რამდენად რეალურია კოალიციური მთავრობის დაკომპლექტება?
laSa xomeriki 593 50 82 69 –
saparlamento arCevnebis moaxloebasTan erTad vnebaTaRelva matulobs, mitingebi, gamosvlebi, muSti-krivi parlamentSi (aRarafers vambob sityvier dapirispirebebze) Tanamedrove saqarTvelos Tanmdevi procesebia, risi gamomwvevi faqtori, amjerad kanoni `ucxouri gavlenis gamWirvalobis~ Sesaxeb aRmoCnda. opoziciis TqmiT, es kanonproeqti rusulia, mmarTveli partia sapirispiro mosazrebas afiqsirebs da acxadebs, rom dasavluria. gaxSirda saqarTvelos xelisuflebis mimarT kritikuli gancxadebebi evroparlamentarebis mxridan. eqspertTa azriT, es yovelive SesaZloa qveynisTvis savalalo aRmoCndes. udavoa, rom Tu mmarTveli gundi arCevnebis tests demokratiis standartebiT Caabarebs, qveyanaSi stabiluroba ganmtkicdeba da dasavleTis keTilganwyobasac davimsaxurebT. aRsaniSnavia isic, rom iqmneba axali opoziciuri platformebi. xelisufleba jerjerobiT ryevebs ar ganicdis, Tumca ra moxdeba uaxloes momavalSi, Zneli saTqmelia. mainc rogoria dRevandeli realoba da ras unda velodoT am sakiTxze `aWarasTan~ sajaro mmarTvelobis doqtori, bsu-is leqtori giga fartenaZe saubrobs.
– Tavdapirvelad saSinao politikaze visaubroT. . .
– qveyanaSi Seqmnili bolodroindeli movlenebi cxadyofs, rom rac ufro moaxlovdeba 2024 wlis saparlamento arCevnebi, miT ufro aiwevs politikuri temperatura. samwuxarod, kvlav gviwevs erTi wlis winandeli `martis movlenebis~ ganmeoreba, rac erTgvar `deJa viud~ gveqca. garda amisa, xazgasasmelia isic, rom `ucxouri gavlenis gamWirvalobis~ Sesaxeb xelmeored inicirebuli kanoni ar aris mxolod erTi rigiTi sakanonmdeblo aqti, romelsac parlamenti ganixilavs, aramed Cveni qveynis evroatlantikuri integraciisken mimaval gzaze erT-erTi gadamwyveti mniSvnelobis kanonproeqtia, romelsac damtkicebis Semdeg didi gavlena eqneba saqarTvelos evropul momavalze. rogorc cnobilia, cvlilebebi Sevida genderuli kvotirebis savaldebulo wesTan dakavSirebiT da aseve, axalia kanonproeqti, romelic e.w. `ofSoruli zonidan~ finansebis Tu sxva simdidreebis gadmotanas Cvens qveyanaSi dabegvris gareSe iTvaliswinebs.
– rogorc cnobilia, mmarTveli partia kvlav apirebs `ucxouri gavlenis gamWvirvalobis~ Sesaxeb kanonis miRebas, ras fiqrobT?
– sazogadoebis udidesi nawilis, axalgazrdebis, samoqalaqo seqtoris, Cveni saerTaSoriso strategiuli partniorebis, dasavleli liderebis mowodebisa Tu winaaRmdegobis gaTvaliswinebiT, vfiqrob, rom ar unda miviRoT zemoaRniSnuli kanoni, radgan mas evropul kanonTan da aSS-is `farasTan~ aranairi kavSiri ar aqvs, sul mcire, azianebs Cveni qveynis evropul integracias da safrTxes Seuqmnis Cvens istoriul arCevansa da monapovars, riTac dazaralebuli da wagebuli Cveni qveyana darCeba, romelsac gacxadebuli aqvs saqarTvelos evropuli integraciis suliskveTeba da ualternativoba.
– aseve, gansjis sagania kanonproeqti qalTa kvotirebis Sesaxeb, romlis mixedviTac partiebs aRar eqnebaT valdebuleba, qalebi Seiyvanon saarCevno siaSi. . .
– maSin, roca parlamentSi `ucxouri gavlenis gamWvirvalobis~ Sesaxeb kanoni ganixileba dasamtkiceblad, vfiqrob, savaldebulo kvotirebis sakiTxze diskusiam ukana planze gadainacvla. mimaCnia, rom adamianebi politikaSi survilisamebr unda CaerTon, Tumca am survilis realizebac efeqtianad unda iyos SesaZlebeli.
– praqtikulad, saarCevno maraToni araoficialurad mimdinareobs, am mxriv mmarTveli partia da opozicia ra stadiaSia?
– SegviZlia vTqvaT, rom dRes saarCevno maraTonSi monawile mxareebs mTlad saxarbielod ar aqvT saqme. Cven ar gvyavs erTi gamokveTili politikuri Zala, centri, romelsac 2024 wlis saparlamento arCevnebze erTpartiulad SeeZleba, daakompleqtos mTavaroba, anu umravlesoba hyavdes parlamentSi, es mocemuloba ki zrdis koaliciuri mTavrobis arsebobis SesaZleblobas.
– mmarTveli partia xSirad akritikebs evroparlamentis wevrebs. parlamentis Tavmjdomare Salva papuaSvilma ganacxada, rom dadga dro, evrokavSiri gaemijnos evroparlamentarebis cilismwameblur gancxadebebs, Tqveni azri amis Sesaxeb. . .
– saqarTvelos oficialuri pirebis mier gakeTebuli gancxadebebi, upirveles yovlisa, unda Seexebodes Cveni qveynis konstitucias, qarTveli xalxis gacxadebul nebas, saqarTvelos sagareo kurss da Cveni qveynis erovnul interesebs.
– cxadia, gverds ver avuvliT saqarTvelosTvis kandidatis statusis miniWebas, es ra faqtorebma ganapiroba da evrokavSirTan dasaaxloeblad ra reformebia gasatarebeli?
– kandidatis statusis moniWeba ar dawyebula 2023 wels da mas saSualod 15-20-wliani istoria axlavs Tan. es iyo namdvilad rTuli, mtkivneuli, magram qarTveli xalxis udidesi nawilis gacxadebuli survili – evropuli saxelmwifos mSenebloba da amisTvis unda gavakeToT yvelaferi. Tavad kandidatis statusis moniWebis SesaZlebloba gaCnda 2022 wlis Tebervlidan, rodesac ruseTi SeiWra ukrainis suverenul teritoriaze, ramac daaCqara evrokavSiris gafarToebis sakiTxis ganxilva. ukrainasa da moldovasTan erTad Cvenc mogveniWa statusi. rac Seexeba daaxloebas da reformebs, amisTvis SesasrulebeliBELgvaqvs 9 rekomendacia, xolo `ucxouri gavlenis gamWirvalobis~ Sesaxeb kanonis miRebasTan dakavSirebiT modis sagangaSo mesijebi evrointegraciisken mimaval gzaze.
– bolo dros saqarTvelos prezidenti salome zurabiSvili sul ufro metad akritikebs mmarTvel partias. misi TqmiT, xelisufleba sabotaJs uwyobs qveynis evropul kurss. . .
– imis gamo, rac Cveni qveynis evropul momavals daazianebs, safrTxes Seuqmnis da simtkicis nacvlad myifes gaxdis, kritika SeiZleba yvelaze rbili formac ki iyos.
– opoziciur speqtrSi mimdinare procesebze visaubroT, realurad, opozicia gamarjvebisTvis ibrZvis Tu mTavari opoziciuri Zalis statusis mopovebisTvis?
– arsebuli mocemulobiT, arcerT opoziciur Zalas ar ZaluZs, gaimarjvos arCevnebSi, vgulisxmob parlamentSi umravlesobiT mosvlas. amis erTi procenti Sansic ki ar arsebobs, magram Sansebi izrdeba da realuri SeiZleba gaxdes koaliciuri mTavrobis Camosayalibeblad erTianobiTa da Sedegze orientirebuli qmedebebiT.
– opoziciuri speqtri ramdenad safuZvlianad uxsnis mosaxleobas arCevnebze misvlis aucileblobas?
– ar vfiqrob, rom romelime politikuri partia unda iyos advokatirebis procesSi, rodesac saqme exeba arCevnebSi monawileobas. es iseTi mniSvnelovani instrumentia, procesebze zemoqmedebis TvalsazrisiT srulwlovani moqalaqisTvis, rom rac ufro naklebad mouwodeben partiebi arCevnebSi misvlas da rac ufro damoukideblad, gaazrebulad da momzadebulad gamoiyeneben moqalaqeebi TavianT konstituciur uflebas, miT ufro Zlieri da maRali legitimaciis mqone xelisufleba gveyoleba.
– sagareo sakiTxsac SevexoT, yirimis aneqsiis Sedegad dasavleTs ruseTisTvis rom realuri ekonomikuri sanqciebi daewesebina, msoflio Tavidan aicilebda ruseT-ukrainis oms?
– yirimis aneqsiis Semdeg dasavleTis mxridan ruseTis winaaRmdeg gamoyenebuli sanqciebi namdvilad araefeqturi iyo. 2008 wlis agvistos oms rom Tvali gadavavloT, aqac, msgavsad yirimisa, miuxedavad mkacri gancxadebebisa da mowodebebisa, dasavleTs efeqturi reagireba ar mouxdenia, ramac albaT ruseTs dausjelobis gancda gauRviva, magram ukrainaSi SeWris Semdeg aq is dasavleTis radikaluri sanqciebis paketebs Seejaxa, ramac daasusta da kidev ufro daasustebs. es saxelmwifo aris agresori, arasando qveyana da masTan dialogi, ubralod, warmoudgenelia. mxolod misive xerxebiT unda daaxevino ukan da daamarcxo.
– ra cxadyo am omma samxedro, politikuri da ekonomikuri TvalsazrisiT?
– ukrainis armia dRes erT-erTi saukeTesoa mTel msoflioSi, romelic natos standartebs akmayofilebs. ekonomikurad es omi pirdapir aisaxa mTels regionsa da evropis kontinentze, xolo politikur nawilSi aseTi erTiani, konsolidirebuli da Zlieri Cven meore msoflio omis Semdeg ar gvinaxavs dasavleTi, romlis saerTo mizani ruseTis damarcxeba da ukrainis, moldovis da saqarTvelos teritoriuli mTlianobis aRdgenaa.
– dabolos, rogor aisaxeba postsabWoTa qveynebze ruseTis gaZliereba an fiasko ukrainaSi?
– ukrainaSi ruseTi unda damarcxdes, raTa daiwyos teqtonikuri Zvrebi kavkasiis regionSic, rac gulisxmobs Cveni qveynis teritorebis deokupacias, aseve – moldovis, belarusSi ki demokratiuli xelisuflebis arCevas da a.S.