მან მოკლა კიბო
sakuTar Tavs mako kibos kbilis mkvnetels eZaxis es saocari gogo. amgvari epiTeti – saocari – tyuilad ar gamomiyenebia maia SarvaSiZesTan dakavSirebiT. am gogom (mexuTe aTwleuls gadaabija, magram Sinagani axalgazrdobiTa da araCveulebrivi vizualiT sworedac gogos hgavs) ZuZus kibo daamarcxa
Segnebulad ar vcvli am daavadebis saxels mecnieruliT – onkologia. maiko wers Tavis wignSi, rom am sityvis xsenebisac ki Tu geSinia, CaTvale, rom kibo mogeria, radgan SeSinebuli ver ibrZoleb! pirvelad Cemi yuradReba socialuri qselidan miipyro. yoveldRe Tavis feisbuqgverdze amgvar postebs aqveynebda: mec miyvarxarT, Cemo sayvarlebo, bednier dRes gisurvebT!
virtualuri sivrcidanac ki asxivebs bednierebas da siyvaruls. ioli dasanaxia, rogori madlieria RvTis, uyvars da uxaria sicocxle, samyaro, magram ratom? es SekiTxvac, cxadia, gamiCnda – am SuriT, boRmiT, problemebiT da usiyvarulobiT dabnelebul samyaroSi, vin iyo es margaliti, ase rom anaTebda? misi feisbuqgverdi kargad rom Seviswavle, gavarkvie – meoTxe stadiis kibo daumarcxebia, sakuTari gamocdileba wignad aukinZavs (`sicocxlis zRvarze~) da amis gamo mkiTxvelTa madlierebis gamomxatvel araerT werilsac iRebs, sadac weria, rom wigni realurad daexmaraT kibos damarcxebaSi. daujerebelia? ho, magram asea. . .
bevri ramis dawera SeiZleba maia SarvaSiZeze, Tavad wignic bevrs ambobs masze Tundac imiT, rom iolad ikiTxeba mZime Temis miuxedavad. gaxalisebs kidec. . . imdenad sainteresod saubrobs, rom umjobesia, mas movusminoT. mxolod imas davamateb, rom fizikis mecnierebaTa doqtoria da am sferoSi seriozuli gamogonebis avtoric.
– rogor fiqrobT, Tqveni gankurneba saswauli ufroa Tu sakuTari mecadineobis Sedegi?
– ra Tqma unda, `Cem gareSe ar iqneba araferi~. . . es uflis sityvebia. Cven SemTxveviT ar davbadebulvarT am samyaroSi da gonebac man dagvanaTla – yvelaze Zlieri instrumenti, meqanizmi. Tu sakuTar Tavs ar daveyrdnobiT, veravin dagvexmareba da veranairi wamali gviSvelis. pirvel rigSi, rac yvelaze Zlieria, is unda avamuSaoT. . . da es aris goneba. fsiqikam ar unda gvimtyunos, miuxedavad imisa, rom Zalian mZimea, roca geubnebian, rom gaqvs kibo. miT umetes, roca saubaria meoTxe stadiaze, magram am gancdebisTvis sakmarisi unda gaxdes sami dRe. Cems SemTxvevaSi ase iyo. sami dRis Semdeg Tavs vuTxari, rom Tu ase gavagrZelebdi, movkvdebodi gancdebiT da veravin veRaraferSi damexmareboda, amitom davsvi wertili da daviwye imaze fiqri, rogor movqceuliyavi. adamianis ganwyoba umniSvnelovanesia, amas eqimebic aRniSnaven. me kibos winaaRmdeg vibrZodi ara marto gonebiT, aramed yoveli Cemi ujrediT. mTelma sxeulma icoda, rom mas unda gaemarjva. aseTi brZaneba hqonda Cemgan (icinis). Cven, vgulisxmob yvela ujreds, vibrZodiT ara SeSinebulebi, aramed, mTeli mobilizebiT da rwmeniT, rom aucileblad gavimarjvebdiT. tvini ganagebda rogorc ganwyobis Seqmnas, ise safexurebrivi problemebis gadaWras. . . wignSi es dawvrilebiT maqvs aRwerili. damexmara Cemi cxovrebiseuli da profesiuli gamocdileba. fizikosi var, mecnerebaTa doqtori, qimiaSic maqvs xarisxi daculi. mTeli cxovreba sxvadasxva sirTulis amocana mqonda amosaxsneli, anu Cemi goneba miCveuli iyo did datvirTvas, TiTqmis amouxsneli amocanebis amoxsnas, mokled, am daavadebasac mivudeqi rogorc amocanas.
– da esec amoxseniT. . .
– diax, diax. aucileblad unda amomexsna. garda gonebisa, amaSi CavrTe mTeli sxeuli. Zalian ucnauria Cveulebrivi adamianisTvis, magram me brZanebebs vaZlevdi organoebs, ra unda gaekeTebinaT, anu qvecnobierebamde rom dameyvana sakuTari ganwyoba. Tu qvecnobierebamde ver daviyvaneT Cveni survili, maSin araferi gamova. ubralod, `me minda, rom kargad viyo~, araa sakmarisi – ase yvelas unda.
– qvecnobiereba yvelafers rom ganagebs da SeuZlia, es viciT, magram iqamde rogor CaaRwios adamianma?. .
– getyviT. . . qimioTerapia CemTvis yvelaze rTuli gadasatani iyo. Cven mas wiTel qimias veZaxiT, radgan wamali marTlac wiTelia. es aris yvelaze mZime qimia. misi gakeTebis Semdeg, saxlSi rom mixval, saSineli tkivili iwyeba im areebSi, sadac simsivnuri warmonaqmnebi da metastazebi gaqvs. rodesac tkivili iwyeboda, ki ar vikrunCxebodi sxvebiviT da tirils ki ar viwyebdi, aramed Cemi tvini organizms aZlevda brZanebas: – midi (icinis), daartyi, diaxac, gaanadgure, Sen unda mokla kibo! anu goneba muSaobda Cem sasikeTod. . . tkivilic maviwydeboda da vibrZodi. . . mTeli Cemi organizmi da is wamalic, romelic SeSvebuli iyo sxeulSi, ibrZoda kibos winaaRmdeg. vcdilobdi, es ar SeemCniaT ojaxis wevrebs. es imitom, rom adamianebs roca ecodebi, saSinelebaa, gamanadgurebelia. tirili visac unda, itiros moSorebiT. avadmyofs Tu dagtirian, Senc dundebi, axloblis fsiqologiuri ganwyoba gadamdebia, yvelaze axlobeli – deda, Svili unda gexmarebodes am brZolaSi. Tu sakuTari Tavis sibralulma Segipyro, organizmi veRarafers gaakeTebs Sen dasaxmareblad.
– mesmis, rom sibraluli uaryofiT rols asrulebs da swored amitom `daxmareba~ xom ar gamouvida im eqoskopist gogonas, romelmac maSin gajaxaT, rom kibo gqondaT, roca jer araferi icodiT, rogorc Tqvens wignSi wavikiTxe, anu misma ugulobam ufro xom ar gagaZlieraT ukureaqciis saxiT?
– onkopacientma da nebismieri daavadebis mqonem aucileblad unda icodes, ra sWirs, radgan es Zalian mniSvnelovania mobilizebisTvis, raTa organizmma ibrZolos. esec konkretuli adamianis gadasawyvetia, ibrZolos Tu danebdes. vinc danebebas gadawyvets, imas verc es wigni daexmareba, verc eqimi da wamali. is ukve emzadeba, rogor wavides amqveynidan, magram vinc brZolas gadawyvets, unda icodes, ras ebrZvis, sxvanairad es brZolac uSedego iqneba. mobilizebis xarisxs gansazRvravs is, Tu ramdenad ginda sicocxle. mxolod `minda~ – es ocnebaa, xolo gonebam unda imoqmedos. umTavresia fsiqika, is ar unda moeSvas. rac Seexeba im gogonas, axali damTavrebuli hqonda samedicino saswavlebeli da, savaraudod, mkerdis mosakveTad mamzadebda. adamianma adamians unda uTxras diagnozi, magram ara ise, rogorc gavige – pacienti ar unda gaanadguro. . . Tu Senma micemulma informaciam is mokla, aranairi mniSvneloba aRar aqvs, eqimi xar Tu jalaTi. es iyo saSineleba. faqtobrivad, 15-20 wuTi ise modunda Cemi yvela kunTi, rom ver vinZreodi. bolos TviTonac daibna da mkiTxa, ra dagemarTaT, ratom ar icvamTo? ar icoda, rom ar vicodi, magram romc scodnoda, ar hqonda pacientTan gasaubrebis ufleba, mas daskvna unda daewera da mkurnal eqimTan gaegzavna.
– araprofesionalizmi iyo misi mxridan. . .
– diax, zustad es Tqva Cemma mkurnalma eqimma, roca movuyevi. jer erTi, pirvelive kvlevisas aseTi mkveTri daskvnis gakeTebac, rom namdvilad kibo iyo, ar SeiZleboda.
– ra Sesworebas SeitandiT jandacvis sistemaSi kibos mkurnalobis kuTxiT?
– aris iseTi wvrilmani problemebi, romlebsac SeiZleba eqimebi yuradRebas ar aqcevdnen, magram realurad es ar aris wvrilmani. pacienti saxlidan yovel wams xom ver daurekavs eqims – vaime, axla es damemarTa, axla – iso. unda mieces mas gawerili informacia, sadac iqneba axsnili, rom, magaliTad, qimioTerapia zogierTSi iwvevs kuWis Sekrulobas, radgan mTlianad dundeba yvela kunTi da peristaltika aRar xdeba, zogierTSi ki piriqiT – kuWis aSlilobas iwvevs. orive SemTxvevisTvis unda iyos miTiTebuli, romeli wamali miiRos da ra iRonos, radgan xSirad aseTi problemebis warmoqmnisas pacientebs eridebaT eqimis Sewuxeba da fiqroben, rom Tanmdevi procesia, romelic unda gadaitano, magram organizms daxmareba sWirdeba. mas Zalian bevri ram awuxebs da esec – saWmlis monelebis problema emateba. garda amisa, sakvebTan dakavSirebiTac unda mieces instruqcia. wignSi dawvrilebiT aRvwer, rogor vikvebebodi, radgan esec Zalian mniSvnelovania. onkopacientebs aqvT gemos absoluturad gansxvavebuli SegrZneba, Sesabamisad, kvebac uWirT. . . da arc ikvebebian. es aris safrTxe, romelsac avtomaturad mihyavxar gardacvalebisken. onkopacientebs isedac hemoglobinis problemebi aqvT da Tu ar ikvebebian, ufro daiwevs misi done. gadarCenis Zalian cota Sansi darCeba, miT umetes, qimioTerapiagavlil pacients. Zalian mkveTrad unda iyos xazgasmuli, rom Tu pacientis kveba ar Seesabameba normas da Tu wonaSi kleba daiwyo (SeiZleba arc daiwyos), es saSiSia sicocxlisTvis da aucileblad daukavSirdes eqims.
– maia, Seni wigni aseTi xarvezebis aRmofxvris mcdelobaa, radgan Tavad amoavse es TeTri laqebi Seni siZlieriT, magram faqtia, Tavad jandacvis sistemaa dasaxvewi am kuTxiTac.
– skriningcentrma orjer momca daskvna, rom Cemi mdgomareoba problemas ar warmoadgenda da mkurnalobac ar mWirdeboda. arada, ukve im dros mkerdis dvrili Cabrunebuli mqonda da yvelam unda icodes, rom es kibos sawyisi stadiaa. . . jandacvis sistemaSi, skriningcentrSi profesionalebisa da pacientTan komunikaciis problemaa. me, fizikoss, ori dRis win gakeTebuli mamogramis Semdeg miTxres, rom kidev unda gamekeTebina mamograma, rac igive rentgenis sxivebia da mxolod or weliwadSi erTxel SeiZleba. . . amitom misi ganmeorebiT gadaReba ki ara, eqoskopia unda daeniSna, raTa dadgeniliyo, ra mdgomareoba mqonda mkerdSi. vfiqrob, aq onkopacientebis xarjze fulis Sovnis survilSia saqme. raxan amaze Sevedave, SesaZloa, swored amitomac aRar gaagrZeles Cemi gamokvleva da miTxres, rom mkurnalobas ar vsaWiroebdi, Sedegad ki miviReT is, rom Semdegi sami weli araferi vicodi, rom ukve pirveli stadiis simsivne mqonda da am droSi igi meoTxeSi gadavida. rogorc giTxariT, dvrilis Cabruneba avtomaturad niSnavda, rom procesi dawyebuli iyo… da wavida metastazebi. . . eqimTan Semdegi misvlisas xerxemali ukve iyo SeWmuli, dangreuli, gavis Zvalic ki daSlili mqonda da iq axali kvanZis warmoqmna iyo dawyebuli. qimias rom vikeTebdi, es kunTebs adunebda da gadaadgilebac ki miWirda, Tumca aqac vaJkaci gogona aRmovCndi (icinis) da vipove aRmdgeni saSualeba – Jelatini. man mTlianad aRmidgina xerxemali. JelatiniT sargeblobis recepti, sxva saWiro receptebTan erTad, wignSi maqvs Setanili. Cven movkaliT, gavanadgureT da CavaqreT kibo da Zvlebic aRvadgineT (icinis)! ase rom, yvelaferi SesaZlebelia!
– albaT iyvnen profesionali, keTilsindisieri eqimebi, romlebic dagexmarnen. . .
– aris rigi problemebisa, romlebzec eqimma araferi icis, amitom Tavs ikavebs rCevebisgan. pacientma SeiZleba pasuxi mosTxovos cudi Sedegis SemTxvevaSi. aqedan gamomdinare, eqimi cdilobs, maqsimalurad Caetios protokolis CarCoSi. gacilebiT martivia sakuTari gamocdilebis gaziareba. Cems wignSi vyvebi – ra SememTxva, rogor amovxseni es problema. me SemiZlia rekomendaciisa da rCevis micema, eqimi Tavs uflebas ver aZlevs. . . onkopacientebma Cems wigns daarqves `sicocxlis wigni~. cremlebi madgeba. igi eleqtronulad gavrcelda safrangeTSi, inglisSi, amerikaSi, TurqeTSi qarTvelebs Soris. isini mwerdnen, rom arian marto, saSinel fsiqoemociur mdgomareobaSi. Cems wigns, romelic maSin jer ar iyo gamocemuli, eleqtronul versiaSi kiTxulobdnen da xSirad miricxavdnen Tanxas – 100, 50 lars. am wignma meti gagvikeTa, vidre eqimebma da rom ar dagexmaroT, ar SegviZliao… amitom Cems Tavs uflebas vaZlev vTqva, rom es wigni onkopacientisTvis megobaria. Cemi azriT, is saxelmwifo xarjebiT unda gamoices da ufasod daurigdes msurvelebs. aq aRwerilia procesebi, romlebic, didi albaTobiT, yvela pacients Sexvdeba gamojansaRebis gzaze. rodesac gaiTavisebs Cems precedents – rom meoTxe stadiaze myofi adamiani srulebiT ganikurna da giambobs gadalaxuli problemebis Sesaxeb, es daexmareba brZolis gadawyvetilebis miRebaSi. bevri pacienti vici, romelic uars ambobs qimioTerapiaze, imdenad eSinia misi da, ubralod, kvdeba, maT Soris medikosebic ki. qimia onkopacientis gadarCenis erTaderTi gzaa. zogi iwyebs TviTmkurnalobas, zogi ambobs, rom xalxur medicinas daeyrdnoba. xalxuri medicinac gamoviyene, magram mgonia, rom mxolod amiT gadarCenis naklebi Sansi gaqvs, meoTxe stadiaze – miT umetes. yvelafris gamoyeneba SeiZleba, oRond ZiriTadi mimarTulebis – qimioTerapiis paralelurad.
– arsebobs Tu ara kavSiri adamianis xasiaTsa da mis daavadebas Soris?
– pirdapiri kavSiri ar arsebobs, magram Cveni xasiaTi, damokidebuleba cxovrebasTan gansazRvravs Cvens gzas, cxovrebis stils. Cems SemTxvevaSi konkretuli iyo problema. 99 procentiT SemiZlia vTqva – rom gavTxoviliyavi da bavSvi gameCina, kibo ar damemarTeboda. . . organizmi Svilosnobas, gamravlebas iTxovda, rac Cveulebrivi biologiuri procesia, magram Cem SemTxvevaSi ar Sedga da aman gamoiwvia hormonebis gaaqtiureba Sesustebis nacvlad, klimaqsis periodi ar dadga. simsivnuri ujredebi, Cveulebriv, yvela adamianis organizmSi warmoiqmneba, magram mas Cveni imuniteti anadgurebs. es meqanizmi irRveva maSin, rodesac organizmSi bilogiuri procesi irRveva, an imuniteti sustdeba raRacis gamo. rac Seexeba xasiaTs – rodesac Sens emociur ganwyobas da cxovrebisgan miyenebul tkivils aravis uziareb, Caketili xar da SenTvis nerviulob, cxadia, es ukve kibos erT-erTi wyaroa, radgan aman ukve daaziana Seni fsiqika, Sen iRimebi, magram amis ukan aris raRac, rac aravin icis da es Seni tkivilia. aseTi fsiqikuri travma iwvevs organizmis imunuri sistemis ryevas, Cvens qveyanaSi ar aris ganviTarebuli fsiqologis instituti, samwuxarod, am adamianebs ar hyavT sakontaqto persona, visac SeiZleba sakuTar gasaWirze esaubron. isini maSin iReben xmas, roca ukve sikvdilis piras arian. aRsarebaze siarulic ar Svelis, radgan esec, xSirad, samwuxarod, farisevlobaa, aRsarebaze bevri midis ara imitom, rom realuri problemebisgan gaTavisufldes, aramed sxvebs daanaxos, rom isic mrevlis warmomadgenelia. aseTive farisevelia mRvdlebis umravlesobac. amitom Sedegis momtani arc aRsarebaa. am qveyanaSi unda ganviTardes fsiqologis instituti, fsiqologis roli adamianebis cxovrebaSi Zalian maRali unda iyos, winaaRmdeg SemTxvevaSi yovelTvis mivalT imunitetis dangrevamde, rac yvelanairi daavadebis mizezi SeiZleba gaxdes. aseve Zalian mniSvnelovania ojaxis eqimis institutis ganviTareba. viciT, rom bevri daavadeba genetikuria, SeiZleba ar gamovlindes, magram midrekileba arsebobs, amitom ojaxis eqimi Zalian daexmareba mTlianad ojaxs, radgan gacilebiT meti informirebuloba iqneba. Sesabamisad, mobilizebac gaizrdeba,
– Tqven giSvelaT bunebrivma optimizmma, gonebam da Sinaganma Zalam. ra qnan pesimistma da sustma adamianebma – Tu kibo daemarTaT, gankurnebis Sansi ara aqvT?
– adamiani TviTon iRebs gadawyvetilebas qvecnobierad, rCeba am samyaroSi Tu midis imqveynad. cnobier doneze es Zalian gvian amodis, amitom pesimist adamians ukve miRebuli aqvs gadawyvetileba, rom unda wavides da veRaravin daexmareba. specialurad maqvs aRwerili wignSi, komaSi yofnisas ra vnaxe iq da amas SemTxveviT ar vyvebi. diax, kiboTi daavadebamde karga xniT adre Cavvardi komaSi (krazanebma damkbines) da kargad maxsovs, ra vnaxe. vexvewebodi ufals, masTan davetovebine, wamosvla ar mindoda. maSin dedamiwis arseboba saerTod ar maxsovda, viyaviT mxolod me da is – sxva aravin da araferi. materialuri ar viyavi, magram sakuTari emocia rom gamovxato… viyavi, ase vTqvaT, atomebis grova, hoda, TiToeul Cems atoms usasrulod uyvarda is da aseve usasrulod uyvarda mas TiToeuli Cemi atomi, Tumca atomi ar viyavi (icinis). es ambavi imitom CavrTe wignSi specialurad onkopacientebisTvis, rom nu SeeSindebaT iqiT wasvlis. . .
– Tu aris erTi adamiani mainc, vinc giTxraT, rom Tqveni wignis wakiTxvam apovnina Zala da man daamarcxa kibo?
– ki, bevri adamiania aseTi. cremlebi madgeba. . . miTxres, rom qimioTerapias ar apirebdnen saerTod, magram Cemi wignis wakiTxvis Semdeg gadawyvites, gaiares is procesebi, rac aRwerili maqvs da marTes, rogorc vurCevdi. araviTari damatebiTi problema ar SeqmniaT da arian kargad. bevrma momwera, Sen es daavadeba ar unda dagmarTnoda, magram RmerTma albaT imitom mogivlina gansacdeli, rom es wigni dagewera CemTvis da gadagerCineo. amaze meti jildo ar arsebobs, onkopacientebi, romlebic sikvdil-sicocxlis zRvarze gadian, aseT rames rom getyvian. Cems wigns `sicocxlis wigni~ daarqves.
marTlac, amaze ukeT rogor gamoxaton madliereba? faqtia, `sicocxlis wigni~ moqmedebs da unda gavrceldes. maia SarvaSiZem sakuTari xarjebiT mxolod 120 egzemplari dabeWda, xolo eleqtronuli versia Zalian bevrs gaugzavna uangarod. Tumca guldawyvetiT isic Tqva, rom naCuqaris wakiTxva ratomRac saRiral saqmed ar miaCniaT da ar kiTxuloben, radgan iseT kiTxvebs usvamen, razec pasuxebi ecodinebodaT, wigni rom waekiTxaT. Semdeg `sicocxlis zRvarze~ internetgamomcemloba `sabaze~ dado simbolur fasad – 10 lari. aqedan 4,5 lari `sabas~ miaqvs. jer erTi TeTric ar Caricxula avtoris angariSze. uTxres, rom roca misi kuTvnili Tanxa 600 laramde ava, mxolod maSin Cauricxaven. . . magram ramdenia gayiduli, avtori ver Seamowmebs. . .
rac Seexeba am saintereso adamianTan dakavSirebul meore Temas – mecnierul gamogonebas da am kuTxiT saqarTveloSi arsebul problemebs, sxva werili dasWirdeba da amisTvis maiasTan saubars aucileblad mivubrundebiT.
marina miTaiSvili