,,შენ მიერ შექმნილი ნაწარმოები შენივე სულისა და სხეულის ნაწილია”
oTar cinariZe 599 85 21 14 –
1980 wlidan dRemde aWaris nikoloz kandelakis saxelobis samxatvro saswavleblis direqtori, 2015 wlidan – aWaris mxatvarTa kavSiris Tavmjdomare guram futkaraZe, romelmac 70 weli ukan moitova, Cveni stumaria.
– Tqven da xelovneba?
– CemTvis xelovneba, gansakuTrebiT mxatvroba, cxovrebis nawilia, mis gareSe Tavi ver wamomidgenia. iq, sadac xelovneba zeobs, mSvenierebis kanonebi moqmedebs. vcdilob, Sevqmna iseTi naxati, romelic moewoneba damTvalierebels, gauZlebs droTa qartexilebs. SemoqmedebiTi Zieba iyo da iqneba Cemi saqmianobis mTavari motivatori.
– ra asakSi eziareT mxatvrobas?
– rogorc yvela bavSvs, mxatvroba, mec pataraobidan mitacebda, gansakuTrebuli fasi ki maSin daedo, roca samxatvro akademiaSi Caviricxe, iq moxda Cemi, rogorc momavali mxatvris formireba. saxelovanma mxatvrebma maswavles, rom TviTkmayofileba xelovnebis degradirebis dasawyisia. mxatvars kargad unda gesmodes, rom Sen mier Seqmnili nawarmoebi Senive sulisa da sxeulis nawilia. ar maviwydeba Segoneba: `mxatvari cali xeliT cas unda exebodes, meoriT -miwas~.
– gvarSi an sanaTesaoSi Tu gyavdaT mxatvari, romlis gzasac agrZelebT?
– Suaxevis municipalitetSi dRvani gamorCeuli sofelia imiTac, rom aq mxolod futkaraZeebi saxloben. aqauri akaki futkaraZe TviTnaswavli mxatvaria, Cemze ramdenime wliT ufrosi. sxvas ver vixseneb.
– visi surviliT gahyeviT mxatvrobas?
– mxolod piradi surviliT veziare xelovnebis am dargs da arc araferi damikargavs.
– pirvel personalur gamofenas rogor gaixsenebT?
– maSin axalbeda, ucnobi mxatvari viyavi. ar velodi, rom gamofeniT im drois cnobili xelovanebi dainteresdebodnen. es udidesi stimuli iyo. axla Tavad vcdilob damwyeb mxatvrebs is Tanadgoma ar movaklo, rac Tavis droze, Cem mimarT gamoiCines.
– ucxoeTis romel qveyanaSi gaitaneT pirveli naxatebi?
– ruseTSi, vietnamSi, bulgareTSi, TurqeTSi, azerbaijanSi… kidev ramdenime qveyanaSi. namdvili xelovani mudam SemoqmedebiT ZiebaSi Tu ar iqnebi, muzac migatovebs da sazogadoebac izolaciaSi mogaqcevs. ucxoeTSi naxatebis gataniT mravali sargebeli vnaxe, iqaur mxatvrebTan urTierTobebi davamyare.
– 43 welia samxatvro saswavleblis direqtori xarT. Tu gaixsenebT moswavleebs, romlebic dRes Semdgari mxatvrebi arian?
– amayad SemiZlia vTqva, rom dRes aWaraSi asze meti profesionali mxatvaria da maTi umravlesoba nikoloz kandelakis saxelobis samxatvro saswavleblis aRzrdilia., isini warmatebiT monawileoben rogorc samSobloSi, ise msoflios sxvadasxva qveyanaSi gamarTul plenerebSi, simpoziumebsa Tu gamofenebSi.
– aWareli mxatvrebis Tavkaci, ras akeTebT, rom aq momuSave mxatvrebs problemebi ar SeeqmnaT?
– problemebi yovelTvis iyo da albaT, momavalSic iqneba. mTavaria, yvelam erTad, urTierTpativiscemiT vizrunoT maT gamosworebaze, erTi kaci verafers gaxdebi.
– xulos samxatvro galerea ra rols asrulebs aWariswylis xeobis mxatvarTa warmoCenaSi?
– xuloSi moRvawe mxatvris, Rirsebis ordenis kavaleris simon arTmelaZis ideas, xuloSi daarsebuliyo samxatvro galerea, maSindelma aWaris avtonomiuri respublikis kulturis ministrma, mweralma da mecenatma Teimuraz komaxiZem frTebi Seasxa da 2002 wels is sazeimod gaixsna. meamayeba, rom mis daarsebaSi, sxvebTan erTad, mec mimiZRvis mokrZalebuli wvlili. xulo odiTganve gamoirCeoda niWieri da swavluli adamianebiT. aq aRizarda mravali politikuri Tu sazogado moRvawe, mecnieri, eqimi, iuristi, xelovani. maT Soris gansakuTrebiT minda aRvniSno uniWieresi mxatvrebi, romlebic didebulad warmoaCenen aWariswylis xeobas ara marto saqarTveloSi, aramed mTel msoflioSi.
xulos galereas, sadac daculia saqarTvelos cnobili mxatvrebis namuSevrebi, aTvalierebs uamravi adgilobrivi da ucxoeli turisti, is warmatebiT uwevs popularizacias aramarto xeobis mxtvrebis Semoqmedebas, aramed mTeli Cveni qveynis saxviT xelovnebas.
– dabadebidan 70 wlisTavis iubileze gaweuli amagi dagifasdaT, pirveli mxatvari xarT aWaraSi, visac abuserisZe tbelis meore xarisxis ordeni gergoT. am aRiarebas riT upasuxeT?
– pirvel rigSi, minda yvelas, vinc Cemi Rvawli da Semoqmedeba daafasa, uRrmesi madloba gadavuxado. xelovanisTvis yuradReba didi stimulia momavali SemoqmedebiTi miRwevebisaTvis. ufals vTxov, momces janmrTeloba da Sromis unari, raTa kidev meti gavakeTo samSoblos sakeTildReod, erovnuli kulturis warmosaCenad.
– yvela Semoqmeds aqvs sayvareli nawarmoebi an naxati. Tqven arCevans romelze gaakeTebdiT?
– cnobili qarTveli mxatvari avTandil varazi ambobda: `Cems suraTSi Cemi sulia, romelic kedelze, lursmanze hkidia~. Zalian rTulia namuSevrebis gamorCeva, yvela naxati Taviseburad sainteresoa avtorisTvis da verc gasaCuqeblad an gasayidad imetebs.
– qveyanaSi, aWaraSi mimdinare procesebs yovelTvis exmianebiT. ra adgils daiWers Tqvens SemoqmedebaSi Sovis tragedia?
– Sovis tragedia mTeli eris tkivilia. Ggvinda, mxatvrebma movawyoT gamofena-gayidva da Semosuli Tanxa gadavricxoT dazaralebulTa daxmarebis fondSi. TanavugrZnob Cems kolegebs, romelTa adgilis deda raWaa. ufalma erTxel kidev gagvafrTxila, rom qarTvelebma Suri da gautanloba unda ukuvagdoT. sadac adamiani ganadgurebulia, iq xelovneba ukana rigebSia gadasuli. eris istoriaSi, Tundac aWaraSi, mravali bunebrivi katastrofebis momswreni varT. maSin Tanadgoma da TanagrZnoba ar mogvklebia.
– baTumSi moRvawe mxatvari, ramdenad icnobT qarTul sofels?
– davibade baTumis rionis sofel TxilnarSi da bavSvobac sofelSi gavatare. CemTvis sofeli sul sxva mcnebaa. roca aq var, maSin vgrZnob Tavs saxlSi. sofelma maswavla bunebis siyvaruli, Sromis fasi, mezoblebTan urTierToba, ufros -umcrosis pativiscema. . . amitomac Cems suraTebSi soflebi sWarbobs.
– mravali miviwyebuli mxatvari warmoaCineT, bolos nodar SavaZe gaixseneT.
– karg xelovans daviwyeba ar uweria. me, rogorc aWaris mxatvarTa kavSiris Tavmjdomare, vcdilob warmovaCino yvela Taobis mxatvari da davafaso maTi Rvawli. ase gagrZeldeba manam, sanam SemeZleba.
– ukve droa, xulos msgavsad, samxatvro galereebi sxva municipalitetebSic gaixsnas. sad aris amis yvelaze didi resursi?
– galerea iq gaixsneba, sadac situacia momwifdeba. Cemi azriT, ufro aucilebelia, yvela municipalitetSi arsebobdes bavSvTa samxatvro skola, raTa sofelSic da qalaqSic bavSvebs swavlis Tanabari SesaZlebloba hqondeT. amis mkafio magaliTia xulo. iq samxatvro saswavleblis gaxsnisa da profesionali mxatvrebis dasaqmebis Semdeg, saukeTeso Sedegebi miviReT.
– am etapze raze muSaobT?
– ramdenime kviris win davaTvaliere sumelas marTlmadidebluri monasteri da misi daxatvis survili gamiCnda. daviwye muSaoba, male davamTavreb. vnaxoT, rogori gamova.
– saxelosno, romelsac flobT, ramdenad sakmarisia normaluri muSaobisTvis?
– 120 kvadratuli metri farTobis saxelosno, rogorc axalgazrda, aqtiur mxatvars, 1980 wels mTavrobam usasyidlod gadmomca sargeblobaSi. maSin CemTan erTad analogiuri saxelosno aTze metma mxatvarma miiRo. ZiriTadad saxelosnoebi gaicemoda mSenebare korpusebis sxvenSi. saxelosnos gareSe SeuZlebelia mxatvarma rame seriozuli Seqmnas. Tu msgavsi ram dResac ganmeordeba, mxatvrebisTvis didi stimulia.
– naxati, romelic yvelaze Zvirad gaqvT Sefasebuli?
– roca rames vqmni, fulze da gayidvaze ar vfiqrob.
– ucxoeTis romel qveyanaSi gyavT megobari mxatvrebi?
– Zalian bevr ucxoel mxatvars vicnob da maTTan SemoqmedebiTi kontaqtebi maqvs socialuri qselis saSualebiT, xSirad vatarebT erTobliv RonisZiebebs, plenerebs, festivalebs da gacvliT gamofenebs.
– Tu ginaniaT naxatis gaCuqeba da ratom?
– samwuxarod, ki. adamiani rom naxatis Cuqebas gTxovs da mere karadis Tavze Semodebs an kedelze dazianebuli adgilis dasafarad dakidebs, Zalian Seuracxmyofelia.
– naxati, romelic usayvarles adamians miuZRveniT?
– Tu vinmes naxats vCuqni, vCuqni gulwrfelad da aravis ganvasxvaveb.
– ojaxur wreSi vin agrZelebs Tqvens gzas?
– Svilebi.
– dabolos, raa mTavari, popularuli mxatvari rom gaxde?
– popularuli rom iyo, saWiroa niWi, Sromismoyvareoba da siyvaruli.