ცხოვრობდე სამშობლოში და გენატრებოდეს სამშობლო – 31 წელი სოხუმის დაცემიდან
Tamar lamparaZe 595 85 80 06 –
soxumis dacemidan 31 weli gavida. 1992-1993 wlebSi afxazeTis separatistulma reJimma ruseTis regularuli jaris daxmarebiT afxazeTis 300 aTasze meti adgilobrivi mkvidri gandevna mSobliuri mxaridan, aTasobiT udanaSaulo mSvidobiani mosaxle ki wamebiT gamoasalma sicocxles.
omis ZiriTadi faza 13 Tve da 13 dRe gagrZelda da 1993 wlis 27 seqtembers soxumis dacemiT dasrulda.
omSi saqarTvelos mxridan jariskacebisa da mSvidobiani mosaxleobis CaTvliT, 10 aTasamde adamiani daiRupa. afxazeTi arasdros minaxavs, magram masze vfiqrob da vocnebob. sakuTar Tavsac xSirad vumeoreb, rom ocnebis realobad qceva rTulia, magram ara – SeuZlebeli.
ra xdeboda afxazeTSi, yvelaze ukeT ician afxazeTidan devnilebma. maT gasacnobad baTumSi, Tamaris dasaxlebas vewvie. isini Tavidan wyaltubos sanatoriumSi urTules pirobebSi cxovrobdnen, dRes ki baTumSi agrZeleben cxovrebas male afxazeTSi wasvlis imediT. baTumi da zRva maT sakuTar miwa-wyals axsenebT, Tumca, rogorc miTxres, afxazeTis silamazes Tu vnaxavT, iqidan wamosvla aRar mogvindeba. am kargi adamianebis naxva rTuli sulac ar aRmoCnda. isini xSirad devnilTa dasaxlebis eklesiasTan (romelsac sakuTari saxsrebiT aSeneben), veteranTa skverSi ikribebian da ixseneben mSobliur mxares. mec sixaruliT mimiRes da aRniSnes, rom axalgazrda Taobis am sakiTxiT daintereseba Zalian mniSvnelovania.
gagacnobT im adamianebs, romlebic gmirulad ibrZodnen afxazeTis omSi da icavdnen saqarTvelos.
abesalom kopaliani oCamCiris raionSi 24-e Stabis ufrosi iyo da sakuTar Tavze gamoscada omis qartexili. Aai, ra gviambo man:
– omi afxazeTSi daiwyo saqarTvelos kanonieri xelisuflebis damxobis Semdeg, rac ruseTidan iyo inspirirebuli. kremls surda, daeyo Cveni mosaxleoba da moxda gadatrialeba. prezidenti zviad gamsaxurdia daamxes, maSin qarTvelebi erTiani ar viyaviT da ruseTma es momenti saTavisod gamoiyena. ruseTs SeeZlo, nebismier dros daewyo omi, magram Cvens dapirispirebas eloda. sergei baRafSs aqvs naTqvami: ruseTi, saqarTvelo da afxazeTi SeTanxmdnen imaze, rom SevardnaZe jars Seiyvanda afxazeTSi da magistralebs gaakontrolebda, sxva araferi. erTi sityviT, ruseTma da saqarTvelom moilaparakes. amis Semdeg jari Semoiyvanes rusebma, daiwyo omi da afxazebi rusebs daudgnen gverdiT. rac Seexeba sisastikes, Cvenc agvyavda tyved jariskacebi, magram wameba Tavidan Cveni mxridan ar yofila, mere ki iyo raRac SemTxvevebi, magram wamebis faqtebi pirvelad daiwyes kazakebma da rusebma. rusebi e.w. kolumbiuri halstuxis meTodiT moqmedebdnen. Cveni mxridanac iyo tyveebis cemis, yuris moWris faqtebic, iyo maradiorobac, Tumca gaupatiureba namdvilad ar yofila. dRes iq nabrZoli xalxi vnanobT da Riad vambobT, rom maradioroba ar unda dagveSva. rusebma da afxazebma rogorc ki igrZnes, rom Zalaufleba maT xelSi iyo, oCamCiris raionSi, da ara marto, daiwyes 10 wlidan dawyebuli bavSvebis da qalebis, 80 wels gadacilebulebisac ki, gaupatiureba da aseve, masobrivi mkvlelobebi. samxedro tyveebs ise awamebdnen, rom maTi cnoba warmoudgeneli iyo. oCamCiresTan samxedro postebi iyo ganlagebuli, sadac 4 samxedro mokles, dawves, postebidan micvalebulebi ver gamogvyavda, radgan xels rom vkidebdiT, sxeulis nawilebi xelSi gvrCeboda. sami Zma erTad Cacxriles, mxolod imitom, rom qarTvelebi iyvnen.
ruseTma imdeni gaakeTa, rom afxazebs CvenTan yofna aRar undodaT.
Cven afxazebTan marTla Zmuri da megobruli urTierToba gvqonda da maTgan is, rac gaakeTes, gasakviri iyo. maT yvelaferSi vexmarebodiT, roca SiodaT, vapurebdiT, roca swyurodaT, vasmevdiT, tansacmelsac vaZlevdiT, magram Cven winaaRmdeg rusebma waaqezes da aman Sedegi gamoiRo. simarTle giTxraT, afxazebs kompleqsi hqondaT, egonaT, rom afxazeTSi qarTvelebi ufro wina planze iyvnen warmoCenilebi da msgavsi magaliTebis gamoc moxda is, rom ruseTma Cven Soris SuRli Camoagdo.
saubarSi batoni nugzar nodariSvilic SemogvierTda, romelsac rusebma da afxazebma ded-mama dauxoces.
– rusebi da separatisti afxazebi saxlebSi uvardebodnen da xocavdnen mSvidobian mosaxleobas, zogs adgilze tovebdnen, zogsac ki zRvaSi yridnen. Cemi axloblebi avTo, nodar da givi maisuraZeebi daxoces da zRvasTan plaJze dayares. mamaCemi, romelic samamulo omis pirveli jgufis invalidi iyo, dedasTan erTad mokles. aravis indobdnen, Tu gaigebdnen, rom qarTveli iyo.
gansakuTrebiT emociuri aRmoCnda saubari baton jemal baZaRuasTan, romelmac afxazeTis omSi Svili dakarga.
– 19 wlis Svili momikles… es CemTvis rTuli gasaxsenebelia. gudauTaSi sami Tve viyavi CarCenili, Zalian bevri sisastike vnaxe da gavige. col-qmari lobJaniZeebi iyvnen, vaJiko Cveni soflis mTavari agronomi iyo. maxsovs, saRamos movidnen afxazebi, CeCnebi da rusebi. Cavidnen vaJikos maranSi, iqeifes, saxlSi wasvlis dros col- qmarma stumrebi gamoacila. ezoSi WiSkridan gamosvlis dros orives Tavi moaWres da WiSkarze Camokides, mere traqtors moabes da aTries. aseve, boria Tofuria daiWires, nagavsayrelze waiyvanes, benzini gadaasxes da cocxlad dawves imitom, rom qarTveli iyo. SemiZlia gavixseno murad sordia da tula gamsaxurdia, romlebic marto imitom, rom qarTvelebi iyvnen, sakuTar ezoSi Cacxriles. Cveni soflidan (axalsofeli) 25 axalgazrda meomari biWi daiRupa. gagra rom aiRes, qarTveli mSvidobiani mosaxleoba Seagroves stadionze, saburavebi Camoacves da cecxli waukides. adamianebis TavebiT fexburTs TamaSobdnen. maxsovs, erTi qarTveli xeze Camohkides, saqoneliviT gaatyaves da rusulad `iyideba qarTuli xorci~ miaweres.
afxazebs arafris eSinodaT, radgan rusebi patronobdnen, amitom pirvel rigSi, rusebis bralia, is, rac moxda.
omis Semdeg yvelaze rTuli gza svaneTis gza aRmoCnda, romelsac `golgoTis gza~ Searqves. am gzas miuyveboda aTiaTasobiT adamiani gadarCenis imedad. maT, praqtikulad, ar hqondaT sakvebi da adamianebi SimSilisagan iRupebodnen. ganvlil gzas batoni murman kopaliani ixsenebs…
– svaneTis gza namdvili jojoxeTi iyo. yvelaferTan erTad saSineli amindebi daemTxva Cvens gadmosvlas. gzad Zalian bevri adamiani dagvexoca iqve vtovebdiT, damarxvis saSualeba ar gvqonda. gzad karvebi iyo, sadac Cerdebodnen, visac patara bavSvebi hyavdaT. maxsovs, 70-80 adamiani ar gaCerda da Cven Tvalwin yvela qariSxalma waiRo. bevri adamiani gaiyina, bevric uReltexilze alpuri zonis gadalaxvis dros daiRupa. me iq viyavi, rodesac dedas bavSvi uReltexilidan gadauvarda da Tavadac gadahyva. man meore bavSvi mgzavrs dautova da sTxova miexeda. me patara bavSvebiT viyavi, mdinaris gadalaxvisas zurgze viweqi da bavSvebi gulze mewvina, rom ar damxrCvaliyvnen.
SekiTxvaze – rogor esaxebaT afxazeTSi dabrunebis gegma, alioSa kopalianma mipasuxa, rom Tu saqarTvelo evrokavSiris wevri gaxdeba, am organizaciam afxazeTSi unda daayenos sakuTari jari da afxazebsa da qarTvelebs molaparakebis saSualeba mieceT. amisTvis omi saWiro ar aris.
Zalian rTulia molaparakebaze esaubro Svilmkvdar mamas, Svils, romelsac ded-mama afxazebma da rusebma dauxoces da iq datova. batonma jemalma miTxra, – Svilo, imaTTvis, visac ar gamoucdia es ubedureba, Zalian martivia Serigebaze saubari. misTvis Svilis mkvlelebTan urTierToba miuRebelia.
devnilebTan saubari mZimec iyo da sainteresoc. gerqvas devnili sakuTar qveyanaSi da genatrebodes samSobloSi samSoblo, amaze sevdiani ra unda iyos.
am adamianebis TvalebSi sevdasTan erTad monatrebac dabudebula.
`xval – afxazeTSi~ – ase davarqviT fotos, romelic wamosvlisas gadaviReT. damSvidobebisas davpirdi, rom kvlav vestumrebodi da movismendi maTgan jer kidev uTqmel ambebs.

