,,რაც უფრო პატარა ასაკიდან არის ბავშვი ეკრანდამოკიდებული, მით უფრო მეტ პრობლემას ვაწყდებით”
21-e saukune rom gajetis gareSe warmoudgenelia, amaze aravin davobs. pandemiurma wlebma ki gajeti sabolood daamkvidra yvela ojaxSi, rasac avtomaturad, bavSvebis ekrandamokidebulebis problema mohyva. gaRizianeba, Zilis regresi, sensoruli darRvevebi, garSemomyofebTan garTulebuli urTierTobebi… es im problemebis mcire CamonaTvalia, rac ekrandamokidebul bavSvebs uviTardebaT. ratomaa es saSiSi da ra alternativa SegviZlia SevTavazoT bavSvebs, amaze fsiqologi, qceviTi Terapevti Tea xinTibiZe gvesaubra.
– qalbatono Tea, ras niSnavs ekrandamokidebuli bavSvi?
– bavSvi ekrandamokidebuli aris maSin, rodesac ekranisadmi ltolva imdenad didia, rom dakargulia misi asakobrivi interesebi. roca moTxovnileba aqvs, rom iyos ekranTan, misTvis arsebiTi mniSvneloba arc aqvs, ras uyurebs, aRar aqvs motivacia sxva aqtivobebSi CarTvis, TanatolebTan, megobrebTan an sadme wasvlis survili, urCevnia TavisTvis marto uyuros raimes.
– ratomaa saSiSi bavSvebis ekranze mijaWvuloba?
– bavSvis ganviTareba dakavSirebulia mis aqtivobasTan, rac xels uwyobs tvinisa da fsiqikis ganviTarebas. rac ufro pataraa bavSvi da met dros atarebs ekranTan, miT ufro naklebi dro rCeba samyaros Semecnebisa da sxva aqtivobebisTvis, rac, xSirad, bavSvis ganviTarebis 2-3-wliani CamorCenis mizezic ki gamxdara. adamiani erTaderTi qmnilebaa, romelsac Camosayalibeblad da azrovnebis gansaviTareblad garSemomyofebTan kontaqti sWirdeba. rac ufro patara asakidan xdeba bavSvis ekrandamokidebuleba, miT ufro met problemebs vawydebiT Semdgom wlebSi. xSirad isini ar reagireben saxelze, ar surT aravisTan kontaqti. iwyeba qcevis seriozuli darRvevebi, tantrumebi, metyvelebis problemebi, gaRizianeba, emociebis marTvis problemebi, mogvianebiT uWirT sociumTan kavSiri. aseve, sayuradReboa, rom ekrani bavSvis sensorul ganviTarebasac arRvevs. ekrandamokidebuli bavSvi arc ki aqcevs yuradRebas ras Wams, gauazreblad ikvebeba. bavSvis ganviTarebis umetesi wili modis Sexebaze, anu sensorul ganviTarebaze. aseT dros, bavSvs ekargeba unari, SeigrZnos sakvebis suni, daakvirdes faqturas, gemos, gaarkvios, ra moswons, ra – ara, ra SegrZneba uCndeba… rodesac es yvelaferi avtomaturad xdeba, xSir SemTxvevaSi, zrdasrulobis dros, SeiZleba sxvadasxva saxis kvebiT darRvevebSi gadaizardos. arsebobs araerTi kvleva, rom rac ufro adreul asakSi xdeba ekrandamokidebuli bavSvi, miT ufro didi riskia, zrdasrulobaSi damokidebulebis forma ufro advilad Camouyalibdes, magaliTad, alkoholizmi, TamaSdamokidebuleba, kvebiTi adeqciebi, wamaldamokidebuleba da sxv.
– ra asakamdea kategoriulad akrZaluli ekrani?
– jandacvis msoflio organizaciis rekomendaciiT, 2 wlamde bavSvma saerTod ar unda uyuros aranair ekrans. 3-dan 5 wlamde bavSvebma dReSi naxevari saaTidan 1 saaTamde unda gaataron ekranTan, oRond, jamurad, xolo 6 wlidan, jamurad, maqsimum, 2 saaTi. 2 wlis bavSvisTvis gamonaklisis saxiT daiSva videozariT saubari, anu cocxali kontaqti nacnob adamianebTan, oRond, mSoblis an ufrosis meTvalyureobiT, 6 wlamde asakis bavSvebisTvis ki maRali xarisxis saganmanaTleblo, an SemecnebiTi videoebis yureba, oRond aqac mSoblebi an ufrosebi unda iyvnen CarTulebi. isini komentaris saxiT unda xsnidnen procesebs, rom bavSvisTvis gasagebi iyos yvelaferi. ekranTan nebismieri kontaqti unda kontroldebodes.
– aris Tu ara gansxvaveba gajetebs Soris?
– gajetebs Soris kargi da cudi ar arsebobs, Tumca cudsa da uaress Soris Tu avirCevT, SedarebiT naklebad sazianoa televizori, radgan televizoris yurebisas bavSvs SeuZlia, paralelurad, sxva raRaciT dakavdes – gadaadgildes, adges, dajdes, Soridan sxva raRacas Seavlos Tvali, anu ar ezRudeba areali. xolo rac ufro pataraa gajeti, magaliTad, telefoni, mTeli koncentracia da fizikuri moqmedebac maszea mijaWvuli.
– aqvs Tu ara mniSvneloba, ra tipis, Sinaarsis masalas uyurebs bavSvi?
– ra Tqma unda. swored asakis Sesabamisi unda iyos multfilmi, filmi da sxva. amitomac aqvs filmebs, multfilmebs Tu videoebs asakis SezRudvis miTiTeba, xolo Cvils, 2 wlamde bavSvs aranairi urTierToba ar unda hqondes ekranTan. ekranis kadrebi, ferebis swrafi cvla da sinaTle imdenad cud gavlenas axdens 2 wlamde asakis bavSvze, rom aq Sinaarss aRar aqvs mniSvneloba.
– rogor SeiZleba gavumklavdeT am problemas?
– gadasaCvevad, sasurvelia, bavSvs SevTavazoT alternatiuli aqtivoba – TamaSi, xatva, gaferadeba, sportuli aqtivobebi, mSoblis mier wignis wakiTxva, saTamaSos yidva da a.S. Tumca, rac unda Zvirad Rirebuli saTamaSo vuyidoT bavSvs da masTan marto davtovoT, is maleve dakargavs interess. amitom, mTavaria, mSoblis kontaqti bavSvTan, masTan erTad TamaSi, seirnoba, kostiumirebuli TamaSebi, romelic, sxvaTa Soris, yvela bavSvs moswons. roca gaufarTovdeba interesebi, mere ukve SeiZleba ekranis sworad gamoyenebaze fiqric. SeiZleba mokle videoebis yureba, sadac bavSvebi sxvadasxva nivTisgan raRacebs akeTeben. xatvis videoebic, anu ekransa da realur samyaros Soris raRac kavSiri rom ipovos bavSvma.
– ra SemTxvevaSia specialistis CarTva saWiro?
– rodesac bavSvisTvis ekranTan moSoreba Zlier emociur fonTan aris dakavSirebuli, ganicdis SfoTvas, Riziandeba da a.S. es aris niSani imisa, rom ukve ekrandamokidebulebasTan gvaqvs saqme. es SeiZleba nebismier asakSi gamovlindes, Tumca bavSvis asakidan gamomdinare, sxvadasxvanairad gamoixateba. xSir SemTxvevaSi mSobeli ukve veRar umklavdeba amas. am SemTxvevaSi unda mivmarToT specialists. igi swavlobs situacias da mSobels aCvenebs gzebs, ra da rogor gaakeTos aseT situaciaSi. specialistis mizania, aRmoaCinos konkretuli problema, anu ra iwvevs bavSvis zedmet damokidebulebas. es SeiZleba iyos fsiqoTerapevti, qcevis Terapevti da sxva.
– ra asakis bavSvis mSoblebi mimarTaven specialistebs umetesad?
– am etapze momarTvianobis raodenoba metia 7 wlamde bavSvebis mSoblebisgan, Tumca, es ar niSnavs, rom maRal asakobriv jgufSi ar aris igive problema. roca bavSvi ukve skolaSia, is sxvadasxva aqtivobiT, saskolo gakveTilebiTaa datvirTuli da aseT dros Tu raime gamokveTili da sxva fizikuri problema ar aris, mSobels ar uCndeba azri, rom ekrandamokidebulebis gamo miiyvanos bavSvi specialistTan. 7 wlamde asakis bavSvebSi arsebuli ekrandamokidebuleba ki pirdapir axdens gavlenas ganviTarebis iseT unarebze, rac TvalisTvis ukve SesamCnevia, maT Sorisaa metyvelebis darRveva. am simptoms unda vumadlodeT, rom bavSvi mohyavT. amis Semdeg irkveva, rom sxva unarebi da maCveneblebic darRveulia, es yvelaferi ki droulad aris aRmosafxvreli. wlamde bavSvebSi advilad SesamCnevia is darRvevebi, rasac iwvevs ekrandamokidebuleba da momarTvianobac metia, xolo zrdasrul bavSvebSi es yvelaferi ufro fsiqologiuri mdgomareobis problemebSi gamoixateba, rac mSoblebs, samwuxarod, sagangaSod ar eCveneba.
– rogor fiqrobT, ra gaxda saqarTveloSi am Temis maprovocirebeli?
– es problema, samwuxarod, marto saqarTveloSi ar aris. globalizaciam da teqnologiurma ganviTarebam TavisTavad moitana ekranis saWiroeba. saqarTveloSi es kidev ufro daaCqara pandemiis periodma, rodesac onlain reJimSi gviwevda cxovreba. Tumca, vfiqrob, rom Cvens qveyanaSi arajansaRi grafikia mTlianad. gvian viwyebT samuSao dRes, gvian vamTavrebT, Semdeg ar gvrCeba dro jansaRi urTierTobisTvis, ojaxis wevrebTan erTad sadRac gasvlisTvis, bavSvTan erTad sxvadasxva aqtivobiT dakavebisTvis da a.S. saxlSi gvian movdivarT, sanam movwesrigdebiT, ukve Ramdeba. vfiqrob, bavSvebs akliaT swori urTierToba. Tu romelime qveyanas mivbaZavT, gadmoviRebT maT dRis reJims, sadac samuSao dRe iwyeba adre da SuadRisTvis sruldeba, erTamaneTTan urTierTobisTvis da jansaRi komunikaciisTvis meti dro dagvrCeba.
– ras urCevT im mSoblebs, romlebic mainc arian iZulebulni, bavSvi ekranTan dasvan?
– sasurvelia, es periodi ar iyos uSualod Zilis win, aseve, gaRviZebisTanave. unda iyos winaswar daTqmuli konkretuli dro, rom bavSvs gauCndes drois SegrZneba, icodes, rom es procesi dasruldeba. ra Tqma unda, es yvelaferi unda xdebodes mSoblis kontrolis qveS. samwuxarod, umravlesoba ar iyenebs aplikaciebs, romelic zRudavs bavSvisTvis miuRebeli kontentis miwodebas da SeiZleba bavSvi cudi Sinaarsis videoze SemTxveviT gadavides. mSobelma bavSvs ama Tu im videos yurebisas, swori komentari unda gaukeTos, rom bavSvma Sinaarsi martivad gaigos.
Tamar cicagi, saqarTvelos sapatriarqos wm. tbel abuserisZis saswavlo universitetis Jurnalistikis fakultetis magistraturis me-2 kursis studenti
