რა ვითარებაა აჭარაში გრიპის ვირუსის გავრცელების მხრივ?
Tamar lamparaZe 595 85 80 06 –
zamTari gripis gareSe ar arsebobs da mis dadgomasTan erTad virusiT inficirebulTa ricxvic izrdeba. aRniSnuli virusi gansakuTrebiT bavSvebisTvis da moxucebisTvis aris saSiSi, radgan isini riskis jgufs warmoadgenen.
virusis samarTavad aucilebelia eqimis rekomendaciis srulfasovnad dacva da vaqcinacia, rac gripis virusis prevenciisTvis erT-erTi mniSvnelovani saSualebaa.
ra mdgomareobaa aWaraSi virusebis gavrcelebis mxriv da rogor unda vebrZoloT mas? aRniSnul sakiTxebze aWaris sazogadoebrivi jandacvis centris xelmZRvanel rusudan SaviSvils vesaubreT.
– qalbatono rusudan, am sezonze, ZiriTadad, ra tipis virusebia gavrcelebuli ?
– zogadad, arsebobs cneba `respiratoruli daavadebebis sezonuri periodi~, romelic yovelTvis aris mimdinare wlis me-40 kviridan da grZeldeba me-2 wlis me-20 kviramde. es periodi dadga 2023-Si da gagrZeldeba maisis bolo kviramde. misi gavrceleba klimatur civ periods emTxveva da virusi aqtiurdeba, Sesabamisad, respiratoruli infeqciebi wina planze gadmodis. samwuxarod, saubari ar aris romelime erT virusze, es virusebis mTeli jgufia, romlebsac klinikurad TiTqmis erTnairi suraTi axasiaTebs: maRali tempratura, Tavis tkivili, xvela, surdo, Rebineba, saxsrebis tkivili, SeiZleba iyos muclis tkivili da a.S. radgan yvela TiTqmis erTnairi simptomebiT gamoirCeva, Zalian rTulia mxolod Civilebis safuZvelze davadginoT, romel virusTan gvaqvs saqme. amisTvis saWiroa laboratoriuli diagnostireba, Tumca yvela SemTxvevis diagnostireba ar xdeba. vakvirdebiT e.w. sayrden bazebs, romlebic SerCeulia daavadebaTa kontrolis mier. aseTi sayrdeni baza baTumSi aris m. iaSvilis saxelobis baTumis dedaTa da bavSvTa centraluri hospitali, referaluri saavadmyofo da `eveqsis~ poliklinika, sadac keTdeba testebi. yovelkvireulad aqedan vadgenT, romeli virusi dominirebs. monacemebi cvalebadia, SeiZleba wina kviraSi sxva virusi dominirebdes da Semdeg kviraSi – sxva. gasul kviras dominirebda gripisa da gripismagvari daavadebebi.
– gansakuTrebiT visTvis aris saSiSi gripis virusi?
– saSiSia qronikuli daavadebebis mqone pacientebisTvis, aseve, riskis jgufSi arian wlamde asakis bavSvebi, xandazmulebi, Saqriani diabetis mqone adamianebi, organogadanergilebi, da aiv infeqciiT, aseve tuberkuloziT daavadebulebi, dialezze myofebi da orsulebi. es jgufi yvelaze metad iTvisebs virusebs da maTi raodenoba statistikurad maRalia. arsebobs definicia da . aris iseTi klinikuri gamovlineba, romelic SeiZleba marTo ojaxis pirobebSi.Aam SemTxvevaSi ojaxis eqimi, romelic icnobs Tavis qronikul pacients, niSnavs mkurnalobas, magram aris ise mZimed mimdinare SemTxveva, romelic aucileblad saWiroebs hospitalizacias.
– Tu SevadarebT gasul da mimdinare wlebs, ra monacemebi gvaqvs? romelia ufro momatebuli?
– matebaa orive mimarTulebiT. orive SemTxvevaSi aucilebelia swori marTva. minda aRvniSno, rom yvela sezoni, TiTqos erTnairia, magram statistikurad sxvadasxva monacemi gvaqvs. aris SedarebiT mSvidi sezonebi, rodesac virusis talRa midis Tanabari tempiTa da klebiT, magram aris iseTic, rodesac piks aRwevs. Cven mosaxleobas yovelTvis vafrTxilebT, rom TviTmkurnaloba ar aris sasurveli. simptomebis gamovlenisTanave mimarTaven antibiotikebis gamoyeebas, rac damazianebelia. antibiotiki ar moqmedebs virusebze, is moqmedebs mxolod baqteriul floraze da metic, antibiotikebis gadaWarbebiT miReba Zalian mavnea janmrTelobisTvis.
– aWaraSi rodis iwyeba gripis sezoni?
– Cvens regionSi gripis sezoni aris ianvarsa da TebervalSi. Tavidan nela iwyeba, TandaTanobiT ikrebs Zalas da am ori Tvis ganavlobaSi gvaqvs pikuri monacemebi.
– prevenciuli RonisZiebebisTvis ra aris aucilebeli?
– pirvl rigSi, aucilebelia siTxeebis didi raodenobiT miReba da piradi higienis dacva. sasurvelia, virusis mqone adamiani izolirebuli iyos da maqsimalurad daicvas garSemomyofebi, gansakuTrebiT moxucebi. am periodSi arasasurvelia TavSeyris adgilebSi siaruli, raTa sakuTari janmrTeloba ar gairTulos da arc sxvebis janmrTeloba Caagdos safrTxeSi. Aaseve, prevenciul RonisZiebad iTvleba gripis sawinaaRmdego acra.
– rodis aris gripis sawinaaRmdego acris Catareba sasurveli?
– aRniSnuli acris Catareba iwyeba sezonis dawyebamde, radgan minimum or kvira sWirdeba imunitetis gamomuSavebas. is jgufebi, romlebic zemoT CamogiTvaleT, acris mxrivac prioritetulia.
– ramdenad aris moTxovna gripis virusis sawinaaRmdego acraze?
– didi moTxovna gvaqvs. es vaqcina 2014 wlidan Semodis saqarTveloSi da yovelwliurad mzardia. 2023 wels 19 aTasma adamianma gaikeTa vaqcina. zafxulSic modian moqalaqeebi da kiTxuloben, rodis SeuZliaT vaqcinaciis Catareba. vaqcinacia sastarto periodSi, riskis jgufebTan erTad, gaTvlilia im adamianebisTvis, visac meti Sexeba aqvs sazgadoebasTan, magaliTad: pedagogebi, eqimebi, sajaro samsaxurSi myofi adamianebi da, ra Tqma unda, moqalaqeeebi. samwuxarod, orsulebSi ar aris moTxovna. vfiqrob, es imitom xdeba, rom SiSTan erTad vaqcinasTan mimarTebaSi codnis naklebobaa. Tavad Cveni kolegebi unda iyvnen metad aqtiurebi da unda uxsnidnen orsulebs, ramdenad mniSvnelovania acra maTTvis.
– ras akeTebs aWaris sazogadoebrivi jandacvis centri imisTvis, rom moqalaqeebs acris survili gauCndeT?
– Tu moqalaqes surs, gaikeTos acra, amaSi didi wvlili miuZRvis sazogadoebrivi jandacvis centrs, radgan yvela platformas viyenebT maTi informirebisTvis, maqsimaluri komunikacia gvaqvs mediasTan, vmarTavT Sexvedrebs. yovelTvis, nebismieri saSualebiT vcdilobT, avuxsnaT mosaxleobas, ras niSnavs acra da ramdenad mniSvnelovania igi. amas amtkicebs im moqalaqeebis mzardi raodenoba, romlebic nebayoflobiT ikeTeben acras. minda vTqva, rom vaqcinis xarisxi aris umaRlesi da es ganapirobebs mosaxleobis moTxovnasac. Cven, aseve, vtvirTavT informacias specialur portalze, Tu rogor mimdinareobs qveyanaSi gripis sawinaaRmdego vaqcinacia. es aris Zalian seriozuli da sapasuxismgeblo procesi yvela im kampaniasTan erTad, rasac veweviT. ZiriTadad, Cvens qveyanaSi ori vaqcina Semodis – safrangeTidan da niderlandebidan da ar aqvs mniSvneloba, romels airCevs moqalaqe, Tu ra Tqma unda, ar aqvs adamians kvercxis cilaze alergia, rasac winasawar varkvevT.
-koronavirusTan dakavSirebiT ra situaciaa aWaraSi?
– Semcirebulia koronavirusis SemTxvevebi da minda giTxraT, rom Tavad virusis bunebac dakninda. man dakarga Zala, magram es ar niSnavs imas, rom Cven higienis normebi ar davicvaT, an pirbade saerTod aRar gamoviyenoT.
– romel saavadmyofoebSia ufro meti mimarTvianoba gripis virusTan dakavSirebiT?
– ZiriTadad, bavSvTa dawesebulebebSi, rogorc iaSvilis, ise respublikur da infeqciur saavadmyofoebSi, metwilad, wlamde asakis bavSvebSi.
– am etapze, ra programebs axorcielebs aWaris sazogadoebrivi jandacvis centri?
– Cveni centri mniSvnelovan programebs axorcielebs, raSic aWaris mTavroba did daxmarebas gviwevs. Cven varT jandacvis saministros ssip. gvaqvs saSualeba, yvelaze saWiro da aqtualuri, Sedegebze orientirebuli programebi davsaxoT. gvaqvs iseTi programebi, romelebic 2018 wlidan xorcieldeba, magram ar amouwuravs Tavisi mniSvneloba da amitom dResac grZeldeba. yvela es programa sakmaod Zvirad Rirebulia. aRsaniSnavia skriningis programa, romelic Zalian Zvirad Rirebulia da aWaraSi registrirebuli moqalaqeebisTvis ufasoa. TiToeuli programa moicavs mravalkomponentian kvlevas, rac umniSvnelovanesia. kidev erTi, rac saerTo aqvs am programebs, 80% Cveni programebisa orientirebulia dedaTa da bavSvTa janmrTelobaze. rodesac saubaria prevenciaze da sazogadoebrivi jandacva orientirebulia prevenciaze, adreul diagnostikaze, skriningze, iq aucileblad gasaTvaliswinebelia dedaTa da bavSvTa janmrTeloba. SarSan 11 programa gvqonda da wels davamateT me-12. esenia: menj-barZayis saxsris displazia da Tandayolili amovardnilobis programa, smenis meoreuli skriningi, bronquli asTmis diagnostika samizne jgufebSi, autizmis diagnostika, orsulTa skola, axalSobilTa metaboluri kvleva, farisebri jirkvlis gamokvleva, tyviis kvleva orsulebSi, laqtaciaSi myof qalbatonebsa da bavSvTa randomul jgufebSi tyviaze maRali Semcvelobis 5 da meti mikro grami /decimetrze ojaxebis garemos kvleva eqspoziciis gamovlenis TvalsazrisiT, integrirebuli skriningis programa, sportsmen bavSvTa kardioskriningi. Aaseve, minda visaubro kidev erT programaze – memTeurTa gamokvlevaze, romelic aWarisTvisaa Zalian mniSvnelovani. rodesac saswavlo periodi mTavrdeba, bavSvebi ojaxebs mihyavT mTaSi dasasveneblad. yvelam icis, romeli soflidan romel mTaSi midis bavSvi. amitom Cven gadavwyviteT, davsaxoT programa da am sezonze, im soflebSi, saidanac midis mosaxleoba, mTaSi wasvlamde Catardes eqimis konsultaciebi sayovelTao jandacvis farglebSi da gakeTdes kvlevebi, risi gakeTebac SeiZleba, Semdeg ki, ukve romeli kompaniac tenderSi gaimarjvebs, is wava uSualod mTaSi da iq Caatarebs rogorc bavSvebis, aseve didebis gamokvlevebs. mTebSi iqneba portatuli eqoskopiis, Saqris gasinjvis, eleqtokardiogrmis gakeTebis saSualeba, amas daemateba medikamentebic, rac maTTvis saWiroa diagnozidan gamomdinare.
– programis Camoyalibebamde risi codnaa mniSvnelovani?
– sanam programas Camoayalibeb, unda icode regionebSi arsebuli foni, unda Seiswavlo, ra aris yvelaze saWiro, aseve, programis gansaxorcieleblad ra resursi gagaCnia. SeiZleba gqondes survili, magram ver ganaxorcielo. Cven, rogorc zemoTac avRniSne, mTavroba maqsimalurad xels gviwyobs da gvexmareba. dasasrul getyviT, rom wels, davosis ekonomikur forumze saubari iyo erT-erT warmatebul programaze da es iyo aWaraSi Cveni tyviis kvlevis programa, rac, damerwmunebiT, Zalian sasiamovnoa.