ისრაელში მიმდინარე ომი და შეფასებები აქტორების სავარაუდო ჩართვასთან დაკავშირებით
Tamuna lamparaZe 595 85 80 06 –
dRes yvelaze aqtualuri sakiTxi mTeli msofliosTvis axlo aRmosavleTSi mimdinare omia. situacia yoveldRiurad rTuldeba da msxverplis raodenobac izrdeba. am omSi SesaZloa, sxvadasxva aqtorebi CaerTon da ar aris gamoricxuli, arsebulma omma, garkveulwilad, mesame msoflio omis iersaxe miiRos. rogor mimdinareobs israelSi movlenebi da ramdenad mosalodnelia omSi sxva saxelmwifoebis CarTva (irani, aSS)? amasTan dakavSirebiT TavianT Tvalsazriss politologebi gviziareben.
giorgi koberiZe, saerTaSoriso urTierTobebis specialisti, saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis – `jipas~ profesori:
– movlenebi sakmaod swrafad viTardeba, magram, rogorc Cans, israeli aseTi masStabisa da siswrafis Tavdasxmas ar eloda. 2014 wels 50-dRiani dabombvis kampaniam `hamasi~ ver gatexa. realurad, amis Semdeg daiwyo teroristulma reJimma israelis winaaRmdeg xangrZlivi mzadeba. miuxedavad yovelwliuri Setakebebisa, aseT masStabur ieriSebsa da mSvidobiani mosaxleobis mizanmimarTul amoxocvas israelSi aravin eloda. iranisTvis, romelic regionSi dominantobas ukve didi xania cdilobs, `hamasi~ da `hezbola~, orive, erTi mxriv, israelTan brZolis, xolo meore mxriv, regionis qveynebSi sakuTari mxardamWeri reJimebis daxmarebis da mowinaaRmdegeTa daSinebis iaraRia. `hamasi~ israelis winaaRmdeg marTuli erT-erTi iaraRi da saSualebaa iranisaTvis. miuxedavad amisa, nakleb savaraudoa, am etapze, komfliqti iranis pirdapiri CarTva vixiloT. rac Seexeba aSS-s, aqvs resursic da motivaciac, saWiro iaraRiTa da informaciiT daexmaros israels. is amas aucileblad gaakeTebs, magram, am etapze, misi uSualo Careva mainc limitirebuli iqneba, radgan israelis mxares pirdapiri CarTva teroristebsa da radikalebs kidev ufro met motivacias miscems.
irakli gorgilaZe, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis asocirebuli profesori, politologi:
– unda aRiniSnos, rom islamuri winaaRmdegobis moZraoba ,,hamasi“ aris erT-erTi yvelaze rTuli organizacia, gnebavT, dajgufeba. TvalSi sacemia misi gaaqtiurebis faza – es maSin xdeba, roca viTareba axlo aRmosavleTSi grZelvadiani stabilizaciisken an mSvidobisken gadaixreba. aqve, gansjisTvis, unda vicodeT, rom mas teroristul organizaciad aRiarebs evrokavSiri, israeli, iaponia, gaerTianebuli samefo, amerikis SeerTebuli Statebi, kanada. kategoriuli winaaRmdegi var, roca msjeloba samarTlianobis aRdgenis an msgavsi argumentebiT iwyeba, an imis garkveviT, es teritoria ebraelebis iyo Tu arabebis, radgan mkafio kriteriumi saamisod ar arsebobs. erTi ram faqtia, ebraelebi Tavis droze gaeros gadawyvetilebas teritoriis gayofaze daTanxmdnen, arabebi – ara. aqedan pirveli daskvna – istoriuli samarTlianobis aRdgena yovelTvis ver xerxdeba, amitom arsebobs Seguebis cneba. `hamasis~ finansuri resursi, 2022 wlis mdgomareobiT, 1 miliard amerikul dolarad aris Sefasebuli, romlis generirebas is, ZiriTadad, Razis seqtorSi arsebuli uZravi qonebis 10%-is flobiT, gavleniani ojaxebis SemowirulobebiT da iranis islamuri respublikis finansuri daxmarebiT axerxebs. vfiqrob, esec mniSvnelovani maCvenebelia saimisod, razec zemoT vsaubrob. amitom, regionSi mimdinare procesebi ar SeiZleba Sefasdes ganyenebulad, e.w. uxilavi gavlenis agentebis gauTvaliswineblad. ratom? imitom, rom qaosi qmnis garkveul wesrigs. rac axla xdeba, terorizmia – sustebis strategiaa, anu araproporciuli Zalis provocirebis meqanizmia, rac, calkeuli analogiebis magaliTze Tu vimsjelebT, grZelvadian dapirispirebaSi CaTrevis mizniT xdeba.
erekle manveliZe, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis profesori:
– arapirdapiri formiT aSS da irani, met-naklebad, CarTulebi arian. TviT samxedro operaciis masStabi amaze metyvelebs. Tanamedrove etapze, konfliqtebi globalur masStabebs ver SeiZens, vinaidan dRes saerTaSoriso wesrigis garanti saraketo-birTvuli wonasworobaa, romelsac qmnis wamyvani saxelmwifoebis birTvuli potenciali. es kargad Cans ruseT-ukrainis omSi, sadac natos xel-fexi Sekruli aqvs pirdapiri moqmedebisTvis. amaze dasavleTi da ruseTis liderebic amaxvileben yuradRebas.
