ბათუმში, 3 სხვადასხვა მისამართზე, მემორიალური დაფები განთავსდება
mariam xiTariSvili 27 48 93 –
guSin baTumis municipalitetis sakrebulos mimdinare wlis pirveli sxdoma gaimarTa, sadac dRis wesrigiT gaTvaliswinebul sxva sakiTxebTan erTad ganixiles baTumSi, sam sxvadasxva misamarTze, memorialuri dafebis ganTavsebis sakiTxi, rasac sakrebulos umravlesobam mxari dauWira.
baTumSi, imedaSvilis q.№22-Si mdebare saxlze duglas zamTaraZis memorialuri dafa ganTavsdeba. Dduglas zamTaraZe saqarTvelos arqiteqtorTa kavSirisa da saqarTvelos mxatvarTa kavSiris wevri, qveynis damsaxurebuli arqiteqtori gaxldaT. miRebuli hqonda umaRlesi jildo – „saqarTvelos arqiteqturis raindi“. is, aseve, iyo erovnuli akademiis akademikosi. 1963 wlidan TanaavtorebTan erTad, sasoflo- sameurneo centrebis, aseve, sacxovrebel, kulturul-sayofacxovrebo da sasoflo daniSnulebis Senoba-nagebobebis dagegmarebaze muSaobda. maT Soris aRsaniSnavia q. baTumis delfinariumi (1965w.), samxatvro teqnikumi (1967w.). 1964 wlidan muSaoba daiwyo saproeqto institut `TbilqalaqproeqtSi~, baTumSi sxvadasxva saproeqto organizaciaSi; 1989-1992 ww. iyo saxelmwifo saproeqto institutis mTavari inJineri; 1992-1998 ww. – amave organizaciis direqtori; 1998 wlidan – Sps „gonis“ da Sps „d. interproeqtis“ direqtori.
mustafa CaxvaZis memorialuri dafa ganTavsdeba baTumSi, memed abaSiZis q.№53-Si mdebare sacxovrebel saxlze. 1937 wlis oqtomberSi falsificirebuli braldebiT dapatimrebuli maSindeli saqalqo aRmaskomis Tavmjdomare da aWaris saolqo komitetis biuros wevri mustafa iusufis Ze CaxvaZe iyo gamorCeuli sazogado da saxelmwifo moRvawe. wlebis ganmavlobaSi muSaobda araerT sapasuxismgeblo Tanamdebobaze. misi dapatimrebis gamo represiebi Seexo ojaxsac. 1956 wels mustafa CaxvaZe reabilitirebuli iqna. igi aRiarebulia politikuri represiebis msxverplad.
ramaz surmaniZis memorialuri dafa baTumSi, rusTavelis q.№10-Si mdebare saxlze ganTavsdeba. eqimi, mwerali, sazogado moRvawe, publicisti ramaz surmaniZe 87 wlis asakSi gardaicvala. gardacvalebamde ramdenime kviriT adre igi berad aRikveca da ber-monazoni andria ewoda. iyo saqarTvelos respublikis pirveli mowvevis uzenaesi sabWos wevri, xeli moawera saqarTvelos saxelmwifoebrivi damoukideblobis aRdgenis aqts, aseve, iyo aWaris jandacvis ministri, meore mowvevis umaRlesi sabWos deputati da baTumis sakrebulos wevri. ramaz surmaniZe araerTi istoriuli, publicisturi, samecniero naSromis avtoria. mas ekuTvnis wigni „1937 wlebis tragedia baTumSi“, sadac 640 represirebuli adamianis Sesaxeb cnobebi da fotomasala aqvs moZiebuli. ramaz surmaniZe iyo saqarTvelos da aWaris damsaxurebulT eqimi, Rirsebis ordenosani, miniWebuli hqonda tbel abuserisZis, ilia WavWavaZis da zaqaria WiWinaZis saxelobis premiebi. iyo „sapatio baTumeli“ da „sapatio Suaxeveli~.