„35 წლისა დახვრიტეს, მოხარშული ჩაის კაკლის დარგვა დააბრალეს. . .“
mariam xiTariSvili 27 48 93 –
a(a)ip „saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociacia `gafas“ da „aWaris memorials“ Soris gaformebuli urTierTSeTanxmebis (memorandumis) safuZvelze, organizacia „aWaris memoriali“ iZiebs 1937-38 wlebSi represirebulTa STamomavlebs, xolo „saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociacia“ periodulad iRebs dnm-is analizs, raTa dadgindes, vis miekuTvneba aRmoCenili neStebi.
aRsaniSnavia, rom `saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociaciis~ daxmarebiT, misi adgilobrivi Tu saerTaSoriso intituciebis CarTulobiTa da represirebul pirTa ojaxebTan mWidro TanamSromlobis safuZvelze, mimdinareobs samarxebidan eqshumirebuli neStebis sasamarTlo anTropologiuri Seswavla, STamomavlebisgan dnm-is nimuSebis aReba da represirebul pirTa identificireba. aRniSnuli kvlevebis safuZvelze, ukve moxda sami represirebuli piris identificireba, romlTa neStebic ojaxebma RirsebiTa da pativiT (TavianTi wesebis mixedviT) miabares TavianT sagvareulo sasaflaoebs.
Cveni stumaria 1937 wels represirebuli mustafa CaxvaZis SviliSvili levan faRava, romelic Tavisi babuis istoriaze, ojaxsa da misTvis cnobil faqtebze gvesaubreba.
– batono levan, ra iciT babuaTqvenze, ra faqtebia cnobili?
– Cemi babua mustafa CaxvaZe 1903 wels, sofel orTabaTumSi daibada. is dedaCemis mama iyo. 1937 wels, 35 wlis asakSi daiWires da daxvrites. rogorc vici, moxarSuli Cais kaklis dargva daabrales. roca moxarSuli kakali dairgveba, is xom aRar amova? es maSin danaSauli iyo. dedaCemi, deidaCemi da bebiaCemi maTi binidan gamoasaxles. axla rom mTavrobis saxlia, abaSiZis quCaze, iq binebSi, me-3 sarTulze, 5-oTaxian binaSi cxovrobdnen. es saxli babuaCemis aSenebulia. roca babuaCemi daiWires, orTabaTumSi wavidnen bebiaCemis dedasTan da iq cxovrobdnen. Semdeg dedaCemi sofel yorolisTavSi gaTxovda, mamaCems ilia faRavas gahyva colad, romelic yorolisTavis 8-wliani skolis direqtori iyo. dedaCemsac qimia-biologia hqonda damTavrebuli. SeuRldnen da im skolaSi moswavleebs 50-60 weli aswavlidnen. maxsovs, saolqo komitetis mdivans hyavda maSin manqana „m-1“, meore ki babuaCems, romliTac samsaxurSi dadioda.
– rogorc viciT, dnm-is analizi gaikeTeT. . .
– diax, gviTxres, rom ojaxidan 3 adamiani unda iyos, vinc dnm-is kvlevas Caitarebso. deidaSvili qobuleTidan Camoviyvane, Cemi Zma orTabaTumidan Camovida da samivem gavikeTeT. imedi maqvs, rom moxdeba identificireba, ipovian babuaCemis neSts da ojaxs gadmogvcemen. orTabaTumSi saojaxo sasaflao gvaqvs. bebiaCemi sadac asvenia, mis gverdiT davkrZalavdiT, – gviTra levan faRavam.