გიო ზედვაკელი – არ მიყვარს პოლიტიკასთან დაკავშირებული ხელოვნება
oTar cinariZe 599 85 21 14 –
38 wlis gio abesaZe ramdenime welia qarTul poeziaSi Tavis gamorCeul sityvas ambobs. tyibulis raionis sofel muxuraSi dabadebulma, soflisa da adgilis pativsacemad, fsevdonimad `zedvakeli~ airCia. ase icnobs mas sazogadoeba. gio gamorCeulad afasebs aWarasa da megobrobs aq mcxovreb poetebTan. es interviuc misi aWaraSi stumrobisas CaviwereT.
– amboben, leqsebis wera RvTismsaxurebasTan axlosaao. ra adgils iWers Tqvens SemoqmedebaSi mrwamsi?
– vfiqrob, leqsi da locva erTmaneTs hgavs, orive sulier simSvides ganiWebs. am dros sul manana CitiSvilis erTi strofi maxsendeba:
`RmerTo, mommadle moTmenis niWi,
dambade mwyemsad anda – qviTxurod,
gTxov, mapatio, me roca miWirs,
locvebis nacvlad leqsebs vkiTxulob~.
bolodroinel leqsebSi Tavi did sinanulSi gamoviWire da xSirad vaxseneb ufals. albaT, es Cemi bunebrivi mdgomareobaa.
– leqsebs bavSvobidan werT. Tu gaxsendebaT pirveli leqsi, romelic periodul presaSi daibeWda?
– pirveli Cemi leqsebi meeqvse klasSi, skolis gazeT `erqvanSi~ daibeWda. erTi fraza maxsovs: `meamayeba, rom qarTveli var~. asakis Sesabamisad, paTetikuri elementebiT iyo savse leqsi. imis Semdeg, ubralod, sakuTari TavisTvis vwerdi. studentobisas ukve literaturuli saitebi Seiqmna, sadac davregistrirdi fsevdonimiT `gio zedvakeli~, drom aCvena, rom es saxeli SemrCeboda, Zneli gaxda namdvil saxelTan da gvarTan dabruneba. mkiTxvelebma rogorc „zedvakeli“ ise Semiyvares da dRemde ase movdivar. zedvake mTis saxelia Cems mSobliur sofel muxuraSi, imereTSi, raWis mosazRvred. muxuris cixis ZirSi erTi didi xis WiSkari iyo, Tu Ria darCeboda, saqoneli raWis mindvrebisken Seudgeboda. amitom babuebs morigeoba hqondaT dawesebuli da zafxulSi bavSvebic Tan davyvebodiT. is saocari ferebi, buneba, eJvnebis xma, moxucebis gadaZaxilebi zRaprul garemos qmnida. es yvelaferi axla mogonebaa, romelic bavSvobasTan mabrunebs zustad imis gamo, rom arasodes gamovide im jadosnuri garemodan. ase gavxdi `zedvakeli~!
– bavSvobis wlebi sofelSi gaqvT gatarebuli. ra gamoZaxili pova im wlebma Tqvens SemoqmedebaSi?
– sazafxulo ardadegebis dadgomisTanave me da Cemi Zma, mTeli sami TviT, sofelSi gadavbargdebodiT da axali Tavgadasavlebi iwyeboda. iq vyalibdebodiT damoukidebel adamianebad. mdinareebi, laSqrobebi, fexburTi, sokos krefa, axali megobrebi, Tbili moxucebi – es yvelaferi Cems SemoqmedebaSi daileqa da Semdeg Cemi pastoraluri poezia sazogadod gasagebi da sayvareli gaxda ucnobi mkiTxvelisTvisac.
– TbilisSi cxovrobT ojaxTan erTad. Tu grCebaT dro mSobliuri adgilebis mosanaxuleblad?
– bunebrivia, fesvebi sul Tavisken meqaCeba. vcdilob, roca dro gamomiCndeba, Cavirbino da WiSkari avaxmiano. msurs, Cemi SvilebisTvisac Rirebuli gavxado babuas kar-midamo da vfiqrob, amas mSvenivrad vaxerxeb. Mere, TbilisSi dabrunebulebi, daZinebis win, xSirad vsaubrobT Cavlil ardadegebze, Tavgadasavlebze da es bavSvobis nostalgias mimZafrebs, Tan – mixaria, Tan – masevdianebs.
– yvelaze didi dapireba, rac gagiciaT?
– dapirebebi ar miyvars. miyvars saqmis keTeba da SedegiT tkboba. konkretul ambavs ver vixseneb, magram Tu vinmes rames davpirdi, aucileblad Sevasruleb, radgan umZafresi pasuxismgeblobis grZnoba maqvs, rac dedis damsaxurebaa.
– Sinaurebma poetad rodis gaRiares?
– leqsebis weras rom iwyeb, xSirad, zurikelasaviT dagcinian da `giJ-poetad~ mogixsenieben, miT umetes, diletantebi da poeziisgan Sors myofi adamianebi. sul rom saswaulebs werde, amis damtkiceba urTulesia, magram televizias udidesi gavlena aqvs sazogadoebaze. roca nel-nela satelevizio sivrceSi gamovCndi (sul pirvelad tele `imedze~) da mamam mnaxa, mgoni, maSin maRiara poetad da megobrebSi Cemi wigniT siaruli daiwyo. erT-erT eTerSi kepiT vijeqi (ise, sul kepiT davdivar) da sakmaod warmatebuli eTeri iyo. maxsovs, saxlSi misuls mamam mkiTxa: studiaSi wyali Camodiodao? raRac mainc gamominaxa. . . televiziis wyalobiT maRiares samezobloSi, samegobroSic da mgoni `giJ-poetis~ statuss giJi CamoaSores.
– sofelsa da gvarSi Tu gyavdaT vinme, qarTul sityvasTan SeWidebuli?
– mTaSi meleqseoba aravis ukvirs. bebiaCemis Zma, soflis Tavmjdomare, rusuli enisa da literaturis maswavlebeli grigol vardosaniZe xelnawer Jurnals uSvebda, Tavadac werda leqsebs. am JurnalSi Zalian bevri muxurelis leqsi minaxavs. soflis dReobaze gamodiodnen saxalxo mTqmelebi. gansakuTrebiT minda gamovyo da-Zma abesaZeebis ojaxi, romelic sakavSiro saxelovnebo wreebSic ki cnobili iyo. isini axlac did rols asruleben Cveni soflis axalgazrdebis kulturul ganviTarebaSi.
– Tu gaixsenebT leqsebs, romelic am kuTxeSi pirvelad yofnisas dawereT?
– rogor ara: `vbrundebiT matarebliT~, `miyvarxar~ da `matarebeli Tbilisi-baTumi~. es leqsebi aWaruli dReebis mere davwere. internetSi ukve yvelasTvis xelmisawvdomia.
– aWaris mTianeTSi yofnisas dauaxlovdiT roin abuseliZes. rogor afasebT mis da aq momuSave sxva poetebis rols Tanamedrove qarTul poeziaSi?
– roins didi xania vicnob. Cven poeziam dagvakavSira, bolos gadavikveTeT literaturul festivalze `ze-karTan~. `,a b g d~ – es iyo baTumeli poetebis leqsebis krebuli: abuseliZe, beriZe, gabaiZe, doliZe. . . maTi saRamoebi TbilisSi anSlagiT mimdinareobda. Cvens megobrobas xeli Seuwyo proeqtma `leqsebis gamofena~, romelic yovelwliurad imarTeba baTumSi zaza fircxalaiSvilis xelmZRvanelobiT. aq erTmaneTs vecnobiT saqarTvelos sxvadasxva kuTxidan Camosuli Semoqmedebi. es umniSvnelovanesi proeqtia ara marto baTumSi, aramed – mTel saqarTveloSi. `a b g d~-s aqvs mniSvnelovani mateba `w~-s saxiT, ase vxumrob xolme. `w~ aris axalgazrda poeti sulxan wulukiZe. . . es biWebi CemTvis arian – `axali talRa~ qarTul poeziaSi. . .
– romeli literaturuli premia moipoveT da ras moaxmareT?
– baTumis `leqsebis gamofenaze~, miRebuli premiiT daibeWda Cemi leqsebis krebuli `araviTari poezia~.
– specialobad ekonomistoba sakuTari surviliT airCieT?
– albaT, drois brali iyo. ubralod, im dros modaSi iyo ekonomistoba da iuristoba. Tan dedac maTematikosia da aman ufro ganapiroba Cemi diplomiT ekonomistoba, Torem am momentisTvis, aranairi Sexeba ar maqvs profesiasTan. yvela abiturients vurCev, airCion is specialoba, romelic uyvarT.
– yvela poetsa da mwerals aqvs gamorCeuli nawarmoebi. . .
– Tu Cems Semoqmedebaze mekiTxebiT, es aris leqsebi: `inana~ `zedvakelebi~, `irina~, `afTiaqis karada~. Klasikosebidan – paolo iaSvilis ,,meRoris locva“, galaktionis – ,,Serigeba“, `Tovli~. . . Zalian bevria, Sors wavalT.
– vin iyo Tqveni ideali?
– albaT, babua – JorJika abesaZe, romelsac ar hqonia umaRlesi ganaTleba, iyo miwis muSa, magram hqonda Tandayolili inteleqti. maxsovs, rodesac soflis saerTo saqme keTdeboda, rogor usmendnen babuas sityvas ganaTlebuli adamianebi. gaizarda umamod, aaSena saxli, iyo upatiosnesi da mTeli soflis damxmare. misi nakeTebi SuSabandebi bevrganaa SemorCenili. cxovrobda stumris molodinSi da upretenziod. ase SromaSi da sikeTeSi galia cxovreba.
– Sinaarsiani da iumoriT gajerebuli gamosvla gqondaT sazogadoebis winaSe gegeliZeebSi, safutkreTsa da xuloSi. ra adgils daiWers is dReebi giorgi zedvakelis cxovrebaSi?
– Zalian did, lamaz sivrces qmnis is aWaruli dReebi Cems mogonebebSi. is buneba Zalian axlobeli iyo CemTvis. ase megona, zedvakeSi davdiodi da gavyvirodi leqsebs, rom mTebs eqo moecaT. samma dRem didi STabeWdilebebiT amavso, ubednieresi xalxi varT aseTi samSoblos patronebi. mokiTxva aseve, sofel Caos mkvidrebs da yvela mTiels, romlebic anTebuli TvalebiT gvismendnen.
– `vwer ufro iSviaTad, rac wlebi memateba~ – ramdenad axlosaa simarTlesTan es?
– ojaxi, Svilebi didi pasuxismgebloba. . . qalaqSi, sadac dRe uceb garbis, rTuli grafikis Semdeg, Znelia, piradi sivrce gamonaxo. Tan 20 wlis biWiviT gabeduli aRar xar, yvelaferi kargi aRar ggonia, fiqrob, rom gansakuTrebuli ar xar. 20 wlis win ki sxvanairad werdi, cota Tavxedurad. axla sityvas aTasjer vwoni, sanam mkiTxvelamde mivitan.
– sakmao gamoxmaureba mohyva Tqvens werils sazogadoebriv qselSi poetisa da partiulobis Sesaxeb. poetisTvis samSobloa mTavari da ara partiuloba…
– partiuli poetisTvisac SeiZleba iyos mTavari samSoblo, Tumca me ar miyvars politikasTan dakavSirebuli xelovneba. mravals pativs vcem, ra Tqma unda, ufro maT, visac vicnob, magram guli mwydeba, roca arafris gamo, lanZRvis obieqtebi xdebian. isini, albaT, fiqroben, rom Cemi poziciaa araswori da SeiZleba marTlebic arian. . . zustad amaze vwerdi. Mtyuan-marTlis gamorkvevaSi da politikur iwilo – biwiloSi gadis dro da vberdebiT. me mainc momavali Taobis meimedeba, zustad im Taobis, romelic CemsaviT hariharaloze ar airCevs profesias, eqneba zusti mizani da iqnebian saqmis profesionalebi.
– ori Svilis mama, mosiyvarule meuRle. . . ojaxSi Tavs rogor grZnobT?
– Tavs SesaniSnavad vgrZnob. Cemi da meuRlis mTavari safiqrali Svilebis aRzrdaa. arcerTi ar vaklebT dros da energias maT ganaTlebas, janmrTelobas. es procesi rTuli, magram sasiamovnoa da imedia, dagvifasdeba, `kenweroSi gatkbildeba~ da Cvens qveyanas kargi moqalaqeebi gaezrdebian. madlobeli var uflis da maTi bednieri momavlis molodini maqvs.