მოწვეული ექსპერტები უახლოეს ხანებში გვამცნობენ – რა საფრთხის წინაშეა შავი ზღვა?
mariam xiTariSvili 27 48 93 –
zRvaze dasvenebis, rujisa da banaobis sezoni iwyeba, magram bolo xanebSi masmediiT SemaSfoTebeli informaciebi vrceldeba, romelTa mixedviT Sav zRvaSi curva saxifaToa araerTi garemoebis gamo. Cven SevecadeT, Tavi mogveyara maTTvis da gagverkvia, ramdenad gasaTvaliswinebelia gamafrTxilebeli notebi, romlebic sul ufro xSirad ismis.
ukrainaSi kaxovkis hesis dangrevisa da wyaldidobis Sedegad, SesaZloa, safrTxe Sav zRvasac Seeqmnas. ekosistemis dazianebis garda, gaCnda janmrTelobisa da sicocxlis riskebi, maT Soris – saqarTveloSic. sainJinro konstruqciebis ngrevis Sedegad daitbora ramdenime aTeuli dasaxleba, xalxi usaxlkarod darCa, dakargulad miiCneva araerTi adamiani da masobrivad daixocnen cxovelebi, – maT Soris kaxovkis zooparkSi.
eqspertebi amboben, rom wylis didi nakadi xersonis olqis qalaqebisa da soflebisken daiZra. maleve daiwyes laparaki naRmebis daZvris did safrTxeze, romlis mogvarebasac, SesaZloa, aTeulobiT weli dasWirdes.
gaeros generaluri mdivnis presspikerma stefan diuJarikma ganacxada, rom wyaldidobisa da wylis swrafi moZraobis gamo, naRmebi SesaZloa moxvdnen iseT adgilebSi, romlebic adre usafrTxod iTvleboda. es ki imas niSnavs, rom SesaZloa, wlebis Semdeg mSvidobiani adamianebi afeTqdnen konfliqtis zonidan Zalian Sors – mindorSi muSaobisas, saZovrebze saqonlis garekvisas Tu zRvis sanapiroze dasvenebisas.
eqspertebis SefasebiT, radgan mdinare dnepri Sav zRvaSi Caedineba, wylis Zlieri nakadi naRmebs zRvaSic Carecxavs. samxedro mecnierebaTa doqtori vaxtang kapanaZe varaudobs, rom am gziT Sav zRvaSi SeiZleba moxvdes rogorc tanksawinaaRmdego, aseve qveiTsawinaaRmdego naRmebi, Tumca tanksawinaaRmdego mZime naRmebis Sor manZilze gadaadgileba naklebad mosalodnelia, qveiTsawinaaRmdego naRmebi ki, SesaZloa, Sors wavides da saqarTvelos sanapiro zolamdec moaRwios.
„qveiTsawinaaRmdego naRmebs plastmasis korpusi aqvT da ufro mdgradi arian zRvis mariliani wylis mimarT, vidre tanksawinaaRmdego naRmebi (liTonis korpusi). Sesabamisad, isini ufro didxans gaZleben. RmerTma qnas, rom iseT adgilas Caitanos, sadac adamianebs ar mouwevT fexis dabijeba. vfiqrob, gemebsa da xomaldebs is ar SeuSlis xels, radgan fskerze iqneba, magram adamianebisTvis saSiSia. Tuki igi qveiTsawinaaRmdego naRms daadgams fexs, SeiZleba sxeulis mniSvnelovani dazianeba miiRos, magaliTad, terfis mowyveta~, – aRniSna vaxtang kapanaZem.
aqamde, ukrainaSi ruseTis mier warmoebuli omis fonze, ukrainisTvis da Savi zRvis auzis sxva qveynebisTvis e.w. mcuravi naRmebis, mowyvetili naRmebis problema gamoikveTa. erTi aseTi naRmi 13 Tebervals baTumis sanapirozec afeTqda.
ekologebi aseve SiSoben, rom momxdari katastrofis Sedegad, roca Sav zRvaSi erTbaSad mdinaris wylis aseTi didi nakadi CaiRvreba, Savi zRvis wyali gamtknardeba da zRvis ekosistemas realuri safrTxe daemuqreba. SesaZloa, ganadgurdes mariliani wylis Tevzebis Tu wyalmcenareebis araerTi saxeoba (mtknari wyalia e.w. umarilo wyali, romelSic marilis Semcveloba ar aRemateba 1%-s).
momxdars `did hidrodartymad~ afasebs geosainformacio sistemebis monacemTa msoflio centris laboratoriis xelmZRvaneli sergei gaponi
`Savi zRva Tavis akvatoriaSi gazavebuli iqneba (mtknari wyliT) ramdenime aTeul kilometrze. es gamoiwvevs misi binadrebis Zalian didi raodenobiT daRupvas aTeulobiT kilometris daSorebiTac im adgilidan, sadac dnepri eSveba Sav zRvaSi~, – ambobs eqsperti.
eqspertebi aseve SiSoben, rom Sav zRvaSi moxvdeba didi odenobiT toqsikuri nivTierebebi, sawvavi – zeTebi da cxovelTa leSis baqteriebi, rac Savi zRvis sanapiro zols mniSvnelovnad daabinZurebs.
ukrainis prezidentis ofisis xelmZRvanelma andrei ermakma tviterze video gaavrcela, romelzec didi raodenobiT mkvdari Tevzia asaxuli da aRniSna, rom dnepropetrovskis olqSi es yvelaferi ruseTis mier kaxovkis hesis teroristulad ganadgurebam gamoiwvia.
seriozuli problemebis winaSe dadga sairigacio sistemac, ramac SesaZloa, msoflios sxvadasxva wertilSi marcvleulis deficiti gamoiwvios.
zemoT CamoTvlili mizezebis gamo sazogadoebaSi gavrcelebulia azri, rom Sav zRvaSi curva safrTxis Semcvelia.
`aWara~ am sakiTxze ekologiis eqsperts, asociacia `flora da faunas~ damfuZnebel kaxa guCmaniZes esaubra.
– aRniSnul riskebze saubari jer dasabuTebiT ar SegviZlia. axlo momavalSi baTumSi eqspertebis Camosvlas velodebiT, romlebmac Savi zRvis sinji unda aiRon da laboratoriulad Seamowmon. swored amis Semdeg gvecodineba myarad imis pasuxi, ramdenad safrTxis Semcvelia Savi zRva. gvesmis, rom am sakiTxze TiToeulma gancxadebam SeiZleba seriozuli ekonomikuri kirizisi gamoiwvios, amitom masze saubrisas sifrTxile aucilebelia. varaudis doneze SeiZleba vTqvaT, rom mtknari wylis Sav zRvaSi Cadinebam cxovelTa samyaros garkveuli problemebi Seuqmnas, Tumca is azri, rom Sav zRvaSi curva safrTxis Semcvelia, es azri mcdaria, radgan amis aranairi mtkicebuleba xelT ar gvaqvs, – gviTxra kaxa guCmaniZem.
rusma samxedroebma hesi, rogorc Tavad acxadebdnen, jer kidev 2022 wlis Semodgomaze danaRmes, rodesac ukrainelebis kontrSetevis Sedegad okupirebuli xersonis didi nawilis mitoveba mouwiaT. arsebobs ramdenime Tvis win gadaRebuli videokadrebic, sadac rusi samxedroebis mier kaSxlis sayrdeni burjebisa da misadgomi gzis nawilis afeTqebaa asaxuli.