,, ნურავის ჰგონია, რომ საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლების წევრებს შორის აზრთა სხვადასხვაობა არ არის”
ნინო ცხვარაძე 591 98 24 30
2016 wlis mowvevis umaRlesma sabWom erTi wlis
ganmavlobaSi 13 plenaruli sxdoma gamarTa, 61
samarTlebrivi aqti miiRo, aqedan – 17 kanoni da 44
dadgenileba. reglamentSi 6 cvlileba Seitana, ori sakanonmdeblo iniciativa saqarTvelos parlaments warudgina, razec qveynis sakanonmdeblo organom dadebiTi gadawyvetileba miiRo. erTi Seexeboda ganaTlebis sferos, meore ki grantebis Sesaxeb kanons, rac regionis biujetis saSemosavlo nawilisaTvis mniSvnelovania. es regionis sakanonmdeblo organos erTwliani muSaobis arasruli
CamonaTvalia. ganvlili periodi `aWarasTan~ umaRlesi sabWos Tavmjdomarem daviT gabaiZem Seafasa
– rasac grantebis pirdapiri wesiT miReba hqvia, sakmaod efeqturad gamoviyenebT. am mxriv ara mxolod kanonmdeblebma, aRmasrulebelma xelisuflebamac aqtiurad unda imuSaos donor organizaciebTan, radgan biujetis Sevsebis wyaro mxolod investicia ar unda iyos, – acxadebs daviT gabaiZe. misive TqmiT, umaRles sabWos, damatebiT funqciasTan erTad, ori ZiriTadi funqcia aqvs – sakanonmdeblo saqmianoba da aWaris mTavrobis kontroli.
– Cven unda uzrunvelvyoT regioni gamarTuli sakanonmdeblo baziT, rac mis arsebobas da funqcionirebas Seuwyobs xels. es gamomdinareobs avtonomiuri respublikis gansakuTrebuli uflebamosilebidan da mTavroba, romelsac ndoba gamoucxades kanonmdeblebma, unda asrulebdes mosaxleobis dakveTas. vfiqrob, orive nawilSi 2016 wlis mowvevis umaRlesi sabWo Tavis funqcias asrulebs.
– batono daviT, mTavrobis kontroli Tavadve axseneT. `aWarasTan~ erT-erT interviuSi ambobdiT, rom is gundi iqnebodiT, romelic regionis mTavrobas efeqturad gaakontrolebda. erTi wlis Semdeg ras gvetyviT am TvalsazrisiT?
– mosaxleoba, samwuxarod, wlebis ganmavlobaSi SeCveuli iyo arajansaR formats, rac dRes ase aRar aris. nuravis hgonia, rom sakanonmdeblo da aRmasrulebeli xelisuflebis wevrebs Soris azrTa sxvadasxvaoba ar aris, ar vmsjelobT an ar vkamaTobT, magram es yvelaferi gadagvaqvs samuSao kabinetebSi da akademiuri formiT vcdilobT da vaxerxebT kidec urTierTobas. mosaxleobis dakveTa isic aris, TandaTan CamovyalibdeT civilizebul institutebad da Sesabamisad, saxelisuflebo Stoebs Soris urTierTobac akademiur formatSi mimdinareobs. ai, Tundac momavali wlis biujeti aviRoT, gvqonda SeniSvnebi. Cveni rekomendaciebi, kritika Tu SeniSvna aRmasrulebelma xelisuflebam obieqturad, zed-meti vnebaTaRelvis gareSe miiRo. saboloo jamSi, rogorc sakanonmdeblo, ise aRmasrulebeli xelisufleba vqmniT iseT produqts, romelic misaRebi unda iyos mosaxleobisTvis. rac Seexeba kontrolis meore mxares, umaRlesi sabWo pirdapiri wesiT arCeuli organoa, romelic ndobas ucxadebs regionis mTavrobas. samuSao Sexvedrebisas xSiria sakmaod dasabuTebuli kamaTi rig sakiTxebze, amis Semdeg gamodis saaSkaraoze gadawyvetilebebi. sazogadoebis nawili SeiZleba Cvengan Souebis dadgmas elodeba, magram es ar moxdeba, unda gadavideT akademiur reJimSi – kritika kritikas unda Seesabamebodes, erTmaneTis lanZRva-ginebisa da gawev-gamowevis gareSe. swori gezi da swori mimarTuleba gvaqvs aRebuli. saboloo jamSi, Cveni muSaoba efeqturi iqneba. amasTan, winaa aWaris avtonomiuri respublikis konstituciis miReba, romlis Semdgomac yvela sakanonmdeblo aqtis gadaxedva mogviwevs, Sinaarsobrivad bevri ram Seicvleba.
– 2017 adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis weli iyo. rogor SeafasebT arCevnebs?
– vfiqrob, arCevnebi mSvid da samarTlian garemoSi Catarda. ar yofila gansakuTrebuli darRvevebi. arasamTavrobo seqtorma, sadamkvirveblo da saerTaSoriso organizaciebma igi dadebiTad Seafases. regionSi miRebulma Sedegebma aCvena, Tu rogor afasebs mosaxleoba xelisuflebis muSaobas.
– opoziciis mxridan TiTqmis mTeli wlis ganmavlobaSi kritika gvesmoda qveynis mTavar kanonSi Sesatan cvlilebebze… regionis konstituciaSi ra cvlilebebi Sedis?
– aWaris konstituciaSi cvlilebebi gamomdinareobs im konstituciuri kanonidan, rac saqarTvelos parlamentma daamtkica. xSirad vambob, rom aWaris avtonomiuri respublikis Sesaxeb konstituciuri kanoni ar aris idealuri, radgan konstituciiT Cven ar gvaqvs teritoriuli mowyobis sakiTxebi gansazRvruli. aqedan gamomdinare, calke, erTi regionis uflebamosilebebi ver iqneba iseTi, rogoric unda iyos idealur SemTxvevaSi. Tumca, amis miuxedavad, avtonomiuri respublikis konstituciuri kanoni pasuxobs dRes arsebul gamowvevebs. rigi mimarTulebebiT gvaqvs gaumjobeseba, rasac Cveni oponentebic ar uaryofen, magram amboben, rom cvlilebebi teqnikuri da formaluri xasiaTisaa. sainteresoa, Tu teqnikuri da formaluri sakiTxebi gasasworebeli iyo, sad iyv-nen am dromde? Cvens xelisuflebas aRmoaCnda neba daxvewiliyo aWaris statusi. aWaris konstituciuri kanoni mokle da kompaqturia. konstitucia `CaSlis~ konstituciuri kanoniT dadgenil principebs da sakiTxebs. daixvewa avtonomiuri respublikis gansakuTrebul gamgeblobas mikuTvnebuli sakiTxebi. Zalian bevri uflebamosileba iyo avtonomiuri respublikis kompetenciebis CamonaTvalSi, romelic ar unda yofiliyo da gasworda. aseve, daemata axali kompetenciebi. garda imisa, rom gansakuTrebul gamgeblobas mikuTvnebuli sakiTxebi ganisazRvra konstituciuri kanoniT, iqve gaCnda daTqma, romelsac universaluri uflebamosilebis principi hqvia da rac gulisxmobs Semdegs – Tu sakiTxi ar ganekuTvneba saxelmwifos an adgilobrivi TviTmmarTvelobis uflebamosilebas, avtonomiur respublikas uflebamosileba eZleva moawesrigos igi. konstituciur kanonSi avtonomiuri respublikis uflebamosilebis gaumjobesebis kuTxiT Seicvala mTavrobis formirebis procesi. Tu adre formireba oretapiani iyo, erTetapiani gaxdeba, anu mTavroba da ministrTa kabineti erTdroulad waredgineba umaRles sabWos dasamtkiceblad. rogorc umaRlesi sabWos Tavmjdomares, did imeds maZlevs is, rom samomavlod aRmasrulebel xelisuflebasTan mimarTebaSi Zlierdeba umaRlesi sabWos roli. rogorc parlamenti xdeba mTavari organo politikur procesebSi, aseve iqneba umaRlesi sabWo. magaliTisTvis getyviT, arsebuli regulaciebiT mTavrobis damtkicebas sWirdeboda 11, xolo undoblobis gamocxadebas 14 xma. dRes es Tanafardoba gasworda da 11 xmiT moxdeba mTavrobis rogorc damtkiceba, ise misTvis undoblobis gamocxadeba. amis gakeTeba Cvens oponentebs Tavis drozec SeeZloT, magram neba ar hqondaT. garda amisa, gamartivda vetos daZlevis meqanizmebi da Semcirda kvorumi. am meqanizmebis gamoyeneba 2016 wlis mowvevis umaRles sabWos, ara mgonia, dasWirdes, radgan sakmaod kargad SeTamaSebuli, Sekruli gundi varT. SegviZlia kritikis dros kritikulebi viyoT da aRmasrulebeli xelisuflebis gakeTebuli saqmeebic davinaxoT. ise, umaRlesi sabWos xelT aseTi berketebis arseboba niSnavs imas, rom aRmasrulebeli xelisuflebis nebismieri warmomadgeneli angariSs gauwevs am yvelafers – asec unda iyos, umaRlesi sabWo aris organo, romelsac xalxi pirdapiri wesiT irCeves. moTxovnac da pasuxismgeblobac amomrCevlis winaSe gacilebiT metia, vidre im organosi, romelic pirdapiri wesiT ar irCeva. am pasuxismgeblobas vacnobierebT da vcdilobT, mosaxleobis moTxovnebs adekvaturad vupasuxoT.
– ra SeniSvnebi hqondaT kanonmdeblebs regionis mTavar finansur dokumentze? maTgan ra gaiTvaliswina da ra – ara aWaris mTavrobam?
– sakanonmdeblo organos mosazrebebi, Tu rogor afasebda 2018 wlis respublikuri biujetis proeqts, Cans im SeniSvnebSi, romlebic mivawodeT mTavrobas. Cemi mosazrebiT, umravlesobas sakmaod jansaRi SeniSvnebi hqonda da aRmasrulebelma xelisuflebam rigi maTgani gaiTvaliswina.
– ufro konkretulad?
– municipalitetebisTvis gansazRvruli transferebi Semcirebuli iyo da am mimarTulebiT maJoritarebma gansakuTrebiT iaqtiures, Sesabamisad, minda maTma amomrCevelma icodes, rom maJoritarebi maTTvis gankuTvnil saxsrebs aqtiurad icaven. iyo sxva sakiTxebic – jandacvis, ganaTlebis, soflis meurneobis mimarTulebebiT. kanonmdeblebi ar veridebiT kiTxvebis dasmas, amdenad, biujetis damtkicebisas finansTa da ekonomikis ministrs vkiTxavT, ratom gaiTvaliswines an ar gaiTvaliswines SeniSvnebi da batoni ramazisganac pasuxebs miviRebT.
– vin waradgens sakanonmdeblo organoSi mTavar finansur dokuments?
– finansTa da ekonomikis ministri.
– opozicia ki iTxovda, rom dokumenti mTavrobis Tavmjdomares warmoedgina...
– amas Tavad mTavrobis Tavmjdomare gadawyvets, Tumca kanoni iZleva saSualebas, mTavari finansuri dokumenti mTavarma finansistma warmoadginos mTavrobis Sesabamisi aqtis safuZvelze. Sesabamisi dokumentic arsebobs da amdenad, 2018 wlis biujets mTavari finansisti warmoadgens. es aris saqarTvelos parlamentSi arsebuli praqtika. savsebiT sworicaa, radgan SeniSvnebi finansuri xasiaTisaa da pasuxebic finansistma unda gas-c-es, am SemTxveaSi finansTa da ek-onomikis ministrma.
– mTavrobis Tavmjdomare bi-ujetis damtkicebas ar daeswreba?
– ar velodebiT baton zurabs. vfiqrobT, biujetis irgvliv informaciis miReba finansTa da ekonomikis ministrisganac SeuZlia nebismier dainteresebul pirs. marTalia, dokumenti mTavrobis Tavmjdomaris saxeliT Semodis, magram prioritetebic da programebic finansTa saministroSi muSavdeba, finansuri kuTxiT swori da gacilebiT saqmiani gamova biujetze msjeloba, Tu mas finansisti warmoadgens. aq rom iyos mxolod politikur sakiTxebze aqcenti gakeTebuli, ki, batono, da amisaTvis arsebobs sxva formati aRmasrulebel xelisuflebasTan komunkaciisTvis. rac ufro saqmiani viqnebiT biujetis ganxilvisas finansuri TvalsazrisiT, ufro mniSvnelovania, vidre politikuri lozungebiT saubari aRmasrulebel xelisuflebasTan. politikuri qulebis Caweraze mniSvnelovania, miviRoT iseTi finansuri dokumenti, romelic 2018 wlis gamowvevebs gauZlebs.
– batono daviT, momavali wlidan deputatebs, romlebic arasapatio mizeziT sxdomebs ar daeswrebian, xelfasidan garkveuli Tanxa daeqviTebaT. `patriotTa aliansis~ warmomadgeneli zaza oquaSvili sxdomebs TiTqmis ar eswreba…
– batoni zaza romel sxdomasac ar eswreboda, Sesabamisi sapatio mizezic hqonda. masTan mqonda saubari da is aqtiurad apirebs monawileobas plenarul sxdomebSi, amaSi Tavadac darwmundebiT. Tu arasapatio mizeziT ar miiRebs monawileobas rogorc sasesio, ise komisiebis muSaobaSi, gamoviyenebT sanqciebs.
– sanqcia mxolod xelfasidan Tanxis daqviTva iqneba? an ramdeni sapatio mizezi SeiZleba hqondes deputats?
– usasrulod ar SeiZleba es gagrZeldes. SesaZlebelia, dadges uflebamosilebis Sewyvetis sakiTxi. amasTan dakavSirebiT Sesabamisi Canaweri gakeTdeba aWaris konstituciaSi.
– axlaxan umaRlesi sabWos wevrebi poloneTSi imyofebodiT. wina wlebSi sazogadoeba fiqrobda, rom vizitebi gaseirnebas ufro hgavda, vidre saqmis keTebas. ra Sedegi moaqvs regionisTvis ucxoeTSi vizitebs?
– mzad var, ara mxolod Cemi, umaRlesi sabWos nebismieri wevris vizitTan dakavSirebiT Riad visaubro. qvemo sileziis regionis da aWaris mTavrobebs Soris 2015 wlidan arsebobs memorandumi. vizitis farglebSi, polonur mxaresTan SeTanxmebiT, warmomadgenlobiTma organoebmac gavaformeT memorandumi. qvemo silezia ar aris patara regioni da poloneTis ekonomikaSi erT-erT mowinave adgilzea. aseT evropul regionTan kontaqti CvenTvis mniSvnelovania maTi gamocdilebis gaziarebisa da mxardaWeris TvalsazrisiT. Sexvedrebze Zalian bevri iniciativa daisva, gvinda kadrebis gadamzadeba sxvadasxva mimarTulebiT, daxmareba Tundac gamocdilebis gaziarebis kuTxiT, evrostruqturebSi Sesabamisi lobirebis mimarTulebiT da arc erT Cems winadadebas maTgan uari ar mohyolia. ufro metic, ramdenime aTeuli eqimi ukve gadamzadda.
poloneTSi `medcentris~ sameTvalyureo sabWos Tavmjdomare da baTumis sakrebulos wevri mixeil arTmelaZec gvaxlda, sagangebodac ki CavsviT delegaciaSi. mas hqonda eqimTa jgufis grZelvadiani gadamzadebis survili. aRniSnuli sakiTxi daisva qvemo sileziis marSalTan Sexvedraze. marSalis iniciativiT, Sexvedras daeswro vroclavis onkologiuri centris xelmZRvanelic da miviReT Tanxmoba, rom momavali wlis dasawyisSi eqimebis jgufi gaemgzavros poloneTSi, sadac minimum orTvian kurss gaivlian. es didi daxmareba iqneba polonuri mxarisgan. aseve, mniSvnelovania kulturis mimarTulebiT urTierToba. poloneli da qarTveli fotografebi, ansamblebi, msaxiobebi ukve xelisuflebis Carevis gareSe megobroben erTmaneTTan da aqvT TanamSromloba. SeTavazebebi miviReT rogorc ekonomikuri, ise politikuri TvalsazrisiT. briuselSi qvemo sileziis regions hyavs sakuTari waromadgenloba, romelic evrokavSirTan grantebisa da finansuri resursebis mimarTulebiT muSaobs. Tu Cveni survili iqneba, qvemo sileziis xelmZRvaneloba mzadaa es warmomadgenloba gamoviyenoT rigi aqtivobebis gansaxorcieleblad. imis gaTvaliswinebiT, rom aWaras, umaRlesi sabWos iniciativis safuZvelze, ukve aqvs grantebis pirdapiri wesiT miRebis SesaZlebloba, vfiqrob, am mimarTulebiT muSaobis gaaqtiureba dadebiTad unda aisaxos avtonomiuri respublikis biujetis saSemosavlo nawilze. Sesabamisad, SesaZlebloba gvaqvs, gavzardoT wvdoma saerTaSoriso resursebze. Cven bevri ram unda viswavloT poloneTisgan, radgan gzas, romelic man gaiara, Cven axla gavdivarT. poloneTSi mivlinebisas mxolod satransporto xarjebi gaviReT, danarCeni polonurma mxarem Tavis Tavze aiRo. roca megobari gTavazobs masTan Casvlas da nebismier sakiTxze daxmarebis xels giwvdis, bunebrivia, aseT vizitze uaris Tqma uxerxulic ki aris.
marSalTan Sexvedrebs poloneTis sruluflebiani elCi, batoni ilia darCiaSvilic eswreboda. man mzadyofna gamoTqva, Cvens iniciativebs mxari dauWiros Tavisi wyaroebiT. poloneTSi, strategiuli ganviTarebis institutSi Sexvedra gavmarTeT. Cveni yvelaze didi problemaa, rom ar gvaqvs srulyofili grZelvadiani strategiebi, Tu rogor vapirebT regionis da misi calkeuli municipalitetis ganviTarebas. qvemo silezias regionuli ganviTarebis strategia aqvs. aqac gamoiTqva mzaoba, rom isini dagvexmaron nebismieri strategiis SemuSavebaSi. SemogvTavazes – Tu Tqveni survili iqneba, CamovalT, an CvenTan gadagimzadebT kadrebso. roca aseT nabijebs dgams megobari regioni, urTierTobaze TavSekaveba Secdoma iqneba.
minda gamovyo kidev erTi sakiTxi, romelic, Cemi azriT, am vizitSi iyo Zalian mniSvnelovani. pirvelive dRes Cven Sexvedra gvqonda qvemo sileziis seimis TavmjdomaresTan baton pavel vrublevskisTan. imave dRes daniSnuli iyo seimis sagangebo sxdoma, romelic, rogorc wesi, imarTeba gansazRvruli dRis wesrigiT da misi amowurvisTanave ixureba. Tumca, miuxedavad amisa, delegacias daeTmo specialuri dro da me, rogorc delegaciiis xelmZRvanels, momeca SesaZlebloba am sagangebo sxdomaze sityviT mimemarTa seimis wevrebisaTvis, mesaubra im urTierTobebsa da TanamSromlobis sferoebze, or qveyanasa da or regions Soris rom arsebobs.
mniSvnelovani iyo isic, rom vizitis farglebSi monawileoba miviReT karpaCis industriul forumSi. forums eswrebodnen saqarTvelos sagangebo da sruluflebiani elCi poloneTis respublikaSi ilia darCiaSvili da prezidentis administarciis ufrosi giorgi abaSiSvili. forumze warvsdeqi moxsenebiT aWaris sainvesticio garemos Sesaxeb, aseve, prezentaciis bolos naCvenebi iyo videorgoli aWarasa da mis sainvesticio potencialze.
– dabolos, batono daviT, rogor miulocavT damdeg axal wels mosaxleobas?
– madloba, amis saSualeba rom meZleva, es Cemi pirveli milocva iqneba 2018 welTan dakavSirebiT. vulocav Cvens regions da qveyanas. visurveb, axali we-li simSvidis, saxelmwifos gaZlierebis da teritoriuli mTlianobis aRdgenis weli iyos. Tumca mxolod survilebi sakmarisi araa, TiToeulma Cvenganma, upirveles yovlisa ki xelisuflebis warmomadenlebma, amisTvis maqsimumi unda gavakeToT.