ლიტერატურა – ციფრულ ეპოქაში
laSa xomeriki 593 50 82 69 –
cifruli epoqa literaturas axali gamowvevebis winaSe ayenebs. teqstebma gadainacvla cifrul platformebze. rogor Seerwya is realobas, ra SesaZleblobebs iyenebs, rogoria misi speqtri, ramdenad swrafad icvleba literaturuli nawarmoebebis Seqmnisa da gavrcelebis paradigma da ras unda velodoT momavalSi? amis Taobaze vesaubrebiT neirovarjiSebisa da sinqronizaciis Sesaxeb masterklasebis avtors, cifruli SigTavsis Semqmnels, cnobil mecniersa da poets, qalbaton cira barbaqaZes.
– cifrul samyaroSi SevabijeT, mravali ram Seicvala, literatura rogor Seerwya axal realobas?
– cifruli epoqis erTi mniSvnelovani maxasiaTebeli gaxlavT sazRvrebis moSla, darRveva, dakargva. es Tviseba, zogadad, epoqis maxasiaTebelicaa. cifrul sazogadoebaSi waSlilia geografiuli sazRvrebi, igi iSleba virtualursa da realurs Sorisac, mecnierebasa da xelovnebas Soris, literaturis SigniT literaturul Janrebs Soris da ase Semdeg. samyaros suraTi xdeba rizomatuli, qseluri. moSlilia vertikaluri paradigma an piramiduli daqvemdebareba. yvelaferi gaSlili da gantotvilia da yvelaferi yvelaferTan kavSirSia amave dros. cifrul epoqaSi, cxadia, literaturac axali gamowvevebis winaSe dadga. teqstebma gadainacvla cifrul platformebze eleqtronul mowyobilobebSi. damkvidrda axali termini – cifruli literatura.
tradiciuli beWduri literaturisgan gansxvavebiT, cifruli literatura iyenebs kompiuterebis, smartfonebis, planSetebisa da internetis interaqtiul da multimediur SesaZleblobebs. is moicavs SemoqmedebiTi formebis, stilebisa da Janrebis farTo speqtrs, rac xSirad scildeba literaturis sazRvrebs.
– axla alaparakdnen avtoris demokratizaciaze, ras gulisxmobs igi?
– diax, gaCnda kidev erTi axali termini – avtoris demokratizacia, rac gulisxmobs literaturuli da SemoqmedebiTi nawarmoebebis Seqmnisa da gavrcelebis paradigmis cvlas – es aris gadasvla centralizebuli, eqskluziuri avtoritetidan (tradiciuli avtorebi, gamomcemlebi) ufro inkluziur, monawileobiT modelze, romelic moicavs kontributorTa ufro farTo speqtrs. cifruli sivrceebi momxmareblebs saSualebas aZlevs, Seqmnan da gaaziaron sakuTari Sinaarsi/kontenti. iseTi platformebi, rogorebicaa blogebi, socialuri media da erToblivi weris sivrceebi, yvelas aZlevs uflebas, gauziaron TavianTi Semoqmedeba globalur auditorias. cifruli platformebi xels uwyobs, agreTve, kolaboraciul avtorobas, roca ramdenime qmnis erT teqsts. ufro mniSvnelovani xdeba idea/teqsti, vidre avtori. aseTi teqstebi warmoaCenen koleqtiuri weris Zalas da arRveven tradiciuli weris paradigmas.
– literaturuli da SemoqmedebiTi nawarmoebebis Seqmnisa da gavrcelebis paradigma ramdenad swrafad icvleba da ras unda velodoT?
– tradiciuli da cifruli literatura axla paralelurad arsebobs da axali cifruli Taoba sul ufro metad irCevs cifrul literaturas, radgan cifruli literatura aris teqnologiebze da mowyobilobebze dafuZnebuli literatura da gamoicema cifrulad – es ki cifruli TaobisTvis xelsayrelia, isini gaSinaurebulebi arian am formatTan. cifrul literaturas ar sWirdeba `gamomcemloba~ – Suamavali an avtoris aRzeveba da avtoritetad qceva imisaTvis, rom „kargad gaiyidos“. ra Tqma unda, arsebobs onlain-sazogadoebebi, romlebic avrceleben cifrul narativebs, magram aramc da aramc amas ara aqvs tradiciuli saxe. iseve, rogorc cifruli samyaro, aris qseluroba, zustad ase, cifruli literaturac aris qseluri, swrafadgavrcelebadi da gamoxmaurebadi. cifruli teqsti ar aris mxolod teqsti – is aris multimedia narativi da xSirad dafuZnebulia TamaSze da aris kidec TamaSi. mkiTxveli cifrul literaturaSi ar aris pasiuri, is xSirad CarTulia sxvadasxva formiT teqstSi da ufro metic, mas SeuZlia cvlilebebis Setanac.
– eqskluziuri avtoritetebidan ufro inkluziur, monawileobiT modelze gadasvla rogor Secvlis literaturul procesebs, saerTod, mkiTxvels, ras unda velodoT?
– Tu tradiciuli literaturuli teqsti es aris wrfivi narativi, romelic iwyeba, viTardeba da sruldeba, cifruli teqsti arawrfivia, rac niSnavs, rom arsebobs ganStoebuli Txroba da hiperbmulebi, romlebic efuZneba mkiTxvelis arCevans; Cemi dakvirvebiT, gavlenis formebia gansxvavebuli da epoqasTan misadagebuli, Torem literatura imaves gaakeTebs, rasac dRemde akeTebda.
– cifruli literaturis Janrebs xom ar dagvisaxelebdiT da TiTo-orola nimuSs?
– multimedia narativi. . .
– cifruli literatura xSirad aerTianebs multimediur elementebs, komunikaciis gansxvavebul reJimebs, rogorebicaa: teqsti, suraTebi, audio, video da interaqtiuli funqciebi. amgvari Txroba SeiZleba Seicavdes hiperteqsts, animaciebs, audio-vizualur poezias da sxva. aseTi elementebiT Seqmnili ambavi aZlierebs kiTxvis survils, radgan gadmoicema kreatiulad.
multimedia narativis saukeTeso nimuSia `usicocxlo alisa~ aris interaqtiuli cifruli romani, romelic mihyveba alisas cxovrebas. gogona miiswrafvis, iyos TamaSis developeri. siuJeti viTardeba epizodebis seriebSi, romlebic aerTianebs teqsts, suraTebs, animaciebs da xmas, raTa mkiTxveli Sevides alisas samyaroSi. am Janris saintereso teqstia „mdumare istoria“ aris erToblivi multimediuri romani, romelic mogviTxrobs im bavSvebis Sesaxeb, romlebic metyvelebis unaris gareSe ibadebian. es ambavi awuxebT: mSoblebs, eqimebs, eqTnebs, maswavleblebs. . . yvelas, garda am bavSvebisa. romani aerTianebs teqsts, audioCanawerebs da mdebareobaze dafuZnebul Txrobas, rac mkiTxvels saSualebas aZlevs, CaerTos TxrobaSi mobiluri aplikaciis saSualebiT. kidev erTi am Janris teqstia `kobri da Tolia~ aris internetze dafuZnebuli interaqtiuli Txroba, romelic aerTianebs 3D animacias, xmas da interaqtiul Txrobas. is mogviTxrobs iaponeli meTevzis Sexvedraze zebunebriv movlenasTan da meTevzis arCevanis Sedegebze.
– hiperteqsturi mxatvruli literatura – es aris cifruli literaturis Janri, romelic efuZneba arawrfiv narativebs. mkiTxvelebs SeuZliaT, airCion sakuTari gzebi siuJetis meSveobiT hiperbmulebze dawkapunebiT. arCevanis gakeTebiT icvleba Sedegebi. es gaxlavT interaqtiuli Txrobis forma. am Janris erT-erTi popularuli narativia M `SuadRe, istoria~ – hiperteqsturi mxatvruli literaturis erT-erTi popularuli namuSevaria. igi mogviTxrobs mamakacze, romelsac hqvia piteri, mis cxovrebaze, mogonebebze, urTierTobebze. siuJeti arawrfivia, rac mkiTxvels saSualebas aZlevs, Seiswavlos piteris gamocdileba sxvadasxva urTierTdakavSirebuli fragmentis meSveobiT. nawarmoebis mTavari Temebia: mexsiereba, identoba da dro. kidev erTi saintereso nawarmoebia `gamarjvebis baRi~ aris hiperteqsturi narativi, romelic viTardeba distopiur momavalSi, sadac ekologiurma katastrofam axali msoflio wesrigi moitana. siuJeti mihyveba mravali personaJis gamocdilebas, romlebic moZraoben am samyaroSi da awydebian sxvadasxva gamowvevas. mkiTxvels SeuZlia airCios personaJis romelime perspeqtiva, mihyves da gamoikvlios Txrobis sxvadasxva aspeqti. cifruli literaturis sxva Janrebia: interaqtiuli mxatvruli literatura: interaqtiuli mxatvruli literatura moicavs teqstze dafuZnebul videoTamaSebs da interaqtiul narativebs. mkiTxvelebi xdebian moTxrobis aqtiuri monawileebi, irCeven siuJetsa da personaJebis beds.moicavs popularul platformebs aris cifruli xelovnebis forma, romelic xSirad aerTianebs teqstsa da interaqtiulobas. eleqtronuli literatura (e-lit) aerTianebs literaturas da cifrul xelovnebas, raTa Seiqmnas inovaciuri da kreatiuli namuSevrebi. generaciuli literatura: generaciuli literatura iqmneba algoriTmebiT an kompiuteruli programebiT. is SeiZleba moicavdes teqsts, romelic warmoiqmneba procedurulad, xSirad araprognozirebadi SedegebiT.zogierTi dagenerirebuli teqsti droTa ganmavlobaSi viTardeba, generaciuli procesi mudmivad ganmeorebadi da ganaxlebadia. aman SeiZleba Seqmnas dinamikuri da mudmivad cvalebadi literaturuli gamocdileba.
generaciuli literaturis magaliTebi:
`tarokos xeoba~ generaciuli poeziis cnobili nimuSia. leqsi generirebulia martivi programiT, romelic aerTianebs teqstis striqonebs iu jianis leqsidan „tarokos xeoba“. programa yoveli SesrulebiT qmnis leqsis mudmivad ganviTarebad variaciebs.
– cifruli literaturis romeli teqsti gaxsendebaT, romelic mkiTxvelis CarTulobiT iwereba?
– cifruli literatura literaturisa da teqnologiebis SemoqmedebiTi kveTaa da sTavazobs mkiTxvels inovaciur da interaqtiur gzebs siuJetebSi CarTvisTvis. magaliTad, piqsel hantis – „dammarxe, Cemo siyvarulo“ – es aris interaqtiuri TamaSi – sirieli qalis, nuris istoria, romelic gadawyvets saxifaTo mogzaurobas evropaSi ukeTesi cxovrebis saZieblad. moTamaSe irgebs majdis, nuris qmris rols, romelic siriaSi rCeba. majdisa da nurs Soris komunikaciis ZiriTadi reJimi aris Setyobinebebi aplikaciis saSualebiT, sadac moTamaSeebi akeTeben arCevans da pasuxoben nuris Setyobinebebs, rac gavlenas axdens Txrobis mimdinareobaze. am TamaSSi bevri moTamaSe erTveba realuri istoriebiT. TamaSis dasruleba damokidebulia interaqciaze, vin rogor rCevebs miscems nuris. TamaSis apebi arsebobs sxvadasxva mowyobilobisTvis, SegiZliaT CamotvirToT da Tqvenc moirgoT majdis roli.
– rogorc vici, saganmanaTleblo resursadac gamoiyeneben cifruli weris platformebs, amis Sesaxeb ufro dawvrilebiT xom ar mogviyvebodiT?
– cifruli weris platformebad, rogorc saganmanaTleblo resursi, bevr qveyanaSi da CvenTanac, garkveuli formiT, efeqturad gamoiyeneba cifruli weris saitebi da aplikaciebi, rogorc saganmanaTleblo resursi.
aseTia, magaliTad – – sadac bavSvebi/studentebi SeTavazebuli vizualuri masalis arCeviT qmnian saintereso kontents. vizualuri masalis mravalferovneba maT exmareba, SearCion sasurveli da agreTve, gaaRviZon mTvlemare asociaciebi. multimedia Txrobis instrumentebi exmareba axalgazrdebs TviTgamoxatvasa da TviTrealizaciaSi. iseTi platformebi, rogoricaa , saSualebas aZlevs studentebs Seqmnan interaqtiuri mxatvruli literatura. cifruli weris es forma xels uwyobs kritikuli azrovnebisa da kreatiulobis ganviTarebas axalgazrdebSi. cifruli weris msgavsi platformebi – kargi iqneboda qarTveli avtor-mkiTxvelebisTvisac. zogierTi platforma saSualebas aZlevs moswavleebs/studentebs, iTanamSromlon TanatolebTan mTels msoflioSi, xeli Seuwyon globalur perspeqtivebs da kulturaTaSoris komunikacias. cifruli weris platformebi xels uwyobs ufro dinamikur da interaqtiur saganmanaTleblo garemos, exmareba studentebs, ganaviTaron weris da cifruli wignierebis ZiriTadi unarebi, xolo profesorebs/maswavleblebs sTavazobs mravalmxriv instrumentebs efeqturi swavlebisa da SefasebisTvis. da, ra Tqma unda, es yvelaferi aris procesi, Tavisi dadebiTi da uaryofiTi niuansebiT da rac ufro mets davwerT da ganvaviTarebT cifrul literaturas, miT ufro daixveweba cifruli mwerlobis gamoxatvis formebi, stili da Janrebi qarTul literaturul cifrul sivrceSic.