1937 წელს დახვრეტილი რეპრესირებულის ნეშტი ოჯახს გადასცეს
მარიამ ხითარიშვილი 27 48 93 –
daxvretidan 86 wlis Semdeg, gonioSi pirveli represirebuli dakrZales, visi identificirebac moxda – xasan diSlioRlis neSti xelvaCaurSi, mesame samxedro bazaze aRmoCenil saerTo samarxSi ipoves.
oficialuri dokumentebiT, xasan diSlioRli 1937 wlis dekemberSi daapatimres. mas e.w. troikam daxvreta miusaja. ganaCeni imave wlis 27 dekembers moiyvanes sisruleSi.
– Cemi mamamTili xasan iakobis Ze diSlioRli 1904 wels TurqeTis respublikis qalaq xofaSi daibada. warmoSobiT lazi iyo. Tu ar vcdebi, misi winaprebi senakidan iyvnen da Semdeg xofaSi damkvidrdnen. hyavda ufrosi da, romelic baTumSi, gonioSi gadmovida sacxovreblad da umcrosi Zmac wamoiyvana. wlebis Semdeg kontrabandas eweoda da sazRvarze sxvadasxva produqcia gadmohqonda, ris gamoc daapatimres, sasjels uralis cixeSi ixdida. iq Cemi dedamTili – natalia gaicno, romelic ganaTlebuli, umaRlesdamTavrebuli qali gaxldaT. maleve iqorwines. roca daxvrites, ukve 2 Svili hyavdaT da dedamTili mesameze iyo orsulad. pirveli Svili Cemi meuRle gaxldaT. babuis saxeli erqva – iakobi. meore Svils – fati, mesames meriemi daarqves. Zalian aviwroebdnen gonioSi da qistis ojaxad iyvnen gamocxadebuli. im dros erT-erT rus generals uswavlebia: natalia nikalaevna, bavSvebi Sens gvarze gadaiyvaneo da mas mere xasan diSlioRlis STamomavlebi kuznecovebi gaxdnen. neSts gulze 3 natyviari hqonda (suraTze Cans). ris gamo daxvrites, amasac getyviT. maRaziaSi kaloSebi miuRiaT, mas da mis ojaxs ar moswevia, gabrazebula da uTqvams, vinc usaqmurad dgas da arafers akeTebs, yvelaferi maT ergebaT, vinc vmuSaobT, Cven – araferio, magram ras vnerviulob, gadaval xval TurqeTSi da erT vagon lakis tuflebs Camovutan Cems col-Svilso. aravis CauSvia Cemi mamamTili, im momentSi iq mdgara komendanti gvarad doliZe, romelsac es yvelaferi gaugonia. meore dRes saxlis saxuravis fuli mihqonda moxeleebTan gadasaxdelad, roca gonios cixesimagresTan `vintovkiani~ samxedroebi daxvdnen. xasan diSlioRlis veZebTo. me varo, uTqvams da aiyvanes. 1937 wlis 27 dekembers Woroxispirze 33 wlis asakSi daxvrites da ormoSi Caagdes. Cemi meuRle mTeli sicocxlis ganmavlobaSi mamis neSts eZebda. samarxebis Sesaxeb informaciis gavrcelebis Semdeg gagviCnda survili, rom neStis identificireba momxdariyo, ojaxis wevrebs dnm-is kvlevebi CautardaT da dadasturebis Semdeg neStis ojaxisTvis gadmocema viTxoveT. Cemi meuRle, samwuxarod, amas ver moeswro, 2 wlis win gardaicvala, – gviTxra xasan diSlioRlis rZalma eTer beriZe-kuznecovam.
bolSevikuri represiebis dros daxvretilTa me-5 samarxi `saqarTvelos sasamarTlo anTropologiis asociaciis~ daxmarebiT da amerikeli eqspertebis CarTulobiT, 2021 wels Seiswavles. neStebis sasamarTlo anTropologiuri da molekulur-genetikuri kvleva erTi weli gagrZelda. 2022 wlis ivlisSi ki aWaraSi udanaSaulod daxvretili 3 moqalaqis memkvidreebma Seityves, rom maTi winapari ipoves. identificirebis Semdeg sasamarTlo procesi gaimarTa. sasamarTlos gadawyvetilebiT, udanaSaulod daxvretili xasan diSlioRlis neSti ojaxs gadaeca. igi misma ojaxma gonioSi, sagvareulo sasaflaoze dakrZala.