„რეპრესირებულთა შვილების ოცნება, როგორც იქნა, სრულდება – მათი მშობლების სამარხები ნაპოვნია“
mariam xiTariSvili 27 48 93 –
a(a)ip `saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociacia “gafa~-sa da “aWaris memorials~ Soris gaformebuli urTierTSeTanxmebis (memorandumis) safuZvelze, organizacia `aWaris memoriali~ iZiebs 1937-38 wlebSi represirebulTa STamomavlebs xolo `saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociacia~ periodulad iRebs dnm-is analizs, raTa dadgindes, vis miekuTvneba aRmoCenili neStebi.
aRsaniSnavia, rom saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociaciis daxmarebiT, misi adgilobrivi Tu saerTaSoriso intituciebis CarTulobiTa da represirebul pirTa ojaxebTan mWidro TanamSromlobis safuZvelze, mimdinareobs samarxebidan eqhumirebuli neStebis sasamarTlo anTropologiuri Seswavla, STamomavlebisgan dnm nimuSebis aReba da saerTaSoriso partniorebTan TanamSromlobiT, sasamarTlo anTropologiuri kvleviTa da molekulur-genetikuri dnm kvleviT mimdinareobs represirebul pirTa identificireba. aRniSnuli kvlevebis safuZvelze ukve, moxda sami represirebuli piris identificireba, romlTa neStebic ojaxebma RirsebiTa da pativiT (TavianTi wesebis mixedviT) miabares TavianT sagvareulo sasaflaoebs.
Cveni stumaria represirebulis SviliSvilis meuRle giuli bolqvaZe, romelic Tavisi qmris winaparsa da misTvis cnobil faqtebze gvesaubreba.
– qalbatono giuli, vin arian Tqveni ojaxis represirebuli winaprebi, gviambeT maT Sesaxeb. . .… …………
– Cemi qmris, giorgi mowyobilis babua – osman xulusis Ze mowyobili, dabadebuli 1899 wels qobuleTSi – 1937 wels daapatimres, ganaCeni 20 oqtombers moiyvanes sisruleSi. aseve, misi Zmebi – murad mowyobili (oCxamuris meurneobis direqtori) da axmed mowyobili (arqiteqtori) dasajes sityvebisTvis – „qalebs ras erCodnen“. osmanis simamri, latviis moqalaqe, frangi edgar Juberi dRemde ver vadgenT, sad daxvrites an Tu ar daxvrites, sad gadaasaxles.
– ra cnobebs flobT, ris gamo gadaasaxles osmanis ojaxis wevrebi?
– ZiriTadad, osmanis gamo ganadgurdnen udanaSaulo adamianebi. osmanis coli, valentina, yazaxeTSi, sakoncentracio banakSi, e.w. alJirSi gadaasaxles, sadac 10 weli gaatara. osmanis sidedri, edgar Juberis coli zoia Juberic daapatimres. man sakoncentracio banakSi 10 weli gaatara.Oosmani, rogorc gadmocemiT viciT, niWieri, warmatebuli da mebrZoli axalgazrda iyo. 1918 wels qobuleTSi osmalebs unda CaetarebinaT referendumi, raTa aWara calke muslimur saxelmwifod gamoecxadebinaT, rasac sxvebTan erTad ewinaaRmdegeboda. Aamitom Sav siaSi Seiyvanes da devnidnen. referendumi CaiSala, raSic misi wvlilicaa. gasabWoebis Semdeg, 1922 wels, aWaris sabWoebis pirvel yrilobaze 26 wlis osman mowyobili aWaris centraluri aRmasrulebeli komitetis Tavjmdomared airCies (faqtobrivad, respublikis meore xelmZRvanel pirad). 1925 wels partiaSi Sexla-Semoxla moxda da gaaTavisufles.
erTi ram viciT, rom osmanTan erTad daxvrites misi patara Zmac – axmedi. bebia valentina da didi bebia zoia, samwuxarod, am Temaze ar saubrobdnen.
– Catarda Tu ara dnm-is kvleva?
– dnm-is kvleva jer ar Catarebula. „aWaris memorialis“ xelmZRvanelma zurab zaqariaZem Caiwera monacemebi. keTil saqmes akeTeben da Zalian madlierebi varT, rom gvexmarebian. represirebulTa Svilebis ocneba rogorc iqna sruldeba – maTi mSoblebis samarxebi napovnia. samwuxarod, osmanis Svilebi – neli da ednani ver moeswrnen am ambebs. madloba „aWaris memorials“, “gafas”, Tavisuflebis ganviTarebis instituts, yvelas, vinc CarTulia am keTilSobilur saqmeSi! – gviTxra giuli bolqvaZem.

