არ გამოგრჩეთ – ჯანდაცვის პროგრამებში არაერთი სიახლეა
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
axlaxan aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesi sabWos janmrTelobis dacvisa da socialur sakiTxTa komitetSi regionis janmrTelobisa da socialuri dacvis saministros 2020 wlis programebi da proeqtebi, aseve, ssip `aWaris avtonomiuri respublikis sazogadoebrivi jandacvis centris~ 2020 wlis miznobrivi programebis proeqtebi ganixiles da cnobad miiRes.
jandacvis 2020 wlis biujeti mimdinare wlis damtkicebul biujetTan mimarTebaSi 3 237 365 lariT, anu 18 procentiT gaizrdeba da 21 milion lars gadaaWarbebs. amasTan, saministro momaval wels, saqveuwyebo dawesebulebebTan erTad, 36 programas ganaxorcielebs.
2020 wlisaTvis sazogadoebrivi jandacvis centris programis – `sazogadoebrivi janmrTelobis dacva~ biujeti
1 206 490 laria. programa warmodgenilia 2 qveprogramiT: `sazogadoebrivi jandacvis sferos politikis SemuSaveba da marTva~ – 814 580 lariT da `daavadebaTa prevencia da profilaqtika~ – 391 910 lariT. qveprogramebi moicavs menj-barZayis saxsris displaziisa da Tandayolili amovardnilobis adreul diagnostikas, bavSvTa ganviTarebis adreul asakSi Zval-saxsarTa Tandayolili deformaciebis, menj-barZayis saxsris Tandayolili amovardnilobisa da displaziis droul gamovlena-diagnostikas erT wlamde bavSvebSi, farisebri jirkvlis gamokvlevas orsulebSi da a.S. centri momavali wlisTvis garkveuli asakobrivi jgufebisTvis sxvadasxva daavadebis diagnostikisa da kvlevis, prevenciis RonisZiebebs ganaxorcielebs, kvlav gagrZeldeba C hepatitis, tuberkulozis, aiv-infeqciis aqtiuri gamovlenis xelSewyobisa da sxva mniSvnelovani programebi.
ufro konkretulad, ra siaxleebi da cvlilebebi igegmeba jandacvis kuTxiT 2020 wlisTvis, am da sxva saintereso sakiTxebze interviu umaRlesi sabWos janmrTelobis dacvisa da socialur sakiTxTa komitetis Tavmjdomares nugzar surmaniZes vTxoveT.
– batono nugzar, mainc ra sixaleebs unda elodos mosaxleoba momavali wlisTvis?
– farTovdeba programebi da izrdeba biujeti. momavali wlidan iqneba axali mimarTulebebi. biujetis zrdasTan erTad, masSi asaxulia is prioritetebi, rac mosaxleobasTan Sexvedrebisas da CvenTan Semosuli gancxadebebiT gamoikveTa. jandacvis saministro cdilobs mosaxleobis winaSe arsebul yvela gamowvevas upasuxos. aviRoT Tundac erTi martivi magaliTi: adre Zalian didi problema iyo Zvlis tvinis gadanergva, rasac rogorc mozrdilebi, ise bavSvebi saWiroebdnen. dasamali aravisTvisaa, rom bavSvebi miyavdaT TbilisSi, xdeboda maTi dedaqalaqSi registracia, radgan Tbilisis meria aseT pacientebs afinansebda. `solidarobis fondTan~ erTad, meriisgan Rebulobdnen daxmarebas da mkurnalobasac iqve itarebdnen. wels gamoCnda saSualeba da jandacvis saministrom warmoadgina proeqti, romelSic bavSvebic CaerTvebian. mozrdilebisTvis SarSanac iyo aseTi programa da gagrZeldeba momaval welsac – Zvlis tvinis transplantacia saqarTveloSi. analogiuri servisis miReba SesaZlebeli iqneba ucxoeTSic, Tuki Sesabamisi momsaxurebis miRebis SesaZlebloba pacients saqarTveloSi ar eqneba. sakmaod soliduri Tanxebia Cadebuli am mimarTulebiT. aseve efeqturi iyo gafantuli sklerozis programa. bevrma adamianma miiRo masSi monawileoba da momaval welsac gagrZeldeba. amasTan, rogorc mmarTveli gundis, ise opoziciis Txovna iyo RviZlis transplantaciis dafinansebis gazrda. qalaqSi mcxovrebi piri 70 aTasi lariT finansdeboda da 30 aTasi laris farglebSi meriisgan iRebda daxmarebas, saqarTvelos jandacvis saministroc erTveboda da 10 aTasi lariT afinansebda RviZlis transplantacias. adamianebs Tanagadaxda naklebi uwevdaT. momavali wlidan municipalitetebSi da qalaqSi mcxovrebTa dafinansebis pirobebi erTnairi iqneba. programebi, SemiZlia vTqva, rom marTlac kargia, Tumca ukeTesi iqneba, roca mosaxleobac dadebiTad Seafasebs da ityvis Tavis sityvas.
– sayovelTao jandacvis programa mosaxleobisTvis erTgvari Svebaa, Tumca adamianebi amboben, rom bevri ram saTanadod ar finansdeba.
– sayovelTao jandacva erT-erTi saukeTeso programaa qveynis masStabiT, romelmac mosaxleobas saSualeba misca ganTavisuflebuliyo didi finansuri tvirTisgan. gadaudebeli samedicino daxmareba sayovelTao jandacviT finansdeba dauyovnebliv – pacienti Tavsdeba stacionarSi da avtomaturad erTveba programaSi. rac Seexeba gegmur momsaxurebas, am dros SesaZloa lodini mouwios adamians, Tumca Tvenaxevarze meti ara. gegmuri samedicino momsaxurebis dros adamianebs uwevT Tanagadaxda, magram aWaris jandacvis programebi isea morgebuli socialurad daucvelebze, rom garkveul SemTxvevebSi Tanagadaxdis nawilic ufinansdeba maT im standartuli fasis Sesabamisad, rac aris klinikebis umetesobaSi. iyo aseTi SemTxveva, 34 aTasi lari Rirda operacia, 15 aTasi lari daufinansa sayovelTao jandacvis programam, darCenili ki aWaris jandacvam. Cveni programebi, ZiriTadad, agebulia sayovelTao jandacvis programaze, Cven an vafarToebT im programebs, an vcdilobT mosaxleobas SevumciroT finansuri tvirTi. Tu gaxsovT, aWaraSi iyo kardioqirurgiis programa, vidre sayovelTao jandacva amoqmeddeboda. Cven es mimarTuleba SevinarCuneT. regionSi Tanagadaxdis dasafarad gvaqvs damoukidebeli programebi. magaliTad, `bavSvTa reabilitaciis programa~ saqarTvelos jandacvis saministros aqvs, magram Zalian bevri adamiani rCeboda programis miRma, amitom analogiuri CvenTanac gakeTda.
– udavoa, rom aWaris regionis mosaxleobas, sxva regionebTan SedarebiT, Tanadafiansebis nawilSi naklebi sanerviulo aqvs. moqalaqeebs martivad rom vuTxraT, ras gulisxmobs individualuri daxmarebis programa?
– pirvel rigSi, minda giTxraT, rom ara mxolod aWaraSi, mirCevnia saqarTvelos yvela regionSi adamianebs hqondeT Tanabari wvdoma jandacvis programebze, rac qveynis warmateba iqneba. regionis jandacvis saministro marTlac profesionalurad saqmianobs dRes da es xelisuflebis damsaxurebaa. rom ara xelisuflebis keTili neba da finansuri mxardaWera, aseTi Sedegi ar gveqneboda. maxsovs, 1995 wlidan, roca Cven daviwyeT programul biujetze gadasvla, programebis SemuSaveba, ramdenad mwiri iyo finansebi – programebi ver xorcieldeboda usaxsrobis gamo. 2012 wlidan Tu aviRebT da dinamikaSi vnaxavT, izrdeboda rogorc aWaris biujeti, ise jandacvis sferosTvis asignebebi, ramac saSualeba mogvca kvalificiur gunds miewodebina mosaxleobisTvis maT saWiroebebze morgebuli programebi. rac Seexeba individualuri samedicino daxmarebis programas, gulisxmobs im daavadebaTa mkurnalobas, romlebic araa gaTvaliswinebuli sayovelTao jandacviT. aseT SemTxvevaSi adamianebma unda mimarTon aWaris jandacvis saministros, waradginon e. w. forma 100 – Tu ra mkurnaloba unda Cautardes da invoisi. amis Semdeg erTvebian individualuri daxmarebis programaSi. Tanagadaxda sxvadasxva socialuri jgufisTvis sxvadasxvaa.
– socialuri dacvis mimarTulebiT ra igegmeba?
– am mimarTulebiT bevri ram gakeTda. Tu wina wlebSi Cveni gamowveva iyo Zvirad Rirebuli stacionaruli samedicino daxmarebis miwodeba mosaxleobisTvis, amis Semdeg, biujetis matebasTan erTad, mogveca SesaZlebloba, gagvefarToebina is socialuri paketi, rasac vawodebdiT mosaxleobas. es iyo gadaadgilebebis saSualebebi, erTjeradi materialuri daxmareba omis veteranebis, omSi daRupulTa ojaxebisTvis, as wels gadacilebuli moqalaqeebisTvis, bavSvTa reabilitacia, miusafar dedaTa TavSesafriT uzrunvelyofa da sxva. Semdeg daviwyeT im samedicino mowyobilobebis miwodeba, rac aucilebeli iyo maTi sicocxlisaTvis – Jangbadis warmomqmnelebis, sawolebis, specialuri leibebis, etlebis, eleqtroetlebis. gafarTovda CamonaTvali da ukve wavediT reabilitaciisken. Tu adre iyo SSm bavSvTa reabilitaciis saSualeba, ukve daiwyo mozrdilebis reabilitacia. sakmaod Zvirad Rirebuli samedicino momsaxureba Semdgomi reabilitaciis gareSe SesaZloa nakleb efeqturi iyos, amitom adamiani normaluri cxovrebis pirobebs rom davubrunoT, reabilitacia aucilebelia, es ki did xarjebTan iyo dakavSirebuli.
– batono nugzar, mosaxleobis didi nawili ambobs, rom pirveladi jandacva gasaZlierebelia.
– pirveladi jandacva medicinis yvelaze mTavari mimarTulebaa. Tu gamarTulad imuSavebs es rgoli, garkveul etapze SevZlebT daavadebis prevencias da im Sedegebis Tavidan acilebas, rasac rTuli mdgomareoba hqvia. am mimarTulebiT iyo kargi iniciativebi, daiwyo qselis reabilitacia, aSenda soflis ambulatoriebi, romlebic garkveuli gamokvlevebis adgilze Catarebis mizniT aRiWurva standartebis Sesabamisad. samedicino personals gaezarda xelfasebi. `gaeros mosaxleobis fondTan~ molaparakebi daviwyeT, raTa pirveladi jandacvisTvis avtomobilebi SegveZina da es SevZeliT. oponentebi xSirad gvsayveduroben, `nivis~ markis avtomobilebis SeZenis gamo, Tumca isini Cven ar SegviZenia, am proeqtSi aWaris wili 45 procenti iyo, `gaeros mosaxleobis fondma~ gamoacxada tenderi, SeiZina manqanebi da mogvawoda. mZRolebis xelfasebi, sawvav-sapoxisTvis Tanxebi municipalitetebma aiRes TavianT Tavze. dRes Cveni soflis eqims, erTis nacvlad, 5-6 pacientis monaxuleba SeuZlia, Tumca es namdvilad ar makmayofilebs, kidev bevria gasakeTebeli. Cven unda SevZloT mosaxleobis midgomis Secvla – adamianebi, pirvel rigSi, unda mividnen ojaxis, soflis eqimTan da is unda iyos gzamkvlevi pacientisTvis. ndobis xarisxi unda gaizardos. Cven, umaRlesma sabWom, SevZeliT pirveladi jandacvis eqimebisTvis Cagvetarebina saerTaSoriso seminarebi, risTvisac ucxoeTidan moviwvieT specialistebi. pirveladi jandacvis eqimebs sWirdebaT sistematuri gadamzadeba, ukeTesi garemo. pirvelad jandacvas SeuZlia mosaxleobas Tavidan aacilos zedmeti finansuri tvirTi.
– ramdenad mizanSewonilad migaCniaT is, rom erTi eqimi ramdenime klinikaSi muSaobs, rogor fiqrobT, maT ar aqvT Rirseuli anazRaureba da amitom itvirTaven Tavs Tu kadrebis deficitia?
– erTic da meorec. regionSi aSenda uamravi saavadmyofo. adamians ver SezRudav, amasTan, regionSi uamravi maRali donis eqimia, magram, xSirad, roca gadacdoma an Secdoma xdeba, negativi mTel samedicino sferoze modis. ucxoeTis klinikebSi aravin eZebs konkretuli saxel-gvaris eqims da es sworicaa. eqimi ki ar unda veZeboT, klinikaSi misulebma maRali standartis momsaxureba unda miviRoT.
– dabolos, mosaxleobas mZime tvirTad awevs medikamentebis fasi, saubaria maT dabal xarisxzec. . .
– sakmaod farTo Temaa. arc me momwons medikamentebis maRali fasebi. xarisxze verafers getyviT, es laboratoriuli kvlevebiT unda dadgindes. mesmis adamianebis ukmayofileba, roca vxedavT, rom Cvenze Zlier, mezobel saxelmwifoSi wamlis fasi bevrad iafia, am yvelaferma ki unda dagvafiqros, ra nabijebi gadavdgaT. pensia rac ar unda gavzardoT, mainc dabalia, pensionerebis umetesi nawili Tanxis naxevarze mets medikamentebSi ixdis da es yuradsaRebia. saTqmelia isic, erTlariani programa roca anonsdeba, medikamentebis maragi unda iyos afTiaqebSi, saxelmwifosgan dawesebuli SeRavaTebiT rom isargeblon adamianebma.