პრობლემებს არა მიჩუმათება, გადაჭრა სჭირდება. . .
laDSa xomeriki- 593 50 82 69 –
saqarTveloSi sayuradRebo politikuri movlenebi mimdinareobs – xelisuflebaSi cvlilebebis fonze gaaqtiurebuli saarCevno procesebi rogorc pozicias, aseve opozicias axal rakursSi warmoaCens, vin qveynis keTildReobisTvis iRvwvis, vin – skamisTvis
polarizeba da urTierTqiSpi saarCevno maraTonis dros axali rodia da, amdenad, arc sakvirveli, oRond, roca evrokavSiris karTan vdgavarT da iq Sesasvlelad vemzadebiT, ar unda daviviwyoT, rom dasavleli politikosebi guldasmiT gvakvirdebian da demokratiisa da adamianis uflebebis dasacavad Cvens mzaobas ganixilaven. momavali iseTi gveqneba, rogorsac Cveni qmedebebiT davimsaxurebT, es aqsioma ki mTelma erma unda gaiTavisos, yvelam – uklebliv. . .
ra aris umTavresi qveynis warmatebisTvis? rogoria politikuri kaleidoskopi da rogor SevafasoT movlenebi? ra unda gavakeToT axla da momavalSi? – amis Sesaxeb vesaubrebiT politolog gela iremaZes.
– ras gvetyviT bolo periodis politikur procesebze?
– amJamad saqarTveloSi politikuri procesebi gamococxlebulia. iqmneba sxvadasxva opoziciuri platforma, saarCevno maraToni dawyebulia da politikuri diskursiac aqtiur fazaSia. partiebi Sexvedrebs marTaven mosaxleobasTan, TavianT gegmebs acnoben mniSvnelovan sakiTxebze. rogorc cnobilia, 2024 weli umniSvnelovanesia saqarTvelosTvis – oqtomberSi saparlamento arCevnebi gaimarTeba. cxadia, mmarTveli partia da opozicia Seecdebian, am saarCevno procesSi Tanmimdevrulni iyvnen, anu amomrCeveli TavianT upiratesobaSi daarwmunon. Aamis niSnebi ukve Cans, risi gamoZaxilicaa mTavrobaSi ganxorcielebuli cvlilebebi, aseve, opoziciur speqtrSi mimdinare procesebi.
– premier-ministris Secvlam azrTa sxvadasxvaoba gamoiwvia. . .
– premier-ministris cvlilebis sakiTxi momwifebuli iyo da amaze media da eqspertebi Riad saubrobdnen, Tumca irakli RaribaSvili politikidan ar wasula, man mniSvnelovani posti daikava – partias uxelmZRvanelebs saarCevnod, premier-ministri ki irakli kobaxiZe gaxda. mokled, gadanacvlebis politika ganxorcielda qveyanaSi. unda aRiniSnos, rom kobaxiZe mmarTvel gundSi umniSvnelovanes rols asrulebs, swored misi xelmZRvanelobiT dado `qarTulma ocnebam~ adgilobriv arCevnebSi kargi Sedegi. rac Seexeba mis politikur begraunds, es aris adamiani, romelmac saqarTvelos uaxles istoriaSi konstituciis mniSvnelovani cvlileba moaxdina. . .
– eqspertebi acxadeben, rom ivaniSvilma mTavrobasa da parlamentSi, realurad, RaribaSvilis da kobaxiZis gundebi gaaneitrala.
– ar vfiqrob, rom RaribaSvilis da kobaxiZis gundis wevrebi calke subieqtebad iyvnen warmodgenilni aRmasrulebel da sakanonmdeblo xelisuflebaSi. mimaCnia, rom biZina ivaniSvilma, garkveulwilad, daarRvia politikaSi ardabrunebis piroba. es mianiSnebs, rom xelisufleba Seecdeba maqsimaluri Zalebis mobilizebas 2024 wlis arCevnebSi, anu im status-kvos SenarCunebas, rac gaaCnia.
– amas winaT saqarTvelos prezidenti parlamentis winaSe wliuri angariSiT warsdga. elodiT misgan kritikul gamosvlas?
– saqarTvelos prezidenti bolo periodSi, garkveulwilad, ver axorcielebs dabalansebul politikas. rogorc cnobilia, axlandelma premier-ministrma salome zurabiSvils seriozuli braldeba wauyena da sakonstitucio sasamarTloSic mougo procesi – prezidenti gamtyunda. rac Seexeba salome zurabiSvilis politikaSi darCenis sakiTxs, mgonia, rom is gaiziarebs yofil prezident margvelaSvilis beds. samwuxarod, saqarTvelos prezidents ar gaaCnia mniSvnelovani begraundi, miuxedavad imisa, rom is gamocdili diplomatia. rogorc cnobilia, mas damoukidebelad gauWirda saprezidento arCevnebSi mogeba, mxolod meore turis Semdeg SeZlo gamarjveba, isic biZina ivaniSvilis mxardaWeris Sedegad.
– `Tu kobaxiZe Zalian gaZlierda, SesaZloa ivaniSvils uRalatos~, – ganacxada konfliqtologma paata zaqareiSvilma. . .
– saerTod, politikaSi yvelaferi dasaSvebia, gansakuTrebiT, qarTul realobaSi. rogorc ityvian, enas Zvali ar aqvs. amis araerTi magaliTi gvaqvs. Zalian Sors rom ar wavideT, gaxarias gadadgoma gavixsenoT, rac Ralatis tolfasad iqna miCneuli. raRacnairad mjera, rom kobaxiZis gamokveTa politikaSi swored ivaniSvilis xeldasxmiT moxda da uaxloes momavalSi ar mgonia, kobaxiZem igive nabiji gadadgas, rac Tavis droze – gaxariam. ar unda dagvaviwydes, rom mmarTvel gundSi arseboben sxva liderebi, igive kalaZe, anu saxezea egreT wodebuli mZimewoniani figurebi da, TavianTi samomavlo politikuri xedvebiT isini aqtiur politikaSi arian. vfiqrob, uaxloes momavalSi gaaqtiurdeba kalaZis warmoCenis sakiTxi saxelisuflebo vertikalSi. vgulisxmob aRmasrulebel xelisuflebas.
– prezidentis ideas – Seqmnas `erTobis platforma evropisTvis~ rogor afasebT?
– Zalian kargia, Tu Seiqmneba koaliciebi, platformebi, sadac moxdes ideebis realizeba da strategiebis gansazRvra, magram am politikuri partiebis SesaZleblobebi ar iZleva imis garantias, rom isini mougeben xelisuflebas arCevnebs. Cemi dakvirvebiT, prezidentTan afilirebuli jgufebi daaxloebiT aTi procentis farglebSi SeZleben arCevnebSi Sedegis Cvenebas.
– ra xdeba dRes opoziciur flangze?
– opoziciur flangs azaralebs gancxadebebi da qmedebebi. magaliTad, `nacmoZraobaSi~ ganviTarebuli movlenebi, krizisi. Aaseve, sxva opoziciur partiebs Tu davakvirdebiT, arajansaRi mdgomareobaa – igive saarCevno siebi, adamianuri faqtori, yofilebi (nika melias gunds vgulisxmob), romlebsac gadaWarbebuli molodini aqvT. msgavsi molodinebi Zalian cudad moqmedebs samomavlo Sedegebze. es daqsaqsuloba, araswori Temebis wina planze wamoweva ar moqmedebs dadebiTad opoziciaze. gavixsenoT mTavari opoziciuri partiis liderebi, rogorebic iyvnen grigol vaSaZe da daviT baqraZe, sazogadoebas ukve daaviwyda, isini qarTul politikaSi aRar arian, partiaSi axali saxeebi movidnen, Tumca am partiebis (`nacmoZraoba~, ,,evropuli saqarTvelo~) reitingi ver amaRlda, ufro dazaraldnen.
– mmarTveli gundis wevrebi acxadeben, rom `strategia aRmaSeneblis~ da `nacmoZraobis~ tandems arCevnebSi fiasko xvdeba wilad.
– savaraudod, `strategia aRmaSenebels~ calke gauZneldeboda saarCevno barieris gadalaxva da rogorc cnobilia, am partiam `nacmoZraobasTan~ axali platforma Seqmna. saerTod, arCevnebis prognozireba arasaxarbielo ram aris, Tumca mimaCnia, rom zemoaRniSnuli platforma mTavari opoziciis statusisTvis ibrZolebs. ra Sedegs dadebs es gaerTianeba arCevnebSi, amas momavali dagvanaxebs.
– eqspertebi imasac amboben, rom problemebi aramarto xelisuflebas, opoziciasac aqvs, rac gamoCnda `nacmoZraobaSi~ ganviTarebuli movlenebiT. . .
– ra Tqma unda, problemebi ara mxolod saxelisuflo StoSi, aramed mTavar opoziciur partiaSic aris. Aamas adasturebs prezident saakaSvilis sakiTxi, aseve `nacmoZraobis~ calkeuli liderebis ambiciebi. rogorc aRvniSne, nika melias gundma datova `nacmoZraoba~ da axali partiis Seqmnas apirebs. unda iTqvas, rom moklemetraJianma qmedebebma ver Seqmna is suraTi, rasac elodnen opoziciaSi. Tu davakvirdebiT, rusofilis iarliyma (anu xelisuflebis mimarT wayenebulma am braldebam) ise ver imuSava opoziciis sasargeblod, risi imedic hqondaT. Aai, es molodini hqonda opozicias, magram aman ver imuSava. vfiqrob, rom iseTi mniSvnelovani sakiTxi, rogoricaa sagareo politika, aseve ekonomikur sakiTxebSi xelisuflebis kritika da rCevebis micema, opoziciis samoqmedo arealSi unda iyos, xsenebul sakiTxebze unda moaxdinos koncentrireba, mosaxleobas gasageb enaze esaubros da ara banalur Temaze amaxvilebdes yuradRebas.
– ZiriTadi brZola romel partiebs Soris warimarTeba?
– udavod, mTavari brZola `qarTul ocnebas~, `saqarTvelosTvis~ da `nacmoZraobas~ Soris iqneba. aseve, parlamentSi moxvedris kargi Sansi aqvs partias `lelo saqarTvelosTvis~, romelmac, araa gamoricxuli, Seqmnas axali platforma. garda amisa, Camoyalibdeba sxvadasxva politikuri jgufi, romlebic Seecdebian, rom arCevnebze moaxdinon TavianTi SesaZleblobebis realizeba.
– ramdenad agresiuli winasaarCevno periodi gvelodeba?
– visurvebdi, saarCevno periodi ar iyos agresiuli, magram movlenebi ise viTardeba, imis niSnebi arsebobs, rom arCevnebi iqneba Zalian agresiuli, ufro rTuli da daZabuli, vidre -wina. Tumca mimaCnia, rom rogorc xelisuflebas, ise opozicias, marTebs garkveuli pasuxismgebloba, radgan qveynis demokratiis, evrokavSirSi Cveni gaerTianebis sakiTxebi swored am arCevnebzea damokidebuli. aqedan gamomdinare, rogorc Tqmula, naban wyals bavSvi ar unda gadavayoloT, anu meti pasuxismgeblobiT unda moekidon saarCevno process, kerZod, ixelmZRvanelon arsebuli kanonmdeblobiT. es unda iyos amosavali wertili rogorc xelisuflebisTvis, ise opoziciisTvisac.
– ramdenad mniSvnelovania oqtombris arCevnebi da misi Sedegebi saqarTvelos saSinao da sagareo politikis TvalsazrisiT?
– axals arafers vityvi, Tu aRvniSnav, rom 2024 wlis arCevnebi umniSvnelovanesia saqarTvelosTvis, anu Cveni qveynis samomavlo integracia evropaSi aris am arCevnebze damokidebuli. swored am arCevnebma kidev erTxel unda gazardos saqarTvelos demokratiis, suverenitetis standarti. Cven karebTan vdgavarT iseT organizaciaSi gasaerTianeblad, rogoricaa evrokavSiri. es mocemuloba kargad unda iyos gaTavisebuli. Aaseve, Cvens qveyanaSi unda iyos realizebuli demokratiis da Zalauflebis gadanawileba.
– gverds ver avuvliT evrokavSiris 9 rekomendaciis Sesrulebas. . .
– evrokavSiris TiToeuli rekomendacia uTuod unda Sesruldes. xelisuflebas mouwevs am rekomendaciebis Sesruleba, winaaRmdeg SemTxvevaSi, seriozuli problemebi Segveqmneba. Tu gvinda, evrokavSiris wevri gavxdeT, aucilebelia amis gakeTeba.
– dabolos, xelisuflebam ra unda iRonos dasavleTTan dasaaxloeblad?
– erTaderTi ram – ubralod, unda ecados, maqsimalurad yvela sferoSi iyos sanimuSo, radgan roca dadgeba evrokavSirsa da natoSi saqarTvelos gawevrianebis sakiTxi, sxvadasxva saxelmwifom ver daafiqsiros SeniSvnebi, evroatlantikuri struqturebis kari ar da ver migvixuron.
