„ყოველთვის ჩამოივლის მატარებელი, რომელსაც აუცილებელია, გაჰყვე“
mariam xiTariSvili 27 48 93
Cveni dRevandeli respondenti Teatris mkvlevari, xelovnebaTmcodneobis doqtori, saqarTvelos SoTa rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo universitetis asocirebuli profesori, Tanamedrove qarTuli Teatris kvlevis centris damfuZnebeli da direqtori laSa CxartiSvilia. igi Tavis profesiaze, Teatrze da am sferoSi arsebul problemebze gvesaubreba.
– batono laSa, sad da rodis daiwyo Tqveni karieruli gza? rogorc vici, Tqveni pirveli werilebi Cvens gazeTSi ibeWdeboda. . .
– Cemi kariera Cems mSobliur qalaq baTumSi daiwyo. 1998 wels, jer kidev me-11 klasis moswavle viyavi, roca gazeT „aWaraSi“ daibeWda Cemi pirveli werili. yvelaze gamorCeuli Cems cxovrebaSi gazeT `aWarasTan~ TanamSromlobis periodi iyo, dRevandeli gadasaxedidan – miT umetes. amas imitom ar vambob, rom am intervius Tqven werT. maSin gazeTs niaz zosiZe redaqtorobda, romelTanac yovelgvari rekomendaciis da `Cawyobis~ gareSe mivediT me da Cemi klaseli Tamuna gudava da SevTavazeT TanamSromloba. niaz zosiZis madlieri viqnebi yovelTvis. Mman misTvis sruliad ucnob or axalgazrdas Tavis gamovlenis saSualeba da Sansi misca. mogexsenebaT, es periodi aslan abaSiZis mmarTvelobis xana iyo da samTavrobo gazeTSi yvela sityva kontroldeboda. ai, maSin, vbeWdavdi werilebis cikls aWaris xelovnebis warsulidan, sadac vambobdiT, rom XX saukunis dasawyisSi baTumSi saopero Teatri arsebobda, rom XX saukunis meore naxevarSi aq sabavSvo operebi idgmeboda. amiT vambobdiT – ara, batono aslan, Tqvenamdec iyo opera, sabavSvo opera da sxva kulturuli aqtivoba aWaraSi. es dRes sasacilod geCvenebaT, albaT, magram amas maSin didi gabeduleba sWirdeboda da madlobeli var redaqtoris mxardaWeris. gazeTi `aWara~ Cems meore ojaxad iqca Teatris Semdeg, sul vgrZnobdi ufrosi Taobis mxardaWeras, romelTa redaqtorobamac gamzarda me da garkveuli rolic Seasrula Cems avtorad CamoyalibebaSi. gansakuTrebiT, madlieri var eTer xomerikis, marina miTaiSvilis, gamorCeulad mamxnevebda xolme manana ZiZiSvili da raoden sasixaruloa, rom isini dResac aqtiurad da Rirseulad iRvwian am saukunovan gazeTSi.
– erT-erTi saukeTeso Teatrmcodne xarT saqarTveloSi. ra sirTuleebi SegxvdaT am gzaze?
– ara mgonia, ase iyos. Cemze ukeT weren sxvebic, ubralod, Cemma aqtiurobam, Sromismoyvareobam da Teatris uangaro siyvarulma maqcia imad, rac dRes var. yvelaze rTuli Tavis damkvidrebis periodi iyo. kargad vswavlobdi, xSirad vibeWdebodi, popularobac ar maklda Cems sferoSi, magram universiteti rom davamTavre, umuSevari viyavi 8 Tve, arada, megona, universitetis damTavrebis Semdeg SemoTavazebebis rigi damidgeboda. Tumca, far-xmali ar davyare da gavagrZele muSaoba. amas imitom vyvebi, rom momavalma Taobam ar dakargos rwmena, yovelTvis Camoivlis matarebeli, romelsac aucilebelia, gahyve.
– vin aris Tqveni sayvareli pedagogi, romelmac wvlili Seitana Tqvens profesionalad CamoyalibebaSi?
– upirvelesi pedagogi da aRmzrdeli vasil kiknaZea, qarTvelTa Soris obieqturobiT yvelaze gamorCeuli Teatris istorikosi da kritikosi. gamimarTla, rom misi mowafe gavxdi da mravali weli viswavle masTan. miuxedavad imisa, rom Cveni gzebi didi xnis win gaiyara, madlieri var levan xeTaguris, romelmac bevri ram maswavla. Tanamedrove evropul TeatrSi Tu rame vici, es misi damsaxurebaa, ise, rogorc qarTul TeatrSi – vasil kiknaZis. uSualod Cemi pedagogebi ar yofilan lala TabukaSvili, lela oCiauri, manana korZaia, maka vasaZe, magram maT zogierT pedagogze meti resursi Cades CemSi. TiToeuli maTganis saxeli profesiul wreebSi mxolod profesionalizmTan da RirsebasTan asocirdeba.
– kritikosebi dRes TavianT saTqmels bolomde ver amboben, anazRaurebac mizeruli aqvT da arc aravis gadamtereba surT. rogor unda daaRwion Tavi am siZneles?
– iyo kritikosi saqarTveloSi, Zalian Znelia, radgan bazari pataraa da yvela yvelas icnobs, megobrobs, TanamSromlobs. Tu iqnebi piruTvneli kritikosi, maSin aRaravin mogesalmeba da gariyuli iqnebi, aseTic arsebobs. ar vambob, rom reJisorebs an msaxiobebs unda vuyvarde, ar maqvs amis gamo diskomforti, magram pativs unda gcemdnen. pativiscema ki modis profesionalizmiTa da obieqturobiT. amitom, me sadRac SuaSi var gaCxerili, vcdilob, vTqva simarTle, mTavaria, Cem TavTan viyo marTali. . . radikalizmi sulac ar aris swori gza, sjobs iyo konstruqciuli.
– Tqven ramdenad gamogdiT iseTi formiT kritika, rom ar gaiCinoT ganawyenebuli adamianebi?
– roca simarTles ambob, ginawyendebian adresatebi, magram drois Semdeg xvdebian, rom marTali vuTxari, simarTle davwere. Tumca, kritikuli werili aravisTvisaa sasiamovno, zogi amas agresiulad iRebs, zogi am agresias malavs da Tavs ikatunebs, viTom araferi waukiTxavs da araferi icis. ise, rac ufro meti `ganawyenebuli~ eyoleba kritikoss, miT ufro kargi kritikosia da misi fasic iwevs bazarze.
– Teatraluri kritika iseT maRal safexurze dRes aRar dgas, rogorc adre. ra zians ayenebs es yovelive Teatrs?
– ar mgonia, ase iyos. diax, winaT Tu moRvaweobdnen vasil kiknaZe, nodar gurabaniZe da naTela uruSaZe, axlac moRvaweoben gamorCeuli kritikosebi. iseve, rogorc idgmeba kargi da susti, warumatebeli speqtaklebi, iwereba kargi da susti recenziebic. vfiqrob, rom saqarTveloSi mainc ipovi Svid karg Teatrologs, romelic Tanamedrove qarTuli saTeatro kritikis Rirsebas warmoadgenen. mosazrebas, gnebavT narativs, rom kritikosebi aRar arseboben, msaxiobebi da reJisorebi gvCrian da atyueben sazogadoebas. sinamdvileSi, maT mSvenivrad ician, rom kritika arsebobs da Tanac Zalian marTebuli, ubralod, amas xmamaRla ar aRiareben. maT rom hkiTxo, ar kiTxuloben recenziebs. Aaba, saidan ician, rom ar arsebobs kritika?! ise, bolo dros, kritika gamococxlda, radgan kulturis saministrom gaaCina sivrce, sadac kritikoss SeuZlia gamoaqveynos Tavisi recenziebi da amaSi anazRaurebac miiRos. aseTi saSualeba damoukideblobis miRebis Semdeg ar gvqonia kritikosebs.
– baTumis Teatrma mayureblis dabruneba SeZlo, premierebze bileTebi srulad iyideba. . . mimdinare repertuars Tu icnobT da zogadad, ras fiqrobT baTumis dramatuli Teatris speqtaklebis xarisxze?
– vfiqrob, baTumis Teatrma, dRes, aleqsandre qanTarias xelmZRvanelobiT, lamis sami aTeuli wlis problema gadaWra. manamdec idgmeboda kargi speqtaklebi, magram mayurebeli ar wyalobda, axla mTel qarTul TeatrSi dabrunda mayurebeli. baTumi specifikuri qalaqia mayureblis TvalsazrisiT, sakmaod rTuli. bolo periodis stabilurma sarepertuaro afiSam gaxada SesaZlebeli mayureblis mozidva. es kargad icoda aleqsandre qanTariam da Sedegmac ar daayovna. amavdroulad, dRes, baTumis Teatrs mravalferovani repertuari aqvs, Janrobrivadac da Tematuradac. adre Tu mxolod 6-9 msaxiobs vxedavdiT, axla ase aRar aris, faqtobrivad, dasis wevrTa umravlesoba speqtaklebSi monawileobs. . . yvelaze mniSvnelovnad is mimaCnia, rom baTumis Teatri bolo periodSi inarCunebs repertuarSi speqtaklebs da igi premieris Semdeg afiSidan ar qreba. . .
– Tqveni azriT, ras unda iTvaliswinebdes Teatri, – iseTi speqtaklebi dadgas, romelic mayurebelzea gaTvlili da SeiZleba ar iyos maRali xarisxis, Tu iyos inovaciuri Janris (fsiqologiuri da a.S.), xarisxiani, romelsac rTulad iRebs mayurebeli?
– Teatri yvelafers unda iTvaliswinebdes. is ver iqneba ganyenebuli mayureblisgan da verc mxolod mayureblis moTxovnaze orientirebuli. mas aqvs amocana, ilaparakos sazogadoebisTvis aqtualur problemebze sxvadasxva formiT da eniT. xarisxis gansazRvrac winaswar SeuZlebelia. aravin icis, Canafiqri ra Sedegamde miva. amis bevri magaliTi gvaqvs, es xom SemoqmedebiTi procesia.
– ra problemebi aqvs dRes qarTul Teatrs da maTgan romelia `qarTuli~, anu iseTi, rac ar axasiaTebs dasavlur Teatrs?
– es Zalian kompleqsuri kiTxvaa da pasuxic araerTgvarovani iqneba. vfiqrob, yvelaze didi problema isaa, rom dRes Teatrs samsaxurad ufro Tvlian, vidre meore saxlad. aqa-iq igrZnoba, rom siyvaruli Teatrisadmi Tavad Teatris zogierT praqtikosSi gafermkrTalda. es exeba rogorc ufros, aseve, axalgazrda Taobas. problemaa sakmarisi qarTuli piesebis ararsebobac, aseve problemebia swavlebaSi, xelobis dauflebaSi, rasac xSirad vawydebiT da xilulia. gana saswavleblebi karg kadrebs ar uSveben? Uubralod, maT Soris radikaluri ganxvavebaa. standartis SenarCuneba mgonia erT-erTi mniSvnelovani problema. SemoqmedebiT problemebs ra dalevs. roca Teatri Zalian kargadaa, maSinac ki bevri problemaa. Teatrs uxdeba problema da Cixi, swored aseT dros poulobs is gamosavals da ibadeba xelaxla.
– rodesac scenidan msaxiobis xma ar ismis, an speqtakli reJisoruli lafsusebiTaa savse, TvliT, rom es profesionalizmis deficitia?
– diax, am problemas TiTqmis yvelgan vawydebiT, maSinac iyo, roca scenaze ostatebi idgnen. profesiisadmi siyvaruli da Tavdadeba rom vaxsene zemoT, swored amas vgulisxmobdi, msaxiobs sWirdeba mudmivi zrunva da muSaoba sakuTar Tavze. sasceno metyvelebis problema, samwuxarod, uaxlesi qarTuli Teatris aqtualuri problemaa. aq Cveni xasiaTi vlindeba, radikalizmi, an vyviriT scenidan, an vCurCulebT, oqros Sualedis dacva ar gamogvdis.
– ucxoeTSi Tu gcemiaT TvalSi msaxiobebis zedapiruli damokidebuleba saqmisadmi?
– ra Tqma unda, msaxiobi yvela kontinentze msaxiobia, parizis da berlinis scenebzec minaxavs cudi msaxiobebi, maT Soris, nacionaluri Teatris scenebze. cudi speqtaklebic minaxavs da es yvelaferi damokidebulebis bralicaa.
– ra gegmebi gaqvT?
– axla vmuSaob, Cemi azriT, Zalian saintereso epoqaze, erekle II-is drois Teatrze. bevri siaxle da aRmoCena iqneba saTeatro sazogadoebisTvis, amavdroulad, axali wigni istoriis gadasaxedidan exmianeba qarTuli Teatris dRevandelobasac. specialurad da eqskluziurad am gamocemisTvis imuSavebs cnobili qarTveli mxatvari mamuka cecxlaZe, romelic Seqmnis im personebis pirvel ilustraciebs, romlebic mxolod saxelebiTa da gvarebiT viciT. gamocemis vizualur koncefciaze muSaobs cnobili qarTveli fotografi da wignis dizaineri irina abJandaZe. cxadia, am ideas marto kulturis saministros mxardaWeris gareSe ver ganvaxorcieleb. Paralelurad, vimogzaureb saberZneTsa da safrangeTSi, sadac Teatralur festivalebs daveswrebi da msoflio Teatris gamorCeul nimuSebs vnaxav.