arc fizikurad da arc moralurad ar iyo, TavisTavad arc neba arsebobda.
– axla ukrainaSi omis ra fazaa?
– vfiqrob – Sua. ruseTi ganabulia molodinSi – ra resursebiT Seutevs ukraina, romelic operatiuli jgufebis meSveobiT zveravs sust wertilebs, sadac erT dRes masStabur dartymas gadawyvets. es kontrSeteva ukve daiwyo wertilovani dartymebiT. vfiqrob, ukraina qmnis omis axal xelovnebas.
– cnobili gaxda, rom safrangeTi ukrainas gadascems raketebs, romlebsac 250-kilometrian radiusSi SeeZleba samizneebis ganadgureba. . .
– safrangeTi adre Tavs ikavebda ukrainisTvis Sori radiusis raketebis gadacemaze, Tumca manamde aSS-ma da didma britaneTma gadasca msgavsi SeiaraReba. axla erTaderTi upiratesoba, rac ruseTs aqvs, sahaero da kosmosuri Zalebia, romlebiTac Tavs icavs da jer kidev inarCunebs poziciebs. yvelaze principuli gadawyvetilebaa ukrainisTvis F- 16 TviTmfrinavebis gadacema, romliTac upiratesoba mas ukve haerSic eqneba. kargad maxsovs, roca sabWoTa kavSiri daiSala (maSin 17 wlis viyavi), avRaneTis, sxvadasxva saerTaSoriso misiis saukeTeso monawileni ukraineli mfrinavebi iyvnen. sxvaTa Soris, saukeTeso sabWoTa mfrinavebic ukrainelebi gaxldnen. Sesabamisad, Zalian kargi iqneba Tu F- 16 droulad gadaecema ukrainas. es TviTmfrinavebi Tavisi maxasiaTeblebiT gacilebiT ukeTesia, vidre rusuli warmoebis da mniSvnelovan gardatexas Seitans am omSi. raketebis da SeiaraRebis problema ukrainas ar aqvs, ubralod, axla dgas Zalebis gadarCenis, meti resursebis SenarCunebis sakiTxi. ukrainam ki ar unda Seaklas mTeli resursi axlandel kontrSetevas, aramed Tundac Tavdacva unda SeZlos, radgan ruseTi araprognozirebadi qveyanaa, is arasdros Sewyvets revanSizms da ecdeba dakargulis dabrunebas. aq ar dgas sakiTxi marto kontrSetevis warmatebiT dasrulebaze, rac xalxs unda avuxsnaT. mosaxleobas moTmineba Ralatobs, mas Sedegebis miRweva swrafad unda, magram me maocebs ukraineli samxedroebisa da politikuri liderebis SorsmWvreteloba, romlebic Zalian gegmurad uyureben procesebs. me vxedav karg TanamSromlobas dasavleTis generalitetsa da StabebTan, romlebic axal saomar wesebs qmnian.
– yirimis ganTavisuflebis SemTxvevaSi mosalodnelia Tu ara, rom ruseTma atomuri iaraRi gamoiyenos?
– vfiqrob, es etapi gasulia. birTvuli iaraRisken aravin gaixedavs, radgan misi gamoyenebis Semdgomi wesrigis SenarCunebis resursi ruseTs ar gaaCnia, Tavad mas Seeqmneba auracxeli problema. garda amisa, rTuli iqneba, gaumklavdes im Sedegebs, birTvul oms rom mohyveba. iqneba bevri daRupuli, mSvidobiani mosaxleobis gadineba, ekonomikuri problemebi, rom aRaraferi vTqvaT ekologiur katastrofaze. dRes sanqciebi jer kidev liberaluria.
– SesaZlebelia maTi gamkacreba?
– rasakvirvelia. birTvuli iaraRis gamoyenebis Semdeg yvelaferi dasruldeba. rkinis farda, romelic sabWoTa kavSirs hyofda danarCeni, civilizebuli msofliosgan, sanatreli gauxdeba ruseTs – ukve meore mxridan aRimarTeba rkinis farda, romlis garRvevis politikuri Zala ruseTs ar Seswevs.
– sxvaTa Soris, amas winaT safrangeTis prezidentma ganacxada, rom ruseTi CineTis vasali gaxda. . .
– amas ufro analitikosebi amboben, aseT daskvnamde midian. sinamdvileSi CineTs yvelaze metad eSinia rusuli araprognozirebadobis. 50-ian wlebSi Zalian saintereso gakveTili iwvnies Cinelebma, maSin igrZnes `didi Zmis~ mkacri xeli da axlac eSiniaT, igive ar ganmeordes. Cinelebi raodenobrivad bevri arian, magram maTi samxedro teqnika jer kidev saWiroebs xarisxobriv gaumjobesebas. CineTs ar surs ruseTTan konfrontacia, radgan ar arian mzad, sicocxle Seswiron materialur sikeTes. CineTSi es principi kargad muSaobs. isini piradi interesebiT, komerciiT cxovroben, magram ara – politikiT.
– adre CvenTan interviuSi ganacxadeT, rom yvelaze didi sanqcia ruseTTan dakavSirebiT is iqneba, Tu putinis mimarT haagis sasamarTlo ganaCens gamoitans. es Sedegic dadga. . . am mxriv ruseTSi ZalauflebisTvis brZola ra stadiaSia?
– kuluarebSi ukve laparakia, vin SeiZleba Secvalos lideri igive politikuri kursis SenarCunebiT, igive garantiebiT, rac kremlis garSemo Sekrebil xalxs surs. haagis sasamarTlos gadawyvetileba putinTan mimarTebiT istoriulia. am istoriulobas qmnis Tavad ruseTis prezidenti imiT, rom ar cdilobs, dadgenili wesebiT eTamaSos dasavleTs da daamtkicos Tavisi udanaSauloba, waradginos mtkicebulebebi, miiRos monawileoba am marTlmsajulebis procesSi. ismis kiTxva: ratom? imitom, rom putinma icis, dasavleTis marTlmsajulebis organoebSi Sekrebilia utyuari masala, man zustad icis, ra kompromatebi, mtkicebulebebi devs haagaSi mis winaaRmdeg.
– mimdinareobs Tu ara msoflios axali gadanawileba?
– msoflios gadanawilebaze yovelTvis sabWoTa kavSiri da ruseTi laparakobda. SegaxsenebT, medvedevisa da kondoliza raisis Sexvedras moskovSi, rodesac wiTeli Rilaki miutanes lavrovs da gadatvirTva SesTavazes, anu kremlma SesTavaza msoflios axali gadanawileba, razec aSS-ma xeli ar gauwoda. dRes ukve am xelis argawodebis gamo ruseTi cdilobs, TviTon, sakuTari resursebiT msoflio calmxrivad gadaanawilos. amaze Tanxmoba dasavleTisgan ar aqvs. Tavis droze es stalinma gaakeTa, berlinSi diliT gaiRviZes da dainaxes, rom kedeli Sendeba. erT RameSi auSena stalinma kedeli msoflios. albaT, putinic Sepyrobilia stalinizmiT, unda, rom mas miuaxlovdes maxasiaTeblebiTa da SedegebiT.
– monRoleTis yofilma prezidentma ganacxada, rom `putins surda, gamxdariyo stalini, magram gaxda hitleri~. . .
– vinc fiqrobda da fiqrobs, rom putins sikeTe unda msofliosTvis, saqarTvelosTvis, ukrainisTvis, utopiuria maTi azri. darwmunebuli var, msoflio aRar iqneba iseTi, rogoric iyo: misi gadanawileba ver moxdeba, msoflio maqsimalurad gamWvirvale gaxdeba, iqneba molaparakebebi, axali msoflio wesrigi da. . . aranairi gadanawileba.
– dabolos, kandidatis statusis moniWeba saqarTvelos ra perspeqtivebs mianiWebs?
– or moments vxedav: moralur kmayofilebasa da ruseTisTvis politikur gzavnils. kandidatis statuss CvenTvis am etapze metis mocema ar SeuZlia. es statusi TurqeTsac aqvs, magram aTeuli wlebia, Sedegi ar mohyolia. dRes swored amiT vaWrobs TurqeTi dasavleTTan. saqarTvelos kandidatis statusi ruseTisTvis erTgvari silis gawvna iqneba dasavleTisgan, xolo Cveni qveynisTvis – imis dafaseba, rac gaiRo am miznisken mimaval gzaze.