
„ჩვენ თვალწინ იბადება ახალი მსოფლიო უწესრიგობა“. . .
laSa xomeriki 593 50 82 69 –
ukrainaSi civilizaciuri omi rom mimdinareobs ruseTsa da dasavleTs, demokratiasa da diqtaturas, sinaTlesa da sibneles Soris, cxadze ucxadesia. sinaTles ukraina ganasaxierebs, sibneles ki ruseTi. TiTqmis sami welia, rac ruseTis federacia agresias axorcielebs ukrainaSi – iavarqmnili qalaqebi da soflebi, aTiaTasobiT daxocili da daWrili adamiani, milionobiT ltolvili swored imas cxadyofs, rom kremlis mTavari amocana ukrainis msoflio rukidan gaqrobaa, magram am mizans ver miaRwia -oficialurma kievma SeZlo, gamklaveboda ruseTis armias da es, garkveulwilad, dasavleTis damsaxurebaa. . . axla gardamtexi etapi dgeba ara mxolod ukrainisTvis, aramed mTeli msofliosTvis. mas Semdeg, rac aSS-is prezidenti donald trampi gaxda, alaparakdnen omis Sewyvetaze da ismis kiTxvebi: omis ra fazaa axla ukrainaSi? rogor apirebs trampi omis dasrulebas da mimdinareobs Tu ara axali msoflio wesrigis formireba? am da sxva aqtualur sakiTxebze gvesaubreba onlaingamocema `realpolitikis~ redaqtori aka zarqua.
– TiTqmis sami welia, grZeldeba ruseTis agresia ukrainis mimarT, axla omis ra fazaa?
– arsebobs mosazreba, rom omi CixSia Sesuli. me ar veTanxmebi mosazrebas, rom frontis xazi gayinulia. aris Sefasebebi, romlis mixedviTac ruseTis upiratesobebi TvalnaTelia, kerZod, cocxal ZalaSi, aseve, aviaciaSi, ukrainis mxares, SeiaraRebis da cocxali Zalis danaklisis fonze, es yvelaferi iRebs kumulaciur efeqts. Cans isic, rom ruseTis winsvlis tempebi bolo Tveebis ganmavlobaSi donbasSi mniSvnelovnad gaizarda da faqtobrivad, 2022 wlis temps daubrunda. amis miuxedavad, mainc rTulia Tqma, rom ruseTi strategiul gamarjvebasTan axlos aris. Tu ruseTi ramdenime qalaqis dakavebas SeZlebs doneckis olqSi, ori didi aglomeracia – slavianskisa da kramatovskis – darCeba ukrainis kontrolqveS. aqedan gamomdinare, fronti ar aris Cixur mdgomareobaSi, rogorc xSirad amboben, Tumca Tu ver vxedavT romelime mxaris gadamwyvet upiratesobas am dapirispirebaSi, es ar gvaZlevs saSualebas, vTqvaT, rom ruseTi sadac did Setevas wamoiwyebs, dasaxul mizans miaRwevs. gasulma orma welma aCvena, rom ruseTis samxedro formirebebs ar SeuZlia masobrivi, didi zurgis garRveva da mniSvnelovani operaciebis warmoeba, isini win miiweven, magram danakargebi ufro metia, Sesabamisad, winsvlis tempi naklebia. miuxedavad imisa, rom bolo TveebSi es tempi gaizarda, ruseTis strategiul gamarjvebaze ver visaubrebT. Tavis mxriv, ikveTeba situacia, roca ukrainis problemebi TvalSisacemia da es ukavSirdeba cocxali Zalis danakliss, ukraina Tmobs ufro bevr teritorias.
– amaswinaT ukrainis prezidentma ganacxada, rom dasavleTis samxedro daxmareba aTi procentis farglebSia. es ras mianiSnebs?
– Cven ar viciT, ukrainam ramdeni procenti daxmareba miiRo. SeiZleba, zelenskis zemoaRniSnuli gancxadeba zustad ar asaxavs realobas, magram, nebismier SemTxvevaSi, es maniSnebelia omisgan daRlilobis ganwyobisa dasavlur qveynebSi. dasavleTSi ver xedaven am konfliqtis swrafad gadawyvetis gzebs, omisgan daRlilobis tendenciebs vxedavT ukrainis mokavSireebSi – rogorc evrokavSiris qveynebSi, aseve, amerikis SeerTebul StatebSi. aqedan gamomdinare, am realobas aireklavs ukrainis prezidentis gancxadeba.
– samxedro eqspertebi acxadeben, rom erTi wlis win, aSS–s ukrainis samxedro daxmarebebi rom ar gaeyina, ruseTi ver SeZlebda doneckis olqSi qalaqebis aRebas. . .
– samxedro daxmarebis gaCerebam, ra Tqma unda, uaryofiTi gavlena iqonia ukrainis armiis mdgomareobaze frontis mTel xazze, Tumca es ramdenad iyo gadamwyveti faqtori, rTuli saTqmelia. am droisTvis ukrainis armiis mTavari problema aris cocxali Zalis danaklisi. . . amas Tan erTvis ukrainis winaSe arsebuli sirTuleebi, rac ukavSirdeba, pirvel rigSi, mobilizaciis dagvianebul kanons, cocxali Zalis naklebobas da ruseTis strategiuli da taqtikuri aviaciis gaaqtiurebas frontis mTel gayolebaze, maT Soris marTvadi, e. w. planirebadi bombebiT, rac arTulebs ukrainuli armiis mdgomareobas frontis nebismier monakveTze. strategiulad, es faqtorebi ufro mniSvnelovania, vidre SesaZlo samxedro daxmareba, yovel SemTxvevaSi, samxedro eqspertebis umravlesoba Tanxmdeba, rom mTavari struqturuli problema ukrainis armiisTvis am momentSi aris cocxali Zalis danaklisi da ruseTis aviaciis aqtiurad dabruneba brZolis velze. Sesabamisad, ukrainis mier teritoriebis daTmobis mTavar mizezad am faqtors ufro gamovyofdi, vidre daxmarebis Semcirebas.
– jerjerobiT ise Cans, rom dasavleTi arc ukrainis gamarjvebiT da arc ruseTis realuri damarcxebiTaa dainteresebuli. Tu asea, ra mizani aqvs dasavleTs?
– mTavari problema swored isaa, rac Tqven TqviT. zogadad, Cven ar gvinaxavs am omis dasrulebasTan dakavSirebiT dasavleTisgan mwyobrad gawerili strategia. aseve, ar Cans, rogori unda iyos im problemis xangrZlivi, grZelvadiani gadawyveta, rasac ruseTis eqspansiuri imperializmi hqvia. omis pirveli wlidan dRemde dasavleTis strategia am omTan dakavSirebiT formirebuli iyo Semdegnairad: ruseTs ver unda mieRwia strategiuli gamarjvebisTvis, es mizani miRweulia. am TvalsazrisiT, ukrainam gaimarjva, maT SeinarCunes saxelmwifoebrioba miuxedavad im upiratesobisa, rac ruseTs dRes aqvs. . . naklebad mosalodnelia, rom ruseTma miaRwios strategiul mizans, anu ukrainis xelisuflebaSi dasvas marionetuli mTavroba da ganaiaraRos ukrainuli armia. . . amis albaToba nulis tolia. am TvalsazrisiT, strategiul gamarjvebas ruseTma ver miaRwia. strategiis am nawilSi dasavleTis mizani miRweulia, Tumca es ar aris sakmarisi, aq grZelvadian gadawyvetaze unda iyos saubari, kerZod, imaze, Tu rogori aris dasavleTis pasuxi ruseTis agresiul imperializmze, razec dasavleTSi aqtiuri msjelobaa. . . gamocdileba gviCvenebs, rom ruseTi Tavs ar esxmis natos wevr saxelmwifoebs. aqedan gamomdinare, ukrainis mTavari mizani am etapze aris usafrTxoebis myari garantiebis miReba, rom omi dasrulebis Semdeg isev ar ganmeordeba, es iqneba mTavari ganmsazRvreli imisa, Tu vin gamova am omidan gamarjvebuli da ara teritoriuli kontroli ama Tu im olqisa. vfiqrob, dasavleTs ar hqonda gamoxatuli strategia, Tu ra surda am konfliqtidan, anu rogori unda yofiliyo misi dasasruli da rogori unda iyos ukve Semdeg am problemis postsaomari gadawyveta.
– donald trampis prezidentad arCeviT ra icvleba msoflioSi?
– donald trampis arCeviT vrwmundebiT, rom es talRa populisturi Tu ultramemarjvene ar aRmoCnda. SegviZlia vTqvaT, rom es aris axali politikuri meinstrimi mTel msoflioSi. aqedan gamomdinare, es aris axali koalicia, romliTac donald trampma gaimarjva da mianiSnebs Secvlil poziciebze amerikaSi. . . vxedavT, rom dasavleTSi antiistebliSmenturi talRa izrdeba, rac, rogorc wesi, axasiaTebs recesiebis Semdgom periods. es ar aris ucxo, es tendenciebi gasuli krizisebis drosac gvaxsovs, maT Soris, 1930-ian wlebSi, rogoric iyo `respublikuri partia~. vxedavT, rom `respublikuri partia~ ubrundeba Tavis asi wlis winandel ideebs, romelic gamoxatuli iyo sagareo politikuri izolacionisturi politikiT, xolo savaWro politikis TvalsazrisiT, es iyo proteqcionisturi partia. daaxloebiT am ideebs, am safuZvelebs ubrundeba amerikis `respublikuri partia~.
– trampma ganacxada, rom daamTavrebs oms ukrainaSi. . .
– SegviZlia vTqvaT, rom im dromde, sanam trampi gaimarjvebda saprezidento arCevnebSi, misi mxridan gancxadebebi mainc iyo saarCevno ritorika. mas pirdapir hkiTxes, rogor apirebda omis damTavrebas, razec Tqva, rom am gegmas ar gaasajaroebs, Semdgom mis ganxorcielebas xeli rom ar SeeSalos.
– sxvadasxva dasavluri mediis informaciiT, trampis gegma ukrainasTan mimarTebiT aseTia: omis gayinva da natos gafarToebis SeCereba 20 wliT. . .
– es aris erT-erTi gegma, romelsac asaxeleben trampis irgvliv myofi `respublikelebi~. aris, sxva gegmebic, maT Soris kelogis da fricis gegma, romelic iTvaliswinebs frontis xazis gayinvas da molaparakebebis dawyebas, Tumca trampis magivrad, ZiriTadad, saubroben misi TanaSemweebi. aqedan gamomdinare, zustad rogori iqneba trampis strategia da midgoma am omTan dakavSirebiT, rTuli saTqmelia. misi xasiaTidan gamomdinare, amas veravin ityvis. is impulsurad iRebs gadawyvetilebebs, amitom rTulia gansazRvra, konkretulad ra strategia aqvs tramps am omTan dakavSirebiT. arsebobs molodinebi, rom misi midgoma iqneba e. w. Zveli `respublikuri~, reiganuli xaziT nasazrdoebi, romelic gulisxmobs mSvidobas, oRond Zalis gavliT, Zalis meSveobiT. SesaZloa, Cven msgavsi strategia vixiloT, Tumca ar velodebi, rom es iqneba ukrainis mitoveba srulad. jerjerobiT es yvelaferi marCielobaa, radgan trampis magivrad saubroben mis irgvliv myofi adamianebi da aravin icis, konkretulad, am viTarebaSi ra midgomas arCevs axali prezidenti.
– aris mosazreba, rom SesaZloa, dasavleTma ukrainis xelisuflebas axali arCevnebis Catareba aiZulos. ramdenad mosalodnelia ukrainaSi antidasavluri lideri movides xelisuflebaSi?
– es azri musirebs, Tumca rTuli saTqmelia, ra SeiZleba moxdes. nebismier SemTxvevaSi, sanam es omi ar dasruldeba, an misi intensivoba ar Semcirdeba, mgonia, rom axali saprezidento arCevnebis Catareba gamoricxulia. mas Semdeg, rac omis intensivobis Semcirebas vixilavT, arCevnebi Catardeba. . . TviT ukrainaSic aris amis moTxovnileba. zelenskis popularoba ecema, magram mainc mgonia, rom imis Sansi, ukrainaSi momaval arCevnebSi gaimarjvos antidasavlurma liderma, Zalian naklebia. Cven vxedavT, 2014 wlidan moyolebuli – yirimis aneqsiiT da Semdeg donbasis okupaciiT ruseTma am ukrainul eleqtorats daaklo daaxloebiT 5-7 milioni rusulad ganwyobili adamiani, amis Semdeg prorusulad ganwyobili opoziciuri partiebis da liderebis popularoba ukrainaSi aT procents ver scdeba.
– `sul ramdenime ram aris, risi Tqma danamdvilebiT SegviZlia trampisgan mosalodnel politikaze,~ – aRniSneT Tqvens feisbuqgverdze. gviTxariT amis Sesaxeb. . .
– Cemi posti daiwera manamde, sanam trampi Tavis kabinets Sekrebda. rogorc mosalodneli iyo, samive gansxvavebuli banakidan aRmoCndnen warmomadgenlebi mis kabinetSi: izolacionistebisganac, Pprioetistebi (respublikelebi, romlebic resursebis dazogvas da CineTTan dapirispirebaze koncentrirebas emxrobian) da e. w. qorebisganac. ar gamarTlda molodinebi, rom trampis axal administraciaSi sagareo politikis saTaveSi movidodnen izolacionistebi. vxedavT, rom piriqiT – gansxvavebuli banakis warmomadgenlebi Sevidnen, maT Soris, vgulisxmob marko rubios, romelic saxelmwifo mdivnad dainiSna, magram am bankSic, igive ukrainis sakiTxSi, aris gansxvavebuli azri. aqedan gamomdinare, trampis irgvliv mcuravi `respublikelebi~ Tanxmdebian, rom pirvel rigSi, gagrZeldeba israelis daxmareba da aq sruli Tanxmobaa; meore – evropel mokavSireebs mouwevT Tavdacvaze xarjebis zrda, rac iyo trampis mizanmimarTuli politika misi pirveli prezidentobis vadis dros, meore vadaSic es gagrZeldeba; mesame – iranis mimarT sanqciebi ufro mkacri iqneba, dabrundeba maqsimaluri wnexis reJimi. Aaseve, dagegmilia amerikis energetikuli potencialis gaTavisufleba dawesebuli SezRudvebisgan da fasebis gaiafeba. es aris programa, razec `respublikuri partiis~ yvela fraqcia Tanxmdeba. Aamas emateba CineTis mimarT maqsimalurad mkacri xazis gatareba, maT Soris, tarifebisa da, zogadad, politikuri wnexis TvalsazrisiT. Aamaze miuTiTebs trampis mier SerCeuli kadrebi. . . es aris is sakiTxebi, razec yvela banaks Soris sruli Tanxmobaa. danarCeni aris molaparakebis da kompromisis gziT gadasawyveti, rac pirvel rigSi, damokidebuli iqneba aSS-is axali prezidentis personalur azrze gadasawyvet sakiTxTan dakavSirebiT.
– zogierTi analitikosi ar gamoricxavs, rom SesaZloa, trampma navTobze fasebi dawios. ramdenad realuria aseTi scenari?
– aris molodini, rom dartymis xazi iqneba navTobze fasis daweva. miuTiTeben saudis arabeTTan trampis karg urTierTobazec. metsac getyviT, daaxloebiT erTi Tvis win saubari iyo, TiTqos saudis arabeTis princi apirebda navTobis fasebis dagdebas `opekis~ meSveobiT. . . saudis arabeTi (wlebis ganmavlobaSi) cdilobda, samizne fasi asi dolari yofiliyo, Sesabamisad, amiT ganisazRvreboda navTobis mopoveba. rac ufro mcire iyo mopovebis masStabi, miT ufro maRldeboda fasic. rogorc erTi Tvis win iwereboda, saudis arabeTSi gadawyvites, uari Tqvan samizne fasze da Seamciron navTobis fasi. ar aris gamoricxuli raime msgavsi vixiloT amJamadac saudis arabeTis mxridan. ra Tqma unda, savaraudoa, amerikis TanxmobiT, fasebi navTobze mkveTrad Semcirdes da amas xels uwyobs msoflioSi arsebuli viTarebac, iqneba es eleqtromobilebis warmoeba Tu ekonomikuri faqtori. rogorc vxedavT, regionSi ramdenime omi mimdinareobs, kerZod, Razis seqtorSi, libanSi, daZabulobaa iransa da israels Soris da am daZabulobis miuxedavad, navTobis fasi mainc stabiluria. . . mokled, navTobze fasis Semcireba sakmaod realisturia, es ruseTis ekonomikisTvis iqneba sagrZnobi dartyma, radgan misi Semosavlis daaxloebiT 30 procenti swored sanavTobo da gazis eqsportze modis. amasTan, gaaCnia rogori iqneba es Semcireba. ruseTis biujetis mixedviT, mimdinare wels navTobis gasayid fasad ganisazRvra 45-47 dolari, saubaria rusul navTobze. aqedan gamomdinare, Tuki fasi 45 dolars Camoscdeba, es ruseTis biujetisTvis seriozuli problema iqneba. . .
– cnobilia, yvela didi omis dasrulebis Semdeg msoflios axali wesrigi yalibdeba. . .
– Cven Tvalwin ibadeba axali msoflio wesrigi, ufro sworad, axali msoflio uwesrigoba. axla mTavaria, rogori iqneba am omis dasasruli, anu ra pirobebiT gaCerdeba omi da rogori iqneba ZalTa balansi Semdeg.
– dabolos, wydeba Tu ara ukrainaSi evropis da, maT Soris, saqarTvelos momavali?
– ra Tqma unda, Cveni qveynis bedic wydeba ukrainaSi, Tumca Cven SegviZlia viaqtiuroT da ufro metad viyoT dasavluri dRis wesrigSi, usafrTxoebis moTxovnis da teritoriuli mTlianobis aRdgenis, aseve, evrointegraciis kuTxiT. saqarTvelos xelisufleba, am mxriv, piriqiT iqceva. fsoni ruseTis swraf gamarjvebaze dado da es fsoni ar gamarTlda da axla Cven vxedavT saqarTvelos da ruseTis xelisuflebebs Soris etapobriv daaxloebas. strategiuli TvalsazrisiT, ruseTs ar aqvs dasavleTTan grZelvadiani winaaRmdegobis da miT ufro, am winaaRmdegobaSi gamarjvebis resursi. ruseTis istoriuli tragedia aris is, rom mas aqvs ambicia, iyos pirveli rangis zesaxelmwifo. ki, ramdenime istoriuli EEEEEetapi aRiniSneba am qveynis istoriaSi, rodesac iyo pirveli rangis supersaxelmwifo, kerZod, mecxramete saukuneSi da meore msoflio omis dasrulebis Semdeg, Tumca yvela jerze ruseTs ar hyofnida sakmarisi resursi am tvirTis sazidad da Sida wnexis qveS imperia iSleboda. . . daaxloebiT msgavsi ram amjeradac moxdeba. am viTarebaSi, saqarTvelos xelisuflebis araswori qmedebebis gamo, miviRebT ganwirul Taobebs da progresi aTwleulobiT SeCerdeba. amis gaTvaliswinebiT, CvenTvis ukrainis omi mniSvnelovania. saWiroa ufro aqtiuri sagareo politika da, zogadad, saqarTvelos konstituciis Sesruleba. rogorc sabWoeTis disidentebi ambobdnen, saqarTvelom unda Seasrulos saqarTvelos konstitucia, romelic gansazRvravs, rom qveynis prioritetia evrointegracia. aqedan gamomdinare, mgonia, rom es unda iyos Cveni mTavari sazrunavi da momavlis SuqniSani.